غذاهای شب عید و تاریخچه آن ها
به گزارش شیوا مارکت، وعده های غذایی از مهم ترین عوامل ادامه حیات ما در طول زندگی مان هستند و حداقل سه وعده غذایی در طول شبانه روز برای هر انسانی یک ضرورت بی برو و برگرد به حساب می آید. البته باید به این نکته نیز اشاره نمود که انسان بالطبع تنوع پذیر است و به تکرار تمایلی ندارد. با مروری کوتاه می توانیم متوجه تنوع غذایی در سفره تمام ملل شویم و این تنوع گاهی رنگ و بوی متفاوتی به خود می گیرد و برخی از این غذاها به نحوی ویژه تلقی می شوند که به عنوان غذاهای ملی و به اسم غذاهای شب عید مورد استفاده قرار می گیرند. در فرصت به دست آمده قصد داریم تا به مرور تعدادی از آن ها بپردازیم و تاریخچه غذاهای شب عید را آنالیز کنیم.
سبزی پلو با ماهی
سبزی پلو با ماهی یکی از لذیذ ترین غذاهایی است که در میان غذاهای شب عید، جایگاهی ویژه را از هزاران سال پیش باز نموده است. البته باید گفت که ترکیبات اصلی این غذا در گذر زمان، کمی دستخوش تغییر شده است اما عنصر اصلی این غذا که ماهی باشد، همچنان وجود دارد و حتی تنوع آن نسبت به گذشته بیش تر شده است. ترکیبات اصلی این غذا از برنج، ماهی و سبزی پلویی که خود از گشنیز، تره، جعفری، برگ سیر تازه است تشکیل شده است. جدا از ترکیبات هوس انگیز این غذا، بد نیست تا به تاریخچه این غذا اشاره ای گردد. شاید این سوال برای بسیاری از ایرانیان در ذهن نقش بسته باشد که چرا در میان تمام غذاهای رنگارنگ ایرانیف سبزی پلو با ماهی یکی از غذاهای شب عید است؟! خوب است کمی به نام این آبزی خوشمزه توجه کنیم و به معنای آن خوب فکر کنیم؛ ماهی بی شک، در جملات روزمره از این کلمه بسیار استفاده می کنیم و به عنوان مثال می گویم؛ من فلانی را ماهی یک بار هم نمی بینم! این کلمه در هر دو موقعیت به یک معنا است. نام این آبزی ماهی است؛ چرا که در گذشته صید این آبزی بسیار سخت بوده و مردم، کم تر می توانستند از خوردن آن لذت ببرند. به همین دلیل، ماهی جز غذاهای کمیاب و به اصطلاح اعیونی در قدیم به حساب می آمده است. خوب، همه می دانند که عید نوروز نیز سالی یک بار است و چه بهتر که این روز را با خوشمزه ترین و بهترین غذاها جشن بگیریم! دلیل قرارگیری سبزی پلو با ماهی در میان غذاهای شب عید، به دلیل طراوتی است که این غذا در ذات خود دارد و ماهی هایی که در خاتمه زمستان صید می شوند، از نشاط و کیفیت بیش تری با فصل های دیگر سال دارند. البته بد نیست که به حرف قدما نیز توجه کنیم و ماهی را با ادویه جاتی مصرف کنیم که طبع گرم دارند؛ زنجبیل، فلفل سیاه و آب نارنج از چاشنی های گرم-طبعی هستند که می توان با سبزی پلو با ماهی نوش جان کرد!
رشته پلو، عطر سفره های قدیمی
متاسفانه این روزها کم تر می توان عطر این غذای خوشمزه را در میان سفره ها استنشاق کرد و جلایی به روح داد. رشته پلو در حین ترکیب ساده ای که دارد، یکی از خوشبو ترین و خوشمزه ترین غذاها در میان غذاهای شب عید به شمار می آید. یکی از موارد جالبی که در خصوص غذاهای شب عید صدق می نماید این است که بسیاری از این غذاها با ترکیبات غالبی که از سبزیجات دارند نه تنها یک وعده غذایی کامل هستند بلکه در نوع خود، یک نوع دارو طبیعی هم هستند و می توانند به سیستم ایمنی بدن ما نیز یاری رسانی نمایند. رشته پلو یکی از غذاهای شب عید است که به همراه ترشی انبه، کشمش و گوشت چرخ نموده که به اصطلاح به کله گنجشکی نیز معروف است صرف می گردد. شاخصه قدیمی بودن این غذا به دلیل وجود رشته هایی است که در برنج این غذا وجود دارد؛ در قدیم، مردم بعد از برداشت گندم در خاتمه سال، آغاز به تهیه آرد و تهیه نان و رشته های مخصوص می کردند و با کم ترین امکانات، دست به خلاقیت های این چنینی در ساخت غذا می زدند. رشته ای که در رشته پلو استفاده می گردد، همان رشته ای است که در آش رشته استفاده می گردد، تنها با این تفاوت که این رشته را در روغن های گیاهی تفت می دهند تا به رنگ قهوه ای دربیاید و کمی بیش تر قوام بیابد.
کوکوسبزی، آذوقه آخر سال
در فرهنگ ایرانیان، خشک کردن سبزیجات، غلات و میوه های مختلف و استفاده آن ها در زمستان رایج بوده است. البته این نوع نگه داری همچنان در فرهنگ تغدیه ایرانیان وجود دارد و حتی به کشورهای دیگر نیز راه پیدا نموده است. قسمتی از این مواد خشک شده نیز در میان غذاهای شب عید مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از همین سبزیجات، سبزی کوکو است که در غذای خوشمزه ای به نام کوکوسبزی استفاده می گردد و بر سر سفره شب عید قرار می گیرد. کوکوسبزی طعمی متفاوت از غذاهای دیگر دارد و غذایی بسیار سبک و به اصطلاح راحت هضم است. بسیاری از کدبانوهای ایرانی، تنها به پخت سنتی این غذا بسنده نمی نمایند و با ترکیب زرشک و گردو، طعمی جادویی به این غذا می دهند. استفاده از تخم مرغ و ادویه های مختلفی مانند زردچوبه و نمک در کوکوسبزی باعث می گردد تا این غذا نیز مانند دیگر غذاهای شب عید، از خواص دارویی نیز برخوردار باشد.
آش رشته، از توصیه های روزهای عید
بی شک در روزهای عید به شدت مشغول خوردن انواع مغزیات هستید و این باعث می گردد که طبع گرم در بدن شما، بیش از اندازه برانگیخته گردد و برای این که بتوانید در شرایط متناسبی قرار بگیرید، بهتر است از غذای لذیذ و پر از سبزیجاتی به نام آش رشته نیز نوش جان کنید. آش رشته از جمله غذاهای شب عید است که نه تنها لذیذ و باب طبع بسیاری از ایرانیان است بلکه به خاطر میزان زیادی سبزیجات و حبوباتی که در خود جا داده است، می تواند به سلامت ماندن شما در ایام عید یاری کند و روزهای عید را بیش از پیش برای شما جذاب و خوشایند کند. چه در شب عید نوروز و چه در روزهای نوروزی، از میل غذاهای شب عید غافل نشوید و ذائقه خود را در این روزها، نوروزی کنید!
منبع: الی گشتتا8: تا8: مجله نقد و بررسی کالا ها و محصولات برندها مختلف