خبرنگاران زنان شاغل و بار مضاعف روانی و نقشی - شیوا مارکت

روز جهانی زنان شاغل بزرگداشتی است که هر ساله در روز 16 آگوست برابر با 26 مرداد به منظور دفاع از حقوق زنان شاغل و حمایت از دستاوردهای آنها در عرصه های مختلف برگزار می شود. شاید در ظاهر چنین روزی، روز خاص توام با واقعه خاصی نباشد اما این روز برای زنانی که ناچارند همزمان به ایفای نقش های مختلف بپردازند و سختی ها و مسائل بسیاری را تحمل نمایند، به عنوان روزی شناخته می شود که دیده شده و همچنین صدایشان شنیده می شود.

انقلاب صنعتی و آغاز اشتغال زنان

بر اساس تقسیم کار جنسی، معمولا مردان نان آور تلقی می شوند، در حالی که زنان باید عهده دار اداره امور درون خانه باشند. با آغاز انقلاب صنعتی نقش های سنتی زنان تا حدودی دگرگون شده به گونه ای که به جای کار صرفا خانگی، بخش عمده ای از زندگی آنها صرف فعالیت های بیرون از خانه می شود؛ وضعی که در حال حاضر فرایند پرشتابی را طی نموده و روز به روز بر تعداد این زنان افزوده می شود.

در این میان، نه تنها زنانی که به دلایل مالی ناچار به کار در محیط بیرون از منزلند که زنان سرپرست خانوار از اهمیتی ویژه برخوردارند. زنان بسیاری هستند که به دلیل برخوردار شدن از حقوق برابر با مردان و ظاهر شدن در عرصه عمومی سعی می نمایند از آنها عقب نمانده و با اخذ مدارک تحصیلی عالی در صددند به صندلیی والا در مشاغلی خاص دست یابند و چه بسا تاریخ هم گواه چنین پیروزیت هایی در عرصه های مختلف بوده است.

در هر حال جدا از انگیزه های اشتغال، باید گفت امروزه زنان بیشماری عهده دار مناصب و صندلی هایی در همه کشورها هستند. بطوری که در ایران بر اساس آخرین تحقیقات و گزارش ها حدود 4 میلیون از زنان شاغلند و چنین وضعیتی از این باب حائز اهمیت است که می توان یک نگاه آسیب شناسانه به مساله اشتغال زنان داشت.

سختی های کار زنان

هر چند نقش موثر و مثبت زنان در عرصه های مختلف جامعه غیر قابل انکار است اما آنها باید هم در برآورده کردن انتظارات و توقعات شغلی و هم در برآورده کردن انتظارات خانوادگی پیروز عمل نمایند.

این نقش های چندگانه به عوامل متعددی مانند زمان، توجه و تمرکز احتیاج دارد و همین مسئله، ایجاد تعادل بین کار و زندگی را برای زنان دو چندان سخت نموده است. در حقیقت تعداد وظایف تنها مساله زنان امروز نیست بلکه از دید زنان شاغل، پدیده خاص عصر حاضر، تنوع و تعارض این وظایف است که مسائلی را به بار آورده است.

اشتغال زنان و نقش خانگی آنها

اشتغال زنان موجب جدایی زن از وظایف طبیعی خود نشده است. امروزه هنوز زنان می دانند که پس از سپری کردن آخرین ساعات کار، نقش های سنتی و خانه داری در انتظارشان است و می توان در این زمان گفت اشتغال آنان بار مضاعفی را بر دوششان گذاشته است. این در حالی است که مردان بعد از ازدواج به اصطلاح سر و سامان گرفته و با استقلالی که پیدا می نمایند، کیفیت زندگیشان بهتر می شود و می توانند راحت تر مسائل کاری خود را رفع نمایند. در اغلب موارد نیز زنان بسیاری از وظایف را بدون همیاری مردان انجام می دهند. بطوری که آندره میشل پژوهشگر اجتماعی با مطالعات خود در کشورهای مختلف نتیجه می گیرد که حتی اگر زن در بیرون خانه کار کند، سنگین ترین وظایف مربوط به کار خانه را بر دوش دارد.

در این مورد زنان سرپرست خانوار باید بسیار دیده شوند. آنها که بعضا جزو آسیب پذیران جامعه شناخته می شوند و به دلیل سطح سواد اندک ناگزیرند مشاغلی با حقوق اندک بیابند، یک تنه باید نقش های مختلف با وظایف متعدد و متفاوت را برعهده بگیرند. این شرایط به مرور زمان نه تنها آنها را به لحاظ جسمی خسته و ملول می نماید بلکه به لحاظ روحی و روانی نیز شنماینده و روان پریش می سازد. در هر حال بسیاری از تحقیقات حاکی از حجم فزاینده نارضایتی زنان شاغل در عدم درک و همکاری همسرانشان در محیط خانه و انجام وظایف خانه است که همین نیز می تواند رفته رفته مسائل جدی تری را در بستر خانواده ایجاد کند.

نقش مادری و اشتغال

زنان برای آنکه بتوانند بیرون از خانه کار نمایند، ناچارند بچه ها خود را به مادربزرگ یا خویشان دیگر بسپارند که در جوامع امروزی به علت پراکندگی اقوام چنین امکانی میسر نیست. در نتیجه فرزندان خود را در قبال پرداخت دست مزد به دیگران یا مهدهای کودک می سپارند. گذاشتن بچه ها در مهدهای کودک با اثرات روانشناختی بسیار همراه است که از جمله آنها احساس رها شدگی برای کودک و احساس نگرانی و اضطراب برای مادر است.

استفانی گرت در کتاب جامعه شناسی جنسیت بیان می نماید که تصور می شود مادر شاغل نسبت به فرزند خود قصور و کوتاهی می نماید. کودکی که مادر شاغل دارد، رها شده انگاشته می شود و ادعا می شود که غیبت مادر ممکن است بر ثبات شخصیت آینده او اثر منفی بگذارد. همچنین چند تربیتی شدن فرزندان به دلیل پرستاران، مهدهای کودک و والدین خود مساله دیگری است که بعضی از روانشناسان آنرا در رابطه با شغل مادر می دانند.

از طرفی اثرات اشتغال مادر و دوری وی از فرزند تنها شامل حال فرزند نمی شود و در این بین مادران نیز به این دلیل که ساعت ها از فرزند خود دور هستند دچار اضطراب و نگرانی می شوند.

نقش همسری و اشتغال

یکی دیگر از موارد توجه به اشتغال زنان به محیط خانوادگی و روابط زناشویی آنها برمی شود. روانشناسان در این زمینه معتقدند که زنان شاغل به علت وقتی که بیرون از خانه صرف می نمایند، وقت کمتری برای گفت و گو و گفتگو با همسرانشان دارند. از سویی بسیاری از مردان دوست ندارند اعتماد به نفس همسرشان از آنها بیشتر باشد. بنابراین اولین چیزی که در این بین آسیب می بیند رابطه زن و شوهر است. زیرا هر یک با این تصور زندگی می نماید که دیگری او را درک نمی نماید. وجود روابط فرازناشویی و افزایش نارضایتی از جمله مواردی است که روانشناسان آنرا در رابطه با اشتغال زنان می دانند و در جامعه امروز افزایش پیدا نموده است.

زنان و نقش کارمندی

محیط کار و شرایط کاری نیز نقش مهمی در بروز مسائل زنان متاهل شاغل دارد. سوده مقصودی و زهرا بستان در مقاله ای تحت عنوان آنالیز مسائل ناشی از هم زمانی نقش های خانگی و اجتماعی زنان شاغل شهر کرمان عنوان کردند ساعات کار، نوع کار، ربطه با مدیران همکاران، محیطی که فرد در آن مشغول به کار است، دستمزد و امکانات رفاهی سازمان، همه و همه بر رضایت شغلی وی اثر می گذارد. میزان رضایت شغلی فرد نیز با میزان مسائل ناشی از نقش های خانگی مرتبط است. همچنین تحقیقات گذشته ثابت نموده که زنانی که در خارج از خانه مشاغل سخت و درازمدت را تجربه می نمایند، در ایفای نقش های خانگی احساس خستگی و بی حوصلگی بیشتری نسبت به زنان خانه دار دارند. این مساله زنان را بیش از پیش دچار مسائل روحی می سازد.

تور فرانسه: تور فرانسه ارزان | تور فرانسه قیمت، تور پاریس، تور پاییز را همراه ما تجربه کنید.