زوایای جدیدی از سفر مرگبار مرد یخی 5300 ساله آشکار شد - شیوا مارکت

سرنخ های تازه ای درباره سفر نهایی مومیایی یخ زده اروپایی پیدا شده است که با یک تیر کشته شد و جسدش برای هزاران سال در یخ ها مدفون ماند. در پژوهشی که اخیراً در ژورنال Plos One منتشر شد، نیمه سنگواره های پوشش گیاهی که روی این مومیایی یا اطرافش یخ زده بودند، مورد آنالیز قرار گرفتند.

جسد اوتسی تا سال 1991 در کوه های آلپ و در نزدیکی مرز اتریش و ایتالیا به صورت یخ زده مدفون شده بود تا اینکه دو جهانگرد آلمانی جسد او را پیدا کردند. از آن موقع تقریباً این جسد از همه نظر آنالیز شده ، از اینکه احتمالاً چه صدایی داشته است تا محتویات شکم و نحوه مرگش. در طول 25 سال گذشته، این بدن مومیایی 5300 ساله، دریچه ای به تاریخ انسان اولیه بوده است که گوشه ای از زندگی در منطقه آلپ در عصر مس را نشان می دهد. پژوهش نو، سرنخ هایی از مسیر اوتسی در بالای این یخچال ارائه می نماید.

پژوهشگران دانشگاه گلاسکو و دانشگاه اینسبروک حداقل 75 گونه از خزه تباران را که شامل گیاهان غیرآوندی نظیر خزه ها و جگرواشان می شدند، همراه با مرد یخی پیدا کردند که حفظ شده بودند. اعتقاد بر این است که از این میان، 30 درصد بومی همین منطقه هستند، یعنی بقیه گیاهان از جای دیگری به محل مرگ اوتسی منتقل شده اند. پژوهشگران معتقدند که این گیاهان غیرآوندی ممکن است به وسیله لباس اوتسی یا مدفوع گیاه خواران بزرگ نظیر بز کوهی آلپ، به این مکان آورده شده است. جیم دیکسون (Jim Dickson)، یکی از نویسندگان اصلی پژوهش، گفت:

بیشتر این گیاهان از یخ های اطراف مرد یخی، لباس ها و ابزار و سیستم گوارشی وی به دست آمده است. یافته های کنونی این سؤالات را مطرح می نماید که این گیاهان از کجا آمده اند؟ یا دقیق تر اینکه این گیاهان چطور به آنجا رسیده اند؟ آن ها چه کمکی به درک بهتر مرد یخی می نمایند؟

بعضی از این گونه های خارجی، خزه هایی هستند که امروزه در بخش های پایینی دره Schnalstal واقع در استان تیرول جنوبی ایتالیا وجود دارد و نشان می دهد که اوتسی در امتداد این دره مسافرت نموده تا بتواند از یخچال آلپ بالا برود؛ جایی که به آرامگاه ابدی او تبدیل شد. یک گونه به طور خاص حائز اهمیت بود. گیاه Flat Neckera که در جنگل های کم ارتفاع رشد می نماید و در لباس ها و داخل شکم اوتسی پیدا شد. با توجه به کشف مذکور محتمل ترین نتیجه این است که مرد یخی در پی صعود به دره های مجاور نبوده، بلکه از جنوب دره Schnalstal به سمت شمال آن در حرکت بوده است. این یافته ها مهر تأییدی می زند بر پژوهشی که در سال 2007 به آنالیز محتویات شکم اوتسی پرداخت تا مسیر سفر او را بازسازی کند. نتیجه این پژوهش نشان می داد که مرد یخی در 33 ساعت آخر عمرش از منطقه ها کم ارتفاع با درختانی که در آب وهوای گرم رشد می کردند به منطقه ها مرتفع با ارتفاع 3000 متر سفر نموده بود.

پژوهشگران در طول این سال ها به یک نظریه حادثه برای مرگ او رسیده اند؛ در این سناریو، مرد یخی احتمالاً از آلپ به روستای محل زندگی اش برمی گشته که به علت رویارویی با یک نوع مشکل، مجبور می گردد به کوهستان برگردد و در همان جا جانش را از دست می دهد.

اطلاعاتی که دانشمندان درباره مرد یخی می دانند

اوتسی و وسایلش از سال 1998 در موزه باستان شناسی تیرول جنوبی در بولتسانو ایتالیا به نمایش گذاشته شده اند. از آنجا که این مرد یخی در کوه های آلپ اوتستال در تیرول جنوبی پیدا شد، به آن مرد اوتسی گفته می گردد. او در فاصله سال های 3370 تا 3100 پیش از میلاد زندگی می کرد و 1.57 متر قد و 50 کیلوگرم وزن، با صورتی زاویه دار و باریک، پوستی برنزه و دارای خالکوبی، چشمانی قهوه ای، موهای بلند تیره و ریش ژولیده داشت. گروه خونی او O مثبت بود و از مشکل عدم تحمل لاکتوز رنج می برد.

اوتسی در زمان مرگش، 46 سال داشت که برای آن موقع، فردی پیر محسوب می شد. او در حال عبور از مسیر Tisenjoch در دره Val Senales بود که کمانداری از آلپ جنوبی از پشت به او یک تیر می زند که منجر به مرگش می گردد و به این ترتیب جسدش برای هزاران سال به صورت طبیعی در یخ ها سالم باقی می ماند. این تیر هنوز هم در شانه چپ اوتسی واقع شده است و جالب است بدانید که تا سال 2001 کسی متوجه آن نشده بود. احتمالاً او خونریزی نموده و در مدت زمان کوتاهی پس از تیرخوردن مرده است، چراکه تیر به یک شریان حیاتی برخورد نموده بود. علاوه بر این، زخمی هم در پشت سر او وجود داشت، هرچند که شاید پس از تیرخوردن و به زمین افتادن رخ داده باشد.

خراش روی دست راستش نشان دهنده مبارزه تن به تن است که هیچ گاه مهلتی برای بهبود پیدا نکرد. این بدان معنا است که این درگیری قبل از تیرخوردن رخ داده، شاید ساعت ها یا روزها قبل و احتمالاً منجر به برخورد دیگری شده که مرگ او را رقم زده است. زخمی که اوتسی در دست راستش داشت، کار آماده سازی سلاح برای حمله بعدی را برایش سخت نموده بود. شاید به همین علت تیر و کمال همراه اوتسی ناتمام مانده بود، همان تیرهایی که می خواست جایگزین تیرهای گمشده یا مخروبه در جنگ قبلی کند. همراه با این مرد یخی، یک تبر مسی ارزشمند نیز پیدا شد که احتمالاً به عنوان سلاح و ابزار مورد استفاده بوده و نمادی از جایگاهش بوده است. لباس های او از جنس چرم، پوست حیوان، علف بافته شده و رگ و پی حیوان بود که او را در هوای مرطوب و سرد، گرم نگه می داشت.