اعمال حکمرانی در فضای مجازی بدون پلتفرم بومی ممکن نیست - شیوا مارکت

در این نشست بر ضرورت وجودی کشور در داشتن سکوها و پلتفرم های بومی و مسئولیت وزارت ارتباطات در ایجاد این پلتفرم تاکید شد و دیدگاه معاون وزیر ارتباطات در اولویت قراردادن محتوا به جای سکوسازی مورد بحث و انتقاد نهاده شد.

فراوری محتوا امتیاز بالاتری نسبت به ایجاد پلتفرم دارد

در این نشست امیر ناظمی با بیان اینکه در مورد پلتفرم ها دو نگاه در کشور وجود دارد هر یک ضعف ها و قوت های خود را دارد و در این دیدگاه ها شاهد تعارض ها و تناقض های گفتمانی هستیم، گفت: زمانی که در کشور از تاثیر یک موضوع مانند پلتفرم و یا شبکه های اجتماعی نگران می شویم دوست داریم به سراغ پلتفرم سازی برای فزونی گفتمانی به وسیله آن برویم. به همین دلیل است که هواداران گفتمان پلتفرمی، ترجیح می دهند که پلتفرم عظیم ایرانی داشته باشند. اما برای انتخاب این استراتژی باید به دو فاکتور مطلوبیت و امکان پذیر بودن نیز توجه گردد.

وی با تاکید بر اینکه پلتفرم سازی در 4 نقطه دارای ضعف است و به همین دلیل فراوری محتوا بر ایجاد پلتفرم غلبه دارد، گفت: ما در حوزه صنایع خلاق در منطقه دارای مزیت هستیم و از این حیث می توانیم در حوزه فراوری محتوا پیروز تر عمل کنیم.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به اینکه با مسدودسازی شبکه های اجتماعی خارجی، غلبه گفتمانی را از دست خواهیم داد و به نوعی میدان را خالی می کنیم، اضافه کرد: باید در حوزه پلتفرم سازی، سناریویی را در نظر بگیریم که امکان مسدودسازی سایر پلتفرم ها را نداشته باشد. چرا که با صورت مسدودسازی پلتفرم های خارجی، اعتماد عمومی را از دست می دهیم.

وی با اشاره به اینکه ملاحظات فرهنگی در تمام کشورها دغدغه جدی است، ادامه داد: از نظر من فراوری محتوا امتیاز بالاتری نسبت به ایجاد پلتفرم دارد و ما در کشور وزن مساوی در منابع مان برای این دو طیف ایجاد ننموده ایم. این درحالی است که برای رسیدن به نتایج مطلوب باید نگاه متعادل به هر دو موضوع داشته باشیم و در کنار پلتفرم به محتوا هم بپردازیم.

معاون وزیر ارتباطات گفت: آنچه کمتر در کشور مورد توجه نهاده شده این است که ما منابع را فقط به طور یک طرفه برای پلتفرم ها اختصاص داده ایم و به محتوا توجهی نداشته ایم. این درحالی است که در جهان به جز چند کشور معدود که روی پلتفرم سرمایه گذاری نموده اند، ما بقی از پلتفرم های موجود استفاده نموده اما محتوای مورد نظر خود را فراوری می نمایند.

وی ادامه داد: تمرکز بر سکوسازی با پیغامدهایی همراه است. برای مثال به جای اینکه در سامانه شاد فراوری محتوا را هدف قرار دهیم تمام توانمان را گذاشتیم روی فراوری پیغام رسان و این اشتباه است.

ناظمی گفت: اگر می خواهیم یک کشور توانمند با رفتارهای توسعه مدار و پیشرفته باشیم، باید توانمندی ملی ایجاد کنیم و با استراتژی های اشتباه این موضوع را القا نکنیم که محصولمان نمی تواند رقابت پذیر با محصولات خارجی باشد. این سیاست زیان آور است.

وی در مقایسه دو سیاست استراتژیک کشور در زمینه ایجاد پیغام رسان ها و جهتیاب های بومی، تاکید نمود: انتخابی که برای جهتیاب ها انجام شد هوشمندانه تر از پیغام رسان ها بود و به این دلیل می توان از این تجربیات برای سایر پروژه ها استفاده کرد.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران شرح داد: آنالیز ها نشان می دهد که از دی 97 تا بهمن 98 نصب دو جهت یاب بومی بلد و نشان در مقایسه با نصب جهتیاب خارجی ویز دو برابر بوده است. به نحوی که بیش از 8 میلیون کاربر، جهتیاب های بومی را نصب نموده و در مقابل تنها 4 میلیون نصب برای ویز رخ داده است.

وی با اشاره به استراتژی متفاوتی که کشور برای توسعه موتور جستجو و پیغام رسان های بومی و جهتیاب های بومی درنظر گرفت، اضافه کرد: در حوزه پیغام رسان ها و موتورجستجو شرکت های انتخاب شده بیشتر شرکت های خصولتی و وابسته غیرمستقیم به حاکمیت بودند اما در سرویس های نقشه و جهتیاب، شرکت های خصوصی انتخاب شدند. در همین حال این شرکت ها دارای سابقه فعالیت در حوزه های مشابه بوده اند. اما پیغام رسان ها هیچ سابقه فعالیتی در این حوزه نداشنتد.

ناظمی موضوع دیگر را در حوزه پیغام رسان ها بحث رفتار با رقیب به وسیله فیلترکردن بیان کرد که این مساله باعث نگاه منفی کاربران به پیغام رسان های بومی شد و اضافه کرد: اما در زمینه خدمات نقشه شاهد مزیت رقابتی بودیم و به نوعی انتخاب خودخواسته رخ داد. از سوی دیگر ایجاد بازارهای جانبی و در اختیار گذاشتن داده های دولتی برای فعالان حوزه نقشه از جمله مشوق ها بود اما در پیغام رسان ها، امکانات و پول به عنوان مشوق درنظر گرفته شد.

معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه محتوا فقط صوت و تصویر نیست و باید بتوانیم خدماتی مثل داده های دولتی را در اختیار این پلتفرم ها قرار دهیم، اضافه کرد: موضوع این است که در کشور ما عمده تمرکز روی سکوها است اما به محتوا توجهی نمی گردد. این درحالی است که محتوا می تواند محل رقابت ما باشد.

وی با بیان اینکه پیش نویس استفاده از داده های دولت همراه را تحویل شورای اجرایی فناوری اطلاعات داده ایم تا دستگاه های دولتی را مجبور کنیم داده ها را در اختیار دستگاه های دولتی و پیغام رسان ها قرار دهند، گفت: با فیلترینگ خارج از قاعده مخالف هستیم و معتقدیم که با کنار گذاشتن پلتفرم های خارجی نمی توانیم استقلال به دست بیاوریم. بلکه به جای اینکه دیگران را محدود کنیم باید میزان وابستگی به خودمان را افزایش دهیم و این فاکتور استقلال است.

ضرورت وجودی کشور داشتن پلتفرم است

محمدمهدی حبیبی فعال فضای مجازی نیز در این نشست با اعلام مخالفت با اظهارات امیر ناظمی گفت: ساختار پلتفرم ها رفتارهای اجتماعی را فراوری می نمایند و ما نمی توانیم بگوییم محتوا فراوری کنیم اما کاری به سکو نداشته باشیم.

وی با بیان اینکه باید در مفهوم دقیق تر شویم و کالا را با سکو و بستر پلتفرمی مقایسه نکنیم، تاکید نمود: در حوزه فراوری پلتفرم در کشور ضرورت وجودی داریم اما در حوزه فراوری محتوا مزیت رقابتی خواهیم داشت.

حبیبی با تاکید بر اینکه نباید کشورمان را با کشورهای دیگر در مورد استفاده از پلتفرم های خارجی مقایسه کنیم، اضافه کرد: کشورهای دیگر توان تعامل و مشارکت با سکوهای خارجی را دارند اما در کشور ما شواهد نشان می دهد که ما قدرت برخورد نداریم. کما اینکه وزیر ارتباطات چندی پیش با مذاکره و رایزنی نتوانست تلگرام را متقاعد به بستن کانال های برانداز نظام کند.

وی با اشاره به شکل گیری پلتفرم های پیروزی در کشور که نشان دهنده توانایی ما در این حوزه است، گفت: اگر سکو و پلتفرم داخلی نداشته باشیم محتوا و داده فراوری شده در کشور باید در اختیار هر پلتفرم بیگانه ای قرار گیرد و این اشتباه است.

این فعال فضای مجازی با رد موضوع عدم اعتماد کاربران به پلتفرم های بومی، گفت: استقبال بیش از 30 میلیون نفر از مردم از تلگرام طلایی موضوع عدم اعتماد کاربران به سکوهای بومی ها را نقض می نماید. بلکه این عدم اعتماد، از تعارض مسئولان نشات می گیرد.

وی با تاکید بر اینکه حاکمیت بر فضای مجازی در پلتفرم های بومی رخ می دهد، گفت: وظیفه وزارت ارتباطات، ایجاد جهت پیشرفت فناوری در کشور یا همان پلتفرم است و باید این مسئولیت را بپذیرد. کما اینکه مسئولان وزارت ارشاد و صدا وسیما باید روی محتوا کار نمایند.

حبیبی ادامه داد: در غیر این صورت همانطور که تلگرام ما را محتاج نموده و اقتصاد و سیاست ما را درگیر خود نموده است، در صورت ایجاد اینترنت ماهواره ای هم شاهد بروز مسائل متعددی خواهیم بود.

وزارت ارتباطات در زمان مناسب خدمات ارائه نداد

در این نشست حبیب مهاجر کارشناس فضای مجازی نیز با تاکید بر اینکه مسئولیت وزارت ارتباطات، پلتفرم سازی است، گفت: روی این پلتفرم، محتوا می تواند محل رقابت و منازعه کشور ما در مقابل دیگران باشد.

وی با بیان اینکه صاحبان ابزارهای توزیع محتوا (سکو) در قبال محتوا بی طرف نیستند، اضافه کرد: در ماده 67 قانون برنامه ششم توسعه به وزارت ارتباطات دستور داده شده است که شرکت ارتباطات زیرساخت را تغییر کاربری داده و شبکه ملی اطلاعات راه اندازی کند. از سوی دیگر از دولت خواسته شده که حجم فراوری محتوا را در این فضا 10 برابر کند. حوزه سکوها حوزه ماموریتی وزارت ارتباطات است که به آن توجه نمی گردد.

مهاجر با اشاره به تکالیفی که در زمینه پلتفرم سازی برای وزارت ارتباطات در قانون تصریح شده است، در مورد مقایسه پیروزیت پیغام رسان های بومی و جهتیاب ها در کشور، گفت: مقایسه این دو ناشی از فهم نادرست از خدمات فضای مجازی است. چرا که حجم ترافیک و ذخیره سازی اطلاعات یک جهتیاب در طول یک ماه، شاید در حد یک روز یک پیغام رسان هم نباشد. در همین حال خدمات مربوط به جهتیاب ها، به نوعی ارزش اضافه نموده محسوب می گردد و به معنای محتوا که در پیغام رسان ها می بینیم نیست.

وی گفت: در صورتی که وزارت ارتباطات و سایر دستگاه های دولتی خدمات را در زمان مناسب در اختیار پیغام رسان های بومی قرار می دادند، دوگانه ای به وجود نمی آمد و این پروژه شکست خورده نبود.

بدون داشتن پلتفرم بومی اعمال حکمرانی در فضای مجازی ممکن نیست

در این نشست رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی نیز تاکید نمود که بدون داشتن پلتفرم، استقلال را در کشور از دست می دهیم.

وی با بیان اینکه کشورهای مختلف کوشش نموده اند که متکی به پلتفرم های خود جلو بفرایند، گفت: اگرچه مشارکت با دیگر کشورها در بعضی موارد استقلال را به وجود می آورد اما بدون داشتن پلتفرم بومی، امکان اعمال حکمرانی در فضای مجازی خودمان را نخواهیم داشت.

جلیلی با اشاره به عملکرد کشورهایی مانند چین، کره جنوبی و روسیه که متکی به پلتفرم های خودشان جلو می فرایند، اضافه کرد: ما دشمنی آمریکا را پیش رو داریم و آمریکا همانطور که رقابت با چین را می خواهد، خواهان نابودی ما است.

وی با تاکید بر اینکه پلتفرم ها محتواساز هستند و بدون پلتفرم اعمال حکمرانی اتفاق نمی افتد، گفت: ترکیب خدمت و محتوا و پلتفرم تعریف درستی است که باید برای آن توازن ایجاد کرد. باید توجه داشت که در دوگانه پلتفرم و محتوا، نظر روی فراموشی پلتفرم نیست. برای مثال اگر پلتفرم شاد شکل نمی گرفت و همه سرمایه گذاری را روی محتوا قرار می دادیم، مجبور بودیم این محتوا را روی سکوهای خارجی ارائه دهیم. به همین دلیل باید بین این دو موازنه شکل گیرد.

کنفرانس هکا: مجله خبری و تحلیلی صنایع کشاورزی و تولیدی