تصویب قانون جدید انتخابات عراق؛ سازوکارهایی که تغییر کردند

به گزارش شیوا مارکت، خبرنگاران، گروه بین الملل رامین حسین آبادیان: پس از کش و قوس های فراوان بر سَر قانون جدید انتخابات در عراق، انتها این قانون در مجلس عراق به تصویب رسید. بدین ترتیب، نمایندگان عراقی روز سه شنبه هفته جاری با برگزاری جلسه ای، تمامی بندهای قانون جدید انتخابات را به تصویب رساندند.

تصویب قانون جدید انتخابات عراق؛ سازوکارهایی که تغییر کردند

قانون جدید انتخابات عراق متشکل از 50 ماده است که نمایندگان مجلس عراق در جریان آخرین نشست خود که روز سه شنبه هفته جاری برگزار گردید، بر سَر تمامی بندها به توافق رسیدند و در نهایت تمامِ قانون را به تصویب رساندند. این درحالی است که پیشتر نمایندگان عراقی تنها بندها و بخش هایی از قانون جدید انتخابات را تصویب نموده بودند. اکنون با تصویب قانون جدید انتخابات، بعضی سازوکارها که پیشتر بر انتخابات حاکم بود، از بین رفت و سازوکارهای جدید جایگزین آن شد.

این قانون مشتمل بر 9 فصل است که در فصل اول به تعاریف و اهداف، فصل دوم به حق انتخاب، فصل سوم حق کاندید شدن، فصل چهارم حوزه های انتخابیه، فصل پنجم نظام انتخاباتی، فصل ششم ثبت نام رأی دهندگان، فصل هفتم تبلیغات انتخاباتی، فصل هشتم احکام قضائی و فصل نهم به احکام عمومی و پایانی پرداخته شده است.

تصویب قانون جدید انتخابات عراق واکنش هایی را نیز به دنبال داشت. مقتدی صدر رهبر جریان صدر عراق در واکنش به تصویب قانون انتخابات در مجلس یک پست توئیتری منتشر کرد. در این پست توئیتری آمده است: یک درخواست دیگر از درخواستهای مردم عراق در سایه حمایت مرجعیت و عقلا محقق شد. صدر همچنین گفته است: قانون انتخابات باعث کنار گذاشتن تمام احزاب فاسد می گردد و ما بی صبرانه منتظریم کمیساریای انتخابات در واقع یک کمیساریایی مستقل و پاکدست باشد و به غیر از آن اجازه نخواهیم داد.

تصویب قانون جدید انتخابات عراق درحالی رخ داد که یک روز پنجشنبه هفته گذشته نمایندگان مجلس اختلافات زیادی بر سَر بعضی بندهای آن با یکدیگر داشتند. این اختلافات تا جایی پیش رفت که عدم توافق نمایندگان مجلس بر سَر بعضی بندهای قانون جدید انتخابات موجب عدم تصویب نهایی تمامی قانون شده بود. در جلسه هفته گذشته نیز بعضی از نمایندگان به دلیل شدت اعتراضاتشان به تعدادی از بندهای قانون انتخابات، حاضر به مشارکت در فرایند رأی گیری درباره آن نشدند.

واقعیت آن است که مهمترین و برجسته ترین ویژگی های قانون جدید انتخابات عراق در ماده های 15 و 16 آن نهفته است؛ آنچه که در این 2 ماده بدان اشاره شده در واقع به نوعی ایجاد تغییر در سازوکارهای انتخاباتی محسوب می گردد؛ سازوکارهایی که پیشتر وجود نداشتند و اکنون با تصویب قانون جدید، در هر گونه انتخابات آینده اعمال خواهند شد. کارشناسان و ناظران صحنه سیاسی عراق از قوانین ماده 15 و 16 قانون جدید انتخابات عراق تحت عنوان روح قانون جدید یاد می نمایند.

بر اساس آنچه که در مواد مذکور قانون انتخابات آمده است، قانون جدید انتخابات به رأی دهندگان اجازه می دهد که به جای رأی دادن به لیست احزاب، به کاندیداهای معین رأی دهند و همچنین هر کاندیدا، منطقه ای معین، و نه کل یک استان، را نمایندگی خواهد نمود. ازهمین روی، کارشناسان معتقدند که با تصویب بندهای یادشده، شانس افراد مستقل برای راهیابی به مجلس در انتخابات افزایش می یابد.

براساس قانون جدید انتخابات عراق، این کشور به حوزه های انتخابیه متعدد بر اساس داده های وزارت برنامه ریزی تقسیم می گردد و رأی دهندگان عراقی از این پس اعضای مجلس نمایندگان را به جای انتخاب از میان فهرست های حزبی، به صورت فردی انتخاب می نمایند و هر عضو مجلس نیز نماینده یک حوزه انتخابیه معین خواهد بود در حالی که پیش از این هر استان را چند عضو مجلس نمایندگی می کردند.

بر اساس قانون جدید، هر شهرستان دارای جمعیت بیش از 100 هزار نفر یک حوزه انتخابیه به شمار می آید در حالی که شهرستان های دارای جمعیت کمتر از 100 هزار نفر نیز با شهرستان های همجوار یک حوزه انتخابیه را تشکیل می دهند.

قانون جدید انتخابات عراق همچنین ایجاب می نماید که نامزدی در انتخابات مجلسی به صورت انفرادی در یک حوزه انتخابیه و نه به وسیله فهرست های انتخاباتی انجام گردد و فردی که بیشترین آرا را به دست آورد پیروز انتخابات معرفی خواهد شد. در قانون انتخابات عراق نکته دیگری نیز وجود دارد و آن، این است که دست کم 25 درصد کرسی های مجلس نمایندگان نیز به زنان اختصاص یافته است.

براساس آنچه که پیشتر گفته شد، پر واضح است که یکی از تغییرات عمده در قانون جدید انتخابات عراق تغییر سازوکار انتخابات از شیوه لیستی به شیوه فردی است. این بدان معناست که شانس افراد مستقل و نه افراد وابسته به احزاب و جریان های سیاسی برای ورود به مجلس در مقایسه با ادوار گذشته انتخابات، افزایش پیدا می نماید.

از سوی دیگر، تصویب قانون جدید انتخابات عراق در رسانه های عرب زبان نیز بازتاب داشته است. روزنامه العربی الجدید چاپ لندن درخصوص جزئیات قانون گفته است: از مهم ترین تغییرات به وجود آمده طبق این قانون، تغییر سازوکار رأی گیری از فهرستی به فردی است به این ترتیب که پیش از این، هر استان عراقی یک حوزه انتخاباتی به شمار می رفت که پیروزی در انتخابات آن، تنها پس از ورود نامزدها در فهرست های انتخاباتی بزرگ میسر می شد اما اکنون نظام انتخابات، فردی و به دور از فهرست ها و در حوزه های انتخاباتی کوچک خواهد بود.

این روزنامه همچنین تأکید نموده است: از امتیازات این قانون از بین رفتن نظام سانت لگو برای شمارش آرا بدنام در عراق است به ویژه که این نظام در اتلاف آرا مردم و حمایت از احزاب بزرگ سهیم بود. بعضی شخصیت های سیاسی عراق از جمله عادل عبدالمهدی عضو سابق مجلس اعلای اسلامی عراق و نخست وزیر مستعفی کنونی، مخالف نظام انتخاباتی سانت لیگو بودند.

نکته ای که بعضی رسانه های معاند درخصوص قانون جدید انتخابات عراق مطرح می نمایند و به دنبال فرافکنی درباره آن هستند، این است که این قانون حق و حقوق کُردها را نادیده گرفته است. رسانه های بیگانه و در رأس آنها رسانه های سعودی و آمریکایی کوشش می نمایند تا از رهگذر مطرح کردن چنین ادعاهای فرافکنانه ای، موانعی را در راستا اجرایی ساختن و عملیاتی ساختن قانون جدید انتخابات ایجاد نمایند.

این درحالی است که لطیف شیخ مصطفی حقوقدان کُردی به شبهات مطرح شده در این خصوص پاسخ داده است. این حقوقدان کُردی در این خصوص گفته است: سیستم چند حوزه ای برای انتخابات عراق بسیار عالی است. نباید به دام بعضی ها افتاد چرا که قانون انتخابات علیه کُردها نیست.

این حقوقدان کُردی همچینن گفته است: تصویب قانون انتخابات بر اساس سیستم چند حوزه انتخابی به نفع دموکراسی و مردم و علیه مدل کنونی احزاب است. پیشتر نیز تأکید نموده بودم که تمامی سیستم ها دارای جوانب مثبت و منفی هستند، اما بهترین سیستم انتخابی برای مردم و دموکراسی سیستم چند حوزه انتخابی است.

safariro.ir: سافاری رو: گردش و تفریح در سافاری های جهان

منبع: خبرگزاری مهر
انتشار: 27 دی 1400 بروزرسانی: 27 دی 1400 گردآورنده: shivamarket.ir شناسه مطلب: 14866

به "تصویب قانون جدید انتخابات عراق؛ سازوکارهایی که تغییر کردند" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "تصویب قانون جدید انتخابات عراق؛ سازوکارهایی که تغییر کردند"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید