در بازار محصولات پروتئینی چه خبر است؟ - شیوا مارکت

اعتماد در ادامه می نویسد: ابتدای تیر ماه بود که ستاد تنظیم بازار قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ را از 12 هزار و 900 تومان به 15 هزار تومان افزایش داد، این تغییر نرخ درحالی رخ داد که همان زمان هم مرغ در سطح شهر حدود 3 هزار تومان بالاتر به فروش می رفت. اما یک ماه پس از برگزاری جلسه ستاد تنظیم بازار درخصوص نرخ مرغ در بازار و در مرداد ماه به یک باره قیمت هر کیلو مرغ مرز 20 هزار تومان را هم رد کرد و اواسط مهر ماه قیمت مرغ به 21 تا 22 هزار تومان رسید و در حال حاضر قیمت این کالا در خرده فروشی های سطح شهر از 26 هزار تومان نیز گذشته است.

این افزایش قیمت ها در حالی رخ داده که کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی در تیر ماه اعلام نموده بود؛ در حال حاضر در حوزه فراوری مرغ هیچ گونه کمبودی وجود ندارد و از ارتباط و همکاری خوب بین وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه نهاده های دامی خبر داده بود و اینکه در بنادر کشور محموله های زیادی از محصولات جو، ذرت و کنجاله سویا وجود دارد و با توزیع آن ها مسائل مرغداران مرتفع خواهد شد. هر چند فعالین این صنعت علت این موضوع را کمبود نهاده دامی و عدم تخصیص ارز برای واردات نهاده عنوان می نمایند، اما بعضی مسئولان اختصاص ارز 4200 تومانی را علت کمبود نهاده دامی می دانند.

در این خصوص چندی پیش نصرالله پژمانفر نماینده مردم مشهد در مجلس به وزیر جهاد کشاورزی به خاطر نایاب شدن نهاده های دامی وارد شده به کشور با ارز 4200 تومانی تذکر داد و بیان کرد؛ چرا بیش از 80درصد نهاده های دامی مورد احتیاج کشور که می تواند در درون کشور فراوری گردد و منجر به خود کفایی نیز گردد با ارز 4200 تومانی وارد شده و حالا حتی چند برابر قیمت هم در بازار سیاه نایاب شده و ظرفیت فراوری مرغ را به نصف کاهش داده است؟ در شرح تذکر این نماینده گفته شده در یک دهه اخیر مجموع ارزش واردات سویا، کنجاله سویا و ذرت دامی از 2.3 میلیارد دلار به بیش از 4 میلیارد دلار در سال 1398 رسیده است.

از این رو واردات این نهاده ها به میزان 1.7 میلیارد دلار افزایش پیدا نموده و بازار نیز منحصرا در اختیار جوجه های وارداتی بوده است، بنابراین، بدون اینکه دستور کاری برای احیای مرغ داخلی وجود داشته باشد، این افزایش قابل توجه در واردات نهاده رخ داده است و آنالیز آمار ها نشان می دهد که، متوسط رشد سالانه ارزش واردات نهاده های دامی (ذرت و کنجاله سویا) در یک دهه اخیر حدود 13درصد بوده، اما در همین دوره میزان رشد سالانه فراوری گوشت مرغ تنها به میزان 5درصد بوده است.

تنها 30 تا 40درصد احتیاج بازار از سوی دولت تامین می گردد

حمید فاضلی، مدیر عامل شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور در این باره می گوید: باتوجه به کمبود نهاده برای طیور و افزایش قیمت مواد اولیه شاهد افزایش قیمت تمام شده مرغ و تخم مرغ در چند ماه اخیر بودیم به گونه ای که قیمت تمام شده مرغ زنده از کیلویی 8 تا 9 هزار تومان در مدت مشابه سال گذشته به دو برابر رسیده و قیمت هر کیلو مرغ آماده طبخ در حدود 26 هزار تومان برای مصرف نماینده است و با ادامه این رویه احتمال افزایش بیشتر هم وجود دارد.

فاضلی در ادامه به قیمت نهاده های دام و طیور اشاره می نماید و شرح می دهد: نرخ کنجاله سویا و ذرت 4 تا 5 برابر سال گذشته شده است و درحالی که قیمت مصوب ذرت برای مرغدار در محدوده 1500 تومان مصوب شده بین 3200 تا 3500 تومان رسیده و قیمت کنجاله سویا هم که باید به قیمت مصوب 2700 تومان عرضه گردد بین 13 تا 14 هزار تومان در بازار آزاد عرضه می گردد ضمن آنکه عرضه و تقاضا هم در بازار متعادل نیست.

جوجه ریزی و وزن مرغ ها کاهش یافته است

مدیر عامل شرکت مادر تخصصی توسعه صنعت طیور با تاکید بر اینکه تنها 30 تا 40درصد احتیاج بازار از سوی دولت تامین می گردد، ادامه می دهد: حدود 70درصد احتیاج بازار را بازار آزاد تامین می نماید و این گرانی ها و کمبود نهاده بر میزان جوجه ریزی و همچنین وزن مرغ ها اثر گذاشته است تا جایی که سال جاری بین 20 تا 30درصد جوجه ریزی نسبت به سال گذشته کمتر شد و وزن مرغ ها که در گذشته بین 2.5 تا 3 کیلوگرم بود امروز به یک کیلو و 800 تا 2.5 کیلوگرم رسیده است.

تزریق واکسن تقلبی طیور در بازار

فاضلی با بیان اینکه به جز موضوع نهاده موضوع مهم دیگری نیز در این مدت رخ داد، می گوید: در این مدت به دلیل کمبود ارز متاسفانه شاهد دارو ها و واکسن تقلبی هم در بازار بودیم و این هم به عدم اطمینان مرغداران برای فراوری اضافه نمود و ضربه دیگری در فراوریات به شمار می رود.

این فعال حوزه طیور درخصوص صادرات مرغ نیز ادامه می دهد: تا هفته گذشته صادرات انجام می شد و عوارض صادراتی هم اعمال می شد، اما به دلیل آشفتگی بازار مرغ از روز چهارشنبه صادرات مرغ و تخم مرغ تا زمانی که بازار به تعادل برسد ممنوع شده است.

او می گوید: تمامی این مسائل به دلیل این بود که حدود 4 تا 5 ماه برای نهاده ها ارزی تعلق نگرفت و ترخیص نهاده ها هم در بنادر به مشکل خورد و در نتیجه مرغداران از ذخایر استراتژیک شرکت پشتیبانی امور دام استفاده کردند و تمام انبار ها و ذخایر نیز خالی شدند. متاسفانه مسوولان با اختصاص ارز 4200 تومانی به واردات نهاده، راه سودجویی و دلالی را باز و برای عده ای رانت ایجاد نموده اند و باعث شده اند عده ای در این بازار کاسبی نمایند و فراورینمایندگان واقعی نیز از بین بروند.

تغییر الگوی مصرف

در ماه های اخیر قیمت فرآورده های گوشتی نیز همسو با دیگر کالا ها به شکل تصاعدی افزایش یافته است و علت آن نیز، افزایش قیمت مواد اولیه ازجمله گوشت، مرغ، سویا، ادویه جات و سایر ترکیبات افزودنی است که این مساله در میزان فروش این محصولات نیز اثر گذاشته است.

در حال حاضر قیمت هر کیلو گوشت گوسفند 143 هزار تومان و هر کیلو گوشت گوساله به 118هزار تومان رسیده است ضمن آنکه قیمت 300 گرم سوسیس در بازار 56 هزار تومان و قیمت یک کیلو سوسیس 90درصد گوشت قرمز 166 هزار و 500 تومان است، همچنین 300 گرم کالباس خشک 44 هزار و 500 تومان و یک بسته 600 گرمی کالباس خشک 92 هزار و 560 هزار تومان نرخ گذاری شده است و این روز ها شاهد آنیم که باتوجه به افزایش قیمت گوشت قرمز این محصولات نقش پررنگ تری در سبد خرید مردم پیدا نموده اند.

انعام شکری، مدیر بازرگانی شرکت تعاونی فرآورده های گوشتی در این خصوص می گوید: از ابتدای سال با تغییرات قیمت گوشت قرمز فرآورده های گوشتی نیز افزایش قیمت داشتند و در حال حاضر نسبت به سال گذشته 50درصد قیمت ها بالاتر رفته است، البته موضوع مهمی که باعث این افزایش نرخ شده صعودی شدن نرخ دلار است زیرا بخشی از مواد اولیه برای فراوریات فرآورده های گوشتی وارداتی هستند البته کارخانه های فراوری فرآورده های گوشتی در مشخص قیمت آن نقشی ندارند، بلکه قیمت ها توسط سازمان حمایت مصر ف نمایندگان و فراورینمایندگان مشخص و در بازار عرضه می گردد.

شکری در خصوص تغییر الگوی مصرف نمایندگان ادامه می دهد: باتوجه به شیوع ویروس کرونا و مراجعات کمتر مردم به رستوران ها و اغذیه فروشی ها میزان مصرف نمایندگان خانگی نسبت به گذشته بالاتر رفته این در حالی است که پیش از پاندمی کرونا میزان خرید و مصرف ساندویچ فروشی ها بسیار بالاتر بود.

تا8: تا8: مجله نقد و بررسی کالا ها و محصولات برندها مختلف