معین درصد ماده سرطان زا در سیب زمینی با فناوری نانو

به گزارش شیوا مارکت، به گزارش خبرنگاران به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، یکی از ترکیبات سرطانزا که در بعضی از مواد غذایی وجود دارد، اکریل آمید است. در سال 2002 یک دانشمند سوئدی نشان داد که اکریل آمید می تواند در مواد غذایی حاوی کربوهیدرات (از جمله سیب زمینی، نان، چغندر و ...) از طریق حرارت دادن و سرخ کردن فراوری گردد.

به گفته دکتر حمید رشیدی نوده پژوهشگر پسا دکترای دانشگاه تهران، با توجه به اینکه این ترکیب تهدید جدی برای سلامت مصرف کنندگان مواد غذایی است، میزان آن در مواد باید قبل از ورود به زنجیره مصرف شناسایی و اندازه گیری گردد. در این تحقیق نانوکامپوزیتی هیبریدی با استفاده از نانوذرات مغناطیسی، گرافن و نانوذرات هیبریدی آلی-معدنی تهیه شده است که به عنوان جاذب عمل نموده و می تواند برای حذف ماتریکس نمونه و معین ترکیب اکریل آمید به کار گرفته گردد.

رشیدی نوده عنوان نمود: متأسفانه اندازه گیری و سنجش مقدار این ماده در نمونه های مورد آزمایش، کار پیچیده و هزینه بری است. از این رو معرفی روش هایی سریع و ارزان برای معین اکریل آمید در انواع مواد غذایی لازم و لازم است. به همین دلیل، در این تحقیق کوشش شد تا روشی نوین برای اندازه گیری ترکیب اکریل آمید در نمونه های سیب زمینی (معمولی، شیرین بنفش و شیرین نارنجی)، چیپس، پفک، موز، بادمجان و نان سوخاری معرفی گردد.

وی مزیت های استفاده از این جاذب نانوکامپوزیتی را بدین شرح شرح داد: به یاری این نانوجاذب قابلیت اندازه گیری ترکیب اکریل آمید در مواد غذایی با حد تشخیص کمتر از یک پی پی ام وجود دارد. قدرت بازیابی بالا و امکان استفاده متوالی از دیگر مزایای این روش است. از طرفی به دلیل استفاده از نانومواد ارزان قیمت، هزینه بررسی نمونه ها در قیاس با روش های مبتنی بر ایزوتوپ بسیار کمتر است. در حال حاضر ایزوتوپ به عنوان استاندارد داخلی استفاده می گردد که بسیار گران است.

وی اضافه نمود: همچنین به دلیل مغناطیسی بودن نانوکامپوزیت، نیازی به فیلتر و سانتریفوژ نیست که علاوه بر کاهش هزینه، خود منجر به کاهش زمان بررسی نیز می گردد.

در این تحقیق از ترکیب استاندارد اکریل آمید و انجام آزمون های صحت و دقت و نیز از دستگاه کروماتوگرافی گازی طیف سنج جرمی برای تأیید نتایج حاصل استفاده شده است. طبق نتایج حاصل شده بیشترین میزان ترکیب اکریل آمید در سیب زمینی سرخ نموده (با غلظت 900 پی پی ام) و کمترین میزان در نان سوخاری (با غلظت 5 پی پی ام) شناسایی شده است.

به گفته این محقق، روش ارائه شده در این کار می تواند بعد از تجاری سازی در اختیار آزمایشگاه های کنترل کیفیت مواد غذایی قرار بگیرد. همچنین، نتایج حاصل در تدوین استانداردهای ملی مواد غذایی نیز قابل کاربرد خواهد بود.

این تحقیقات از همکاری دکتر حمید رشیدی نوده- پژوهشگر پسا دکتری دانشگاه تهران- و همکارانش از دانشگاه تکنولوژی مالزی حاصل شده است.

نتایج این کار در مجله Food Chemistry با ضریب تأثیر4/52 (جلد 239، سال 2018، صفحات 208 تا 216) منتشر شده است.