بیمه بیکاری؛ چگونه پرداخت می گردد؟ ، ایران سومین کشور در پرداخت بیمه بیکاری - شیوا مارکت

گروه اجتماعی خبرنگاران، سیده زهرا حسینی، بیمه بیکاری از جمله حمایت های اجتماعی است که از اوایل قرن گذشته موردتوجه اروپائیان نهاده شد و به تدریج در قاره اروپا گسترش یافت.

حمایت های ناشی از بیمه بیکاری از مدرنترین حمایت های اجتماعی از قشر کارگری می باشد که امروزه در 65 کشور دنیا در حال اجراست که اکثراً از کشور های پیشرفته هستند.

اگرچه بیمه بیکاری یکی از مترقی ترین حمایت های اجتماعی محسوب می شود و پوشش کامل آن نشانه ای از توسعه کشور ها به حساب می آید، اما نباید این موضوع باعث سستی وکاهلی جمعیت فعال جامعه شود لذا باید در دامنه پوشش بیمه بیکاری و اجرای دقیق قانون دقت نظر مضاعفی صورت پذیرد صورت پذیرد تا به فراوری و بهره وری جامعه صدمه ای وارد نشود.

بیمه بیکاری بیمه ای است که پس از دست دادن شغل کارگر به عنوان جبران اقتصادی یا (مقرری) تا زمان یافتن کار جدید بطور ماهیانه به وی پرداخت می شود زمان استفاده از مقرری بیمه بیکاری به تناسب پرداخت حق بیمه در زمان اشتغال خواهد بود.

بیمه بیکاری در کشور های دنیا:

در اغلب کشور ها میزان دریافت مقرری بیمه بیکاری متفاوت می باشد.

- در سوئد میزان مقرری بیمه بیکاری از 100% حقوق ماهیانه به تدریج به 80% حقوق زمان اشتغال کاهش پیدا می نماید کارگر فقط می تواند تا 200 روز افزایش از این مزایا استفاده کند و پس از آن در صورتی که فرزند زیر 18 سال داشته باشد می تواند حداکثر تا 450 روز از مزایای بیمه بیکاری استفاده کند و حداقل حقوق 332 کرون سوئد خواهد بود.

- در کانادا میزان دریافت مقرری بیمه بیکاری حداکثر 45 هفته است و مبلغ ماهیانه معمولاً به میزان 55% آخرین حقوق دریافتی در زمان اشتغال خواهد بود سقف حقوق در کانادا 40 هزار دلار است بنابراین حداکثر مبلغ دریافتی مقرری بگیر 22 هزار دلار خواهد بود.

- در اسپانیا در صورتی که والدین فرد بیکار شاغل باشند بیمه بیکاری به وی تعلق نمی گیرد یا به نسبت درآمد والدین میزان آن کمتر می شود و مبلغ حق بیمه 400 یورو و تنها برای مدت 6 ماه پرداخت می شود.

- در برزیل افراد شاغلی در صورتی که بیکار شوند به سه شکل بیمه بیکاری دریافت می نمایند:

1- کسانی که بین 6 تا 11 ماه در سه سال گذشته آن کار نموده اند سه ماه بیمه بیکاری دریافت می نمایند.

2- کسانی که بین 12 تا 23 ماه در سه سال گذشته آن کار نموده اند 4 ماه بیمه بیکاری دریافت می نمایند.

3- کسانی که حداقل 24 ماه در سه سال گذشته آن کار نموده اند 5 ماه بیمه بیکاری دریافت می نمایند.

بیمه بیکاری در ایران:

بیمه بیکاری در ایران نیز طبق شرایط و ضوابط خاصی از سال 1366 به مرحله اجرا درآمد که پس از سه سال اجرای آزمایشی به لحاظ اهمیت موضوع و افزایش دامنه و گستردگی آن در سطح جامعه در سال 1369 این قانون بصورت دائمی درآمد.

در حال حاضر کلیه کارگران و بیمه شدگان اجباری تحت پوشش بیمه بیکاری قرار دارند که نزدیک به یک سوم جمعیت کشور را در بر می گیرد.

باتوجه به اینکه لایحه جدید بیمه بیکاری هم اکنون در مجمع تشخیص مصلحت نظام می باشد لذا قانون فعلی بیمه بیکاری در سراسر کشور لازم الاجرا است طبق قانون بیمه بیکاری باتوجه به مدت زمان پرداخت حق بیمه مدت مقرری بیمه بیکاری حداقل 6 ماه و حداکثر 50 ماه می باشد. مبلغ مقرری بیمه بیکاری نیز 55% آخرین حقوق دریافتی می باشد به شرطی که از حداقل دستمزد کمتر نباشد.

بیمه بیکاری به عنوان یک حمایت اجتماعی از نیروی کار محسوب می شود بنابراین باید از طرفی حمایت وصیانت از نیروی کار را در زمان بیکاری فراهم آورد و از سوی دیگر سبب کاهلی و تنبلی نیروی کار نگردیده و انگیزه لازم را برای اشتغال مجدد مقرری بگیر فراهم آورد.

گروه های مشمول بیمه بیکاری

در شرایط فعلی در برخورد با مسئله بیمه بیکاری آنان به چند گروه تقسیم می شوند:

کارگرانی که در نهادهای دولتی و عمومی کار می نمایند و با شرکتی قرارداد بسته اند و بیمه نیز هستند.

کارگرانی که دربخش خصوصی کار می نمایند و بیمه هستند.

کارگرانی که قرارداد پیمانی (شبه رسمی) با نهادهای دولتی بسته اند و بیمه هستند.

کارگرانی که در برخی از کارخانجات یا واحدهای صنعتی دارای قرارداد دائم هستند.

کارگرانی که چه در بخش دولتی و چه خصوصی دارای قرارداد فصلی، کار مشخص یا موقت می باشند.

در هر پنج شکل ممکن است بیمه بیکاری آنان به سازمان تأمین اجتماعی توسط کارفرمایان پرداخته شده یا نشده باشد. بهمین لحاظ علیرغم بهره مندی از خدمات بیمه درمانی در طول خدمت، در صورت بیکاری صندلی آنان ارتباط مستقیم با نحوه پرداخت یا قصور در پرداخت حق بیمه بیکاری به سازمان تأمین اجتماعی دارد. گرچه سازمان مزبور در هر حال موظف به پرداخت حق بیمه بیکاری است، اما چنانچه از پشتوانه کمتری برخوردار باشد قادر به پوشش مطلوب نخواهد بود.

دومین نکته این است که کارگران قراردادهای دائم در صورتیکه در اثناء یا انتها قرارداد، بیکار شوند مشمول بیمه بیکاری می شوند. اما کارگران فصلی یا دارای قرارداد موقت (که ماهیت کار آنان غیر دائمی است) صرفاً در صورتیکه در حین کار اخراج شوند، می توانند از مزایای بیمه بیکاری استفاده نمایند. بنابراین در صورت انتها مدت قرارداد های موقت و حتی تمدید مجدد جهاتی برای بهره مندی از مزایای مذکور وجود نداشته و لهذا نوع قراردادی که بسته می شود تأثیر مستقیمی در چگونگی تحت پوشش یافتن آنها از بیمه بیکاری است. نتیجه اینکه با توجه به گسترش قراردادهای موقت، مسئله ای که همیشه نیروی کار از آن رنج می برد اینکه چرا قراردادهای آنها گرچه برای سالهای متمادی تمدید شود، باز هم آنان کارگران موقت تلقی می شوند.

مقررات و شرایط جاری

قانون بیمه بیکاری گروههای ذیل را از شمول قانون استثناء می نماید.

بازنشستگان و از کار افتادگان کلی

صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری

اتباع خارجی

البته با توجه به اینکه بازنشستگان و از کار افتادگان و صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری خود بخود از مفهوم و تعریف کارگر خارج می باشند بهتر است در مشخص قلمرو بیمه بیکاری گفته شود: کلیه کارگران مشمول قانون تأمین اجتماعی تابع قانون کار بجز اتباع خارجی، تحت پوشش قانون بیمه بیکاری قراردارند. لیکن در حال حاضر، کارگر تحت پوشش بیمه بیکاری چنانچه بدون میل و اراده خود بیکار شود می تواند از مزایای پیش بینی شده درقانون استفاده نماید. حق بیمه بیکاری 3% مزد یا حقوق بیمه شده بوده و پرداخت آن بعهده کارفرماست و بسته به اینکه مدت اشتغال قبل از بیکاری او چه میزانی باشد مدت پرداخت مقرری مربوط متفاوت و به هر حال دارای سقف مشخصی است. در این گفتار بدواً شرایط استحقاق مزایای بیمه بیکاری و سپس میزان مقرری و مدت آن مورد بحث قرار می گیرد.

شرایط استحقاق مزایای بیمه بیکاری

امکان بهره مند شدن از مزایای بیمه بیکاری مستلزم وجود شرایط ذیل است:

کارگر بدون میل و اراده بیکار شده و آماده به کار است، تشخیص بیکاری بدون میل و اراده و مشخص تاریخ وقوع بیکاری بیمه شده بعهده واحد کار و امور اجتماعی محل می باشد.

بنابراین چنانچه قصور یا تقصیر کارگر درانجام کار یا وظایف محوله در مراجع حل اختلاف احراز شود چنین کارگری حق استفاده از مقرری بیمه بیکاری را نخواهد داشت. درهمین ارتباط از سازمان تأمین اجتماعی پرسش و پاسخی به توضیح ذیل به عمل آمده است:

حال سوال اینجاست که اگر بیمه شده ای بدلیل قصور در انجام وظایف محوله از کار برکنار و متقاضی دریافت مقرری بیمه بیکاری می باشد آیا فرد مورد نظر محق به دریافت مقرری بیمه بیکاری می باشد یا خیر؟

باید گفت که بیکار شدگانی که وفق مقررات قانون کار و حسب آراء مراجع حل اختلاف مقرر در قانون مذکور به دلیل قصور از انجام وظایف محوله توسط کارفرما اخراج می گردند محق به دریافت مقرّری بیمه نخواهند بود.

البته تشخیص موضوع با واحد کار و اموراجتماعی محل خواهد بود و طبعاً با معرفی از واحد کار و امور اجتماعی ضروری است بیمه شده بیکار تحت پوشش قرار گیرد و لذا مرجع تشخیص چنین موضوعی سازمان تأمین اجتماعی نیست.

از طرف دیگر در مواردی که اخراج کارگر موجه باشد ولی بدون میل و اراده تلقی شود، مثل مواردی که بر اساس قانون کار اخراج موجه تشخیص می شود، بیمه شده مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهد بود. بدیهی است چنانچه حکم برگشت به کار کارگر صادر شود و کارگر بخواهد از اعاده به کار امتناع نماید این بیکاری با میل و اراده تلقی و مشمول استفاده از مزایای بیمه بیکاری نیست.

بیمه شده بیکار قبل از بیکار شدن حداقل 6 ماهه سابقه پرداخت حق بیمه بیکاری داشته باشد.

چنانچه بیکاری بوجود آمده ناشی از حوادث قهریه و غیر مترقبه مثل سیل، زلزله، آتش سوزی و جنگ و از این قبیل باشد ولی کارگر سابقه کار کمتر از شش ماه داشته و طبعاً حق بیمه مقرر او در مدت کارکرد پرداخت شده باشد، با چنین کارگری مثل اشخاصی که حق بیمه شش ماه پرداخته اند برخورد شده و مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.

در رابطه با پرداخت حق بیمه همانطور که قبلاً اشاره شد پرداخت آن بعهده کارفرماست، چنانچه کارفرما به وظیفه قانونی خود عمل ننماید، این موضوع رافع مسئولیت سازمان تأمین اجتماعی در برقراری مقرری بیمه بیکاری نخواهد بود و همینکه ثابت شود کارگر در کارگاه مشمول قانون کار شاغل بوده مشمول بیمه بیکاری است و سازمان تأمین اجتماعی نیز وظیفه خواهد داشت حق بیمه وصول نشده را بر اساس ماده 50 قانون تأمین اجتماعی پرداخت کند.

مدت پرداخت مقرری بیکاری

مقرری بیکاری از روز اول بیکاری قابل پرداخت است و سقف زمانی پرداخت برای مجردین تا 36 ماه و برای متأهلین و متکلفین تا 50 ماه از تاریخ بیکاری با توجه به سنوات پرداخت حق بیمه است. در خصوص افرادی که دارای 55 سال سن و بیشتر می باشند، سقف زمانی مزبور رعایت نشده و پرداخت مقرری بیمه بیکاری تا بازنشستگی آنان ادامه می یابد. چنانچه بیمه شده بیکار در اثناء استفاده از مقرری بیمه بیکاری به خدمت وظیفه اعزام شود یا زندانی شود، چنانچه متأهل باشد مقرری بیمه بیکاری او قطع نمی شود، ولی اگر مجرد باشد در اعزام به خدمت قطع شده و در خصوص زندانی شدن درصورت مجرم شناخته شدن مقرری قطع و پس از برطرف مانع و اعاده از خدمت یا آزادی، چنانچه بیکار باشد مشمول دریافت مقرری بیکاری مزبور خواهد شد.

اگر کارگر در چند نوبت مجزا از مقرری بیمه بیکاری استفاده نماید، جمع مدت با احتساب دوره های قبلی ملاک بوده و مازاد بر سقف زمانی قانونی پرداختی صورت نمی پذیرد، مضافاً مدت دریافت مقرری بیکاری جزء سوابق پرداخت حق بیمه از نظر بازنشستگی، از کار افتادگی و فوت محسوب می شود.

استفاده از مزایای بیمه بیکاری نباید مختص بیمه شدگانی باشد که کار مستمر و یا اصطلاحاً قرارداد کار غیر موقت دارند، بلکه کارگرانی هم که درکار های مستمر قرارداد موقت دارند چه اینکه در اثناء کار بدون میل و اراده بیکار شوند و یا در انتها قرارداد به کارشان انتها داده شود مشمول مزایای بیمه بیکاری خواهند بود.

italyro.ir: تور ونیز: تور ونیز ارزان قیمت، تور ونیز ایتالیا