خبرنگاران مدیریت هیات امنایی موزه ها برای بهتر اداره شدن آنها است - شیوا مارکت

رضا معصومی راد روز آدینه در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی خبرنگاران درباره اصلاح آیین نامه هیات امنایی شدن 21 مجموعه ملی موزه ای گفت: اصلاح این آیین نامه که در سال 1383 تصویب شده بود، به دلایلی مانند تغییرات متعدد در مدیران سازمان میراث فرهنگی و سپس تغییر ساختار و تبدیل شدن آن به وزارتخانه به تعویق افتاده بود تا به امروز اجرایی نشده بود.

وی اضافه نمود: در دولت تدبیر و امید تغییر مدیریتی زیادی در سازمان میراث فرهنگی رخ داد و پس از روی کار آمدن مونسان، به اجرایی شدن این آیین نامه توجه شد.

وی هدف اصلی از این آیین نامه برای موزه ها را هرچه بهتر اداره شدن این اماکن دانست و گفت: دولت ها همیشه وظایف زیادی دارند و می توان بخشی از این وظایف را در اختیار مردم و خیران علاقمند حوزه میراث قرار داد تا آنها در اداره و مدیریت مراکز فرهنگی، همچون موزه ها یاری نمایند.

وی اجرایی شدن این ماده قانونی را که در بند ت ماده 100 قانون برنامه ششم نیز بار دیگر مورد تأکید نهاده شده، از تکالیف مهم بخش میراث فرهنگی و گردشگری می داند که اجرای آن به دلایل مختلف از جمله نقص های آئین نامه اجرایی و تغییر و تحولات اداری و مدیریتی معوق مانده است.

معصومی راد با اشاره به این که پیش از این امکان دریافت یاری مالی از دوستداران میراث فرهنگی و افراد علاقمند را نداشتیم، اضافه نمود: به لحاظ قانونی در شرایط بحرانی امکان دریافت یاری مالی از دوستداران میراث فرهنگی و خیرینی که قصد یاری به محوطه های تاریخی مانند تخت جمشید، پاسارگاد، شوش که امکان بازسازی و حفاظت از آنها را در مقابل بحران ها داشتند، فراهم نبود که با اجرایی شدن این آیین نامه این مشکل برطرف می شود.

وی با تایید و تأکید بر اختصاصی شدن درآمد این مجموعه ها در بودجه سنواتی از سال 1397، هیأت امنایی شدن آنها را لازمه جذب این بودجه و هزینه کردن در محل دقیق آن ها دانست و گفت: یکی از وظایف هیات امنا برای خلق درآمدهای جدید برای موزه و دیگر مراکز فرهنگی است؛ موزه ها مواریث فرهنگی و جزو اموال ملی و هویتی ما هستند و ضروری است علاوه بر بودجه دولت که به صورت یاری در اختیار وزارتخانه و برای این مجموعه ها قرار می گیرد، درآمدهای غیر دولتی نیز داشته باشند.

رییس دبیرخانه شورای عالی وزارت میراث فرهنگی گفت: درآمدهای غیر دولتی پس از واریز به حساب های دولت و نزد خزانه دولت برای اداره و نگهداری به خود این مجموعه ها بر می شود.

به گفته معصومی راد، ورودی موزه و دیگر مناطق فرهنگی بر اساس این روال به حساب این مراکز باز می شود.

وی در پاسخ بر پرسشی مبنی بر زمان اجرایی شدن این آیین نامه و همچنین تعداد هیات امنا 21 موزه و مجموعه ملی گفت: به دلیل اهمیت موزه ملی یک هیات امنا برای این مجموعه و برای 20 مجموعه ملی دیگر نیز یک هیات امنای دیگر تشکیل می شود و مقدمات کار در وزارتخانه آماده شده و به محض ابلاغ مصوبه از سوی دولت اقدامات اجرایی آن صورت می گیرد و پس از صدور احکام اعضای حقیقی، فعالیت هیأت امنا شروع می شود.

پیش از این علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شرح داده بود که آیین نامه اجرایی ماده پنج قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و اصلاحات بعدی با موضوع اداره اماکن، کاخ موزه ها و محوطه های تاریخی به شکل هیات امنایی با توجه به تحولات و تغییرات در ساختار اداری دولت از سال 83 تا به امروز و نیز تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارت، مستلزم بازنگری و اصلاح بود.

به گفته او، پیشنهاد اصلاحی آن با ابلاغ سیاست ها و رویکردهای جدید در وزارتخانه و با هدف تسهیل، تسریع، چابکی و فراهم کردن زمینه مشارکت دستگاه های فرهنگی و مالی در قالب هیات امنای کاخ موزه ها، محوطه ها و بناهای تاریخی تهیه و پس از آنالیز های کارشناسی در نشست شورای عالی میراث فرهنگی در 16 آذر سال گذشته به ریاست اسحاق جهانگیری مورد آنالیز و تأیید نهاده شد.

او با تاکید بر این که آیین نامه فعلی و جاری و اصلاحات بعدی آن مصوب هیات وزیران بوده است، اضافه نمود: بر این اساس آن آیین نامه با قید فوریت در دستور جلسه چهارشنبه 20 فروردین 99 نهاده شد و به تصویب هیات وزیران رسید.

مونسان هدف اصلی از اصلاح این آیین نامه را فراهم کردن زمینه تشکیل سریع هیات امنای واحد و متمرکز در وزارتخانه زیر نظر وزیر برای مجموعه های ملی 21 گانه تصویب شده دانست که مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان، موزه ملی فرش ایران، موزه ملی ایران، مجموعه توس و آرامگاه فردوسی مشهد، مجموعه میراث جهانی تخت جمشید و پاسارگاد، مجموعه میراث جهانی منظر باستان شناسی ساسانی فارس، مجموعه حافظیه و سعدیه شیراز، مجموعه میراث جهانی میدان امام اصفهان، مجموعه میراث باغ فین کاشان، مجموعه میراث جهانی پایگاه بیستون در کرمانشاه، مجموعه میراث سازه های آبی شوشتر، مجموعه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه، مجموعه میراث جهانی شوش، موزه میراث روستایی گیلان، مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان تکاب، مجموعه میراث جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی، مجموعه میراث جهانی ارگ بم و منظر فرهنگی آن، مجموعه میراث جهانی گنبد سلطانیه و مجموعه میراث جهانی شهر تاریخی یزد این 21 مجموعه است.

او تاکید نمود: این فهرست بیست و یک گانه پیش از این در نشست شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری در 16 آذر 98 به تأیید رسیده است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین با بیان این که تصویب این آیین نامه باعث می شود تا راه برای انتخاب هیئت امنا، تشکیل و راه اندازی آن با اصلاح موادی که امکان و اختیار لازم را برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهم می نماید، تسریع شود، گفت: تعریف و تدقیق مفاهیم و اصطلاحات، اعمال تغییر و تحولات در ساختار اداری کشور در مدت 15 سال (از سال 1383 زمان مصوبه قبلی تا به امروز)، فراهم کردن تشکیل و راه اندازی هیات امنای واحد در وزارتخانه برای مجموعه های ملی که ریاست هیئت امنای آن ها وزیر خواهد بود (مجموعه های ملی بیست گانه - به جز موزه ملی ایران-)، معین و بازنگری در ترکیب هیئت امنای استانی و نیز موزه ملی ایران، و ارتقای صندلی اعضای هیات امنای حقوقی از نماینده دستگاه به معاونان وزرا از جمله مهمترین ویژگی های این مصوبه است.

مونسان تاکید نمود: همه این موارد برای دو حوزه میراث فرهنگی و گردشگری که در شرایط بحرانی ناشی از بیماری کرونا دستخوش چالش های جدی شده، مبنایی امیدبخش است تا زمینه ساز مشارکت بیشتر مردم، دوستداران میراث فرهنگی و خَیّران به عنوان عامل محرک توسعه بخش گردشگری و میراث فرهنگی باشد.