سینما گرفتار مدیر کوتوله و منتقد مخرب، فجر بی هویت شده است - شیوا مارکت

در ابتدای این نشست محمود گبرلو منتقد و مجری سابق برنامه تلویزیون هفت عنوان نمود: در دهه اول و دوم برگزاری جشنواره، این رویداد صندلی بسیار خوبی داشت و پربار بود به طوری که می توانستیم آثار سینمایی را ارزیابی کنیم اما جشنواره آرام آرام شتاب خود را از دست داد برای مثال هرچند ما در چهلمین سالگرد انقلاب به سر می بریم ولی بعضی فیلمسازان به جایی رسیده اند که دوست ندارند فیلم های خود را به جشنواره بدهند البته این موضوع ربطی به فیلمساز ندارد و نشان می دهد جشنواره خاصیت و هویت، سیاست و برنامه ریزی خود را از دست داده و در واقع تبدیل به یک فضای تبلیغاتی شده که باعث شده فیلمساز با خود بگوید بهتر است فیلمم را به جشنواره ندهم.

وی ادامه داد: در یک مقطعی از طریق جشنواره فیلم فجر عملکرد یک ساله سینمای ایران ارزیابی می شدد اما به مرور زمان این حضورها و جایزه دادن ها به یک بی برنامگی تبدیل و باعث شد جشنواره خاصیت و اهمیت خود را از دست بدهد البته می دانم که ممکن است به مرور زمان هر جشنواره ای دچار تغییرات گردد ولی می گردد ماهیت جشنواره را ثابت نگه داشت اما این اتفاق برای فجر رخ نداد به طوری که حالا این رویداد تبدیل به محلی برای گذران اوقات شده است البته این حرف من به معنی این نیست که فیلمسازان ما مشکل دارند بلکه انتقاد من به سیاست های جشنواره است.

بلاتکلیفی فجر از نیمه دهه 70 شروع شد

شاهین امین منتقد سینما هم عنوان نمود: ماهیت جشنواره در وضعیت فعلی ایجاد شعور، انگیزه و امکاناتی است که شاید در شرایط عادی نداشته باشیم باید بگویم تکلیف جشنواره تا دهه شصت معین بود و دست اندرکاران می دانستند از برگزاری جشنواره چه می خواهند چراکه بحث اصلی آن ها رونق سینمای ایران بود و این روند تا اواخر دهه هفتاد ادامه داشت اما شرایط و روزگار از نیمه دهه هفتاد تغییر و تعداد فیلم های حاضر در جشنواره کاهش پیدا کرد اما تقریبا از ابتدای دهه هشتاد معین نبود تکلیف مدیران جشنواره با این رویداد سینمایی چیست زیرا وقتی هدف رونق پیدا کردن سینما محقق شد دیگر معین نشد دوستان از جشنواره چه می خواهند.

امین عنوان کرد: حتی در حال حاضر تکلیف جشنواره معین نیست به طوری که بعضی علاقه ندارند در جشنواره حضور داشته باشند. این را هم باید اضافه کنم که سی و هفت دوره است که جشنواره برگزار می گردد ولی گویا سومین دوره برگزاری این جشنواره است.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از فیلم ها با حضور در جشنواره تازگی خود را از دست می دهند و در طول سال با تعداد کمی از فیلم های تازه روبرو می شویم، عنوان نمود: سی و هفت دوره است که جشنواره برگزار می گردد ولی هنوز این رویداد سینمایی مستاجر است از این مسأله همه مدیران سینمایی باید شرمگین باشند در طول سال در تهران این همه پاساژ ساخته می گردد آیا جایی برای یک جشنواره وجود ندارد؟

هر 12 روز یک جشنواره سینمایی داریم!

سپس نوبت به صحبت های مهدی شیخ صراف رسید. این منتقد گفت: طبق تحقیقاتی که داشتم متوجه شدم ما تقریبا هر 12 روز یک بار یک جشنواره صرفا سینمایی داریم این موضوع نشان می دهد که انقدر کارکرد سیستم نمایشی ما فشل است که تنها فرصت دیده شدن برای فیلمسازان همین جشنواره هاست. درباره جشنواره فیلم فجر هم باید بگویم این فستیوال وابسته به مدیران دولتی است و هربار به واسطه رفت و امد مدیران، در آن تغییر ایجاد می گردد.

پس از صراف، محمدتقی فهیم اظهار کرد: من از آن دسته افرادی هستم که جشنواره را دوست دارم و همواره به این فکر می کنم اگر جشنواره نباشد من باید چه کنم؛ از این سی و هفت دوره برگزاری فجر، من سی و سه دوره در جشنواره حضور داشته ام شاید همین استمرار باعث شده من نگران فروپاشی آن باشم. اگر فجر را دوره بندی کنیم متوجه می شویم در 2 دوره عملکرد خوبی داشته است درواقع در دوره ای که سینماگران در مسند امور بودند خروجی بهتری داشت یعنی در زمان سیف الله داد که در حوزه سینما خوب عمل می کرد و توانست تغییراتی به سینما بدهد. در دوران شمقدری هم اتفاق بهتری رخ داد. از نظر سینمایی این 2 دوره تنها دوره های بود که ما با موضوعات سینمایی رو به رو بودیم.

مشکل فجر ناشی از بنیان گذاری غلط است

وی با بیان اینکه مسائل جشنواره فیلم فجر ناشی از بنیان گذاری غلط آن است، شرح داد: بعضی از دوستان الگوی عقب مانده اروپای شرقی را در جشنواره فجر پیاده کردند که حاصلش همین شد ضمن اینکه باید بگویک ما در سیاستگذاری ها انسجام دیدگاه نداشته ایم از همین رو ما هر سال درگیر پدیده 10 روزه ای می شویم که گاهی از دیدن فیلم های بد آن ناراحت می شویم.

بهروز افخمی هم در ادامه صحبت های فهیم با اشاره به اینکه بعضی می گویند فجر باید شبیه جشنواره های دیگر جهان باشد، اعلام کرد: ما باید جشنواره خودمان را داشته باشیم. کسی که چنین حرفی می زند به نظر می رسد چیزی از فیلم و جشنواره نمی داند. ضمن اینکه به نظرم برگزاری جشنواره فیلم فجر و جشنواره های دیگر ضروری است چون این روزها مدارس سینمایی در حال تعطیلی هستند اما بخشی از مدارس سینمایی به اینترنت و بخشی به موبایل منتقل شده است بخش های باقی مانده را نیز جشنواره ها تقبل می نمایند از همین رو دیگر نیازی به مدرسه سینمایی نیست.

به گفته وی، اگر قرار است جشنواره فیلم فجر باقی بماند باید بر اساس خصوصیات بومی دوباره بازسازی گردد اما نیازی به گفتن اشتباهات گذشته نیست.

فهیم پس از افخمی، عنوان نمود: اینکه ما اشتباهات گذشته را می گوییم به این دلیل است که هر کشوری که تحولی در آن صورت گرفت متوجه شد که باید در سینما و جشنواره های خود تغییر ایجاد کند؛ حرف ما درباره نقد گذشته به مفهوم تخریب دیگران نیست.

سپس افخمی اعلام کرد: به دلیل ضرورت ها و تحول های صورت گرفت پیشنهاد می کنم جشنواره فیلم فجر یک ماهه گردد یعنی زمستان که کم رونق ترین فصل اکران است به جشنواره اختصاص پیدا کند و در تهران و شهرستان ها فیلم ها اکران وسیع داشته باشند.

وی با بیان اینکه باید بدانیم مردم از کمدی ها بیشتر استقبال می نمایند، اظهار کرد: زمانی من در سرکوب کردن بعضی از فیلمسازان نقش داشتم چراکه آنها سیاه نما بوده و تعداد تماشاگران سینما را با آثارشان پایین آورده بودند اگر می گویم درباره گذشته صحبت نکنیم به این دلیل است که ممکن است تصور غلط ایجاد گردد.

ژست روشنفکری هیچ نقشی در سینمای جهان ندارد

مجری سابق برنامه هفت تأکید کرد: ما باید به این فکر کنیم که ژست روشنفکری هیچ نقشی در سینمای جهان ندارد اما بعضی از مدیران فکر می کردند سینمای آنها انتقادی و اجتماعی است در حال که باعث کاهش تماشاگران سینما شد و وقتی این رخ داد این ضرورت احساس شد که مردم باید به سینما برگردند. به همین دلیل من در برنامه هفت گفتم که در دوره ای سینمای ما توسط سینماگران پر مدعای کم مایه از بین رفت. با این حال در حال حاضر اگر فیلم فیلمسازی سیاه نما و غرغرو نباشد به سختی می تواند اکران بگیرد.

افخمی با اشاره به پیشنهادش برای تغییر این شرایط عنوان نمود: طرح من این است که جشنواره یک ماه در سراسر کشور برگزار گردد به طوری که در 10 روز اول آثار مستند، انیمیشن و فیلم اولی مسابقه جداگانه داشته باشند و در خاتمه 10 روز جایزه بگیرند و تعدادی از آن ها به مسابقه اصلی بروند. در 10 روز سوم هم اکران فیلم های پربیننده ادامه داشته باشد. در این صورت فیلم هایی که نمی توانند اکران بگیرند به راحتی دیده می شوند.

محمود گبرلو در این بخش عنوان نمود: طرح آقای افخمی توهم زاست و عملی نیست و اصلا ربطی به سیاست های جشنواره ندارد. رویکرد جشنواره در عصر امروز بسیار تغییر نموده است و هر جشنواره ای خاصیت خود دارد. وقتی مدیران پوسیده و کوتوله برای سینما انتخاب می گردد نگاه عمیق که همان توسعه است محقق نمی گردد. وقتی اندیشه های عمیقی وجود ندارد حاصلش این می گردد که فیلم های بد می بینیم.

وی ادامه داد: ضمن اینکه بعضی منتقدانِ مخرب، افکار عمومی را برعلیه جشنواره و سینمای ایران نموده اند یعنی آنقدر علیه سینمای ایران حرف زده اند که جای دفاعی باقی نگذاشته اند. هرچند پس از انقلاب بیش از پنج هزار فیلم فراوری شد اما همین منتقدان با حرف های خود باعث شده اند نتوانیم از سینما دفاع کنیم. این منتقدان نمی خواهند به توسعه با سینما باور داشته باشند.

گبرلو مجدد تأکید کرد: مدیران کوتوله اصلا فهم این موضوع را ندارند. بعضی مدیران سینمایی هستند که نگاه پوسیده دارند و می گویند فجر باید مثل کن باشد ما از لحاظ ماهیتی نمی توانیم مثل آن ها باشیم همین موضوع باعث شده هنرمندان ناخودآگاه برعلیه جشنواره فیلم فجر باشند. این نشان دهنده این است که فهم درستی از جشنواره فجر وجود ندارد. ضمن اینکه در حال حاضر فیلمسازان قدرتمندی وجود دارند که می گردد آنها را با فجر معرفی کرد البته منوط به اینکه جشنواره ماهیت داشته باشد.

در این بخش فهیم با اشاره به صحبت های گبرلو درباره منتقد مخرب خطاب به او گفت: یکباره بگویید منظورتان فراستی است!

گبرلو نیز اظهار کرد: نه منظورم امثال فراستی هاست. ما باید همه چیز را آسیب شناسی کنیم. منتقد مخرب کاری نموده است که همه فکر می نمایند ما اصلا سینما نداریم بعضی می گویند فیلم ما سیاه است در حالی که به نظرم ما اصلا فیلم سیاه نما نداریم.

پس از این موضوع افخمی خطاب به گبرلو گفت: شما مثل تکنوکرات ها هستید.

امین نیز در واکنش به همین صحبت گبرلو اظهار کرد: شما محافظه کار هستید که گبرلو در ادامه گفت: من محافظه کار هستم؟ من که زودتر از همه منتقد وضعیت موجود بودم.

بعضی فیلم ها احتیاجی به جشنواره ندارند

امین در بخش دیگر از صحبت هایش عنوان نمود: بعضی فیلم ها احتیاجی به جشنواره ندارند و اصلا برایشان بهتر است که در جشنواره نباشند. طرحی که افخمی گفت نامش جشنواره نیست چراکه اصلا ساز و کار اکران دست جشنواره نیست.

وی در ادامه با اشاره به اینکه بهتر است حسابگری های شخصی را کنار بگذاریم، شرح داد: اگر عده ای در جشنواره شرکت نمی نمایند به این دلیل است که فکر می نمایند برای آنها بهتر است که در جشنواره نباشند چراکه فیلم ها آنها در این فستیوال آنقدر تخریب می شوند که فکر می نمایند حضور نداشتن شان بهتر است.

این منتقد اظهار کرد: به تازگی شنیده ایم که بعضی می گویند فیلمی که در جشنواره حضور نداشته باشند اولویت اکران ندارند، مگر آژان کشی است که این حرف ها گفته می گردد؟

در ادامه شیخ صراف با بیان اینکه برای بهبود وضعیت و داشتن آینده بهتر، خوب است که گذشته را مرور کنیم، عنوان نمود: جشنواره فیلم فجر مثل یک شتر مرغ است که وقتی می گوییم بار ببر می گوید من مرغم و وقتی می گوییم تخم بگذار می گوید من شترم. در واقع ساز و کار آن معین نیست مشکل اصلی این است که در حال حاضر هیچ چیزی تعریف نمی گردد.

فهیم در ادامه اعلام کرد: چرا باید فکر کنیم منتقد می تواند مخرب باشد؟ منظور آقای گبرلو درباره منتقد مخرب، آقای فراستی بود.

در همین بخش گبرلو اظهار کرد: منظور من فراستی نبود من اصلا نامی نبردم. که فهیم خطاب به او گفت: کدهایی که دادید مربوط به فراستی بود اما در پاسخ به شما باید بگویم فراستی در قبال بعضی منتقدان خارجی بسیار نرم تر عمل می نماید من بلد نیستم ولی اگر بلد بودم مثل فراستی می شدم.

فیلمسازان ما لوس شده اند!

وی با بیان اینکه دیپلمات نیست اظهار کرد: من برابر جشنواره هایی همچون برلین و کن قطعا از سینمای خودمان دفاع می کنم اما این سینما، سینمای آرمانی من نیست. با این وجود باید بگویم ما امروز سینمای تکنیکی داریم، بازیگران ما کلاس بازیگری برگزار می نمایند من از این ساختار دفاع می کنم اما این سینما جزو آرمان های من و قابل دفاع نیست ولی در قبال بیگانگان حتما از آن دفاع می کنم اما می دانم این سینما آن سینمایی نیست که من به خاطرش انقلاب کردم.

سپس افخمی اظهار کرد: سینما پوست انداخته و باید باز تعریف گردد.

گبرلو هم عنوان نمود: رمز موفقیت جشنواره در پیدا کردن ماهیت مردمی خودش است البته این موضوع به این معنا نیست که فیلم های مبتذل یا خاص در جشنواره رواج پیدا کند.

شاهین امین در ادامه اعلام کرد: جشنواره جای فیلم ها و تماشاگران جدی است و باید امکان دیده شدن چنین فیلم هایی فراهم گردد. نکته دیگر این است که در این سال ها جشنواره پر از عصبیت شده است به طوری که چه راه یافتگان به آن چه راه نیافتگان، چه جایزه بگیران و چه آنهایی که از جایزه محروم شده اند عصبی هستند، گویا ما می خواهیم همدیگر را بدریم و این حجم از عصبیت را نمی فهمم در حالی که جشنواره برای این است که از آن لذت ببریم اما این همه عصبیت، فحاشی و پرخاشگری یکی از آفت های جشنواره است که زیان های زیادی دارد.

در این بخش فهیم خطاب به صحبت های امین گفت: این عصبیت ناشی از بی عدالتی است، بی عدالتی هر کجا باشد عصبیت هم وجود دارد. که امین هم عنوان نمود: البته بخشی از این عصبیت به خاطر توقع بی جاست؛ گویا فیلمسازان ما لوس شده اند.

در خاتمه شیخ صراف اظهار کرد: جشنواره محل فیلم های جدی و سطح بالاست و باید آثار در این جشنواره محک بخورند.

tour-canada.ir: تور کانادا | با تور کانادا سفر کنید، ویزای کانادا، تور کانادا ارزان، قیمت تور کانادا نوروز، بهار، پاییز، تابستان، زمستان 99 را با ما تجربه کنید.