ناگزیر از مردمی کردن ادبیات هستیم

به گزارش شیوا مارکت، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس گفت: اگر معتقدیم رسالت راستین ادبیات، برانگیختن مردم به مطلع شدن از خویشتن خویش است، ناگزیر از مردمی کردن ادبیاتیم؛ این همگان پسندی در آثار امین فقیری توامان با تراش خوردگی لفظ و زبان و عبارت و فکر و معناست.

به گزارش خبرنگاران، مراسم نکوداشت امین فقیری، نویسنده پیشکسوت کتاب دهکده پرملال در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس برگزار گردید.

در این مراسم کوروش کمالی سروستانی، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با اشاره به آثار محبوب فقیری مانند: جنگ وصلح تولستوی، گوربه گور فاکنر، خوشه های خشم اشتاین بک، تراژدی آمریکا درایزر، اتحادیه ابلهان کندی تول، ناتوردشت سالینجر و کافکا در ساحل موراکامی، جای خالی سلوچ محمود دولت آبادی، رود راوی ابوتراب خسروی، ارکستر شبانه چوب های رضا قاسمی و سنگ شکیبا صادق چوبک، او را نویسنده ای خواند که رنج ها و ناملایماتی که مردمان روزگارانش را به ستوه می آورد، او را به تأمل، تدبر و اندوه فرومی برد.

داستان فقیری؛ نمودار درد و رنج روستاییان

او با اشاره به اینکه داستان های فقیری نمودار درد و رنج روستاییانی است که به سبب فقر فرهنگی و ناداری در رنج بودند، اضافه نمود: هگل داستان را حماسه بورژوایی و جانشین حماسه عصر قهرمانی می داند و هدف آن را همانند هنر حماسی، باز کردن دنیا در تمامیت آن می خواند. با این باور در حقیقت داستان و روایات داستانی، نوعی از نثر زندگی است و راویان آن، همانانی هستند که تار و پود و ژرفای زندگی را در امتداد بیکرانه هایش، بازشناخته و به سهم خویش، به تصویر آن می نشینند. فقیری با توصیف تنهایی و ملال روحی معلمان روستا و دشواری زندگی دهقانان به داستان هایش حال و هوایی شاعرانه و دقتی جامعه شناسانه می بخشد.

کمالی داستان های امین فقیری را منعکس نماینده شالوده جامعه خواند و گفت: فقیری گویی که در تمام صحنه های داستان حضور دارد و ازآنجاکه با مردمان روزگارانش همدردی می نماید، گونه ای مرثیه و مویه را در قلم خویش پدیدار می سازد و این همه را با بهره بردن از اصطلاحات و کنایات و واژگان محلی رنگ وبویی خاص می بخشد؛ آن چنان که در پهنایی ممتد از واژگان و کلمات و عبارات در شمار ادبیات اقلیمی این سرزمین خوش می نشیند.

مدیر دانشنامه فارس ادامه داد: با باور بدین امر که رسالت راستین ادبیات، برانگیختن مردم به مطلع شدن از خویشتن خویش است، ناگزیر از مردمی کردن ادبیاتیم؛ این همگان پسندی اما در آثار امین فقیری توامان با تراش خوردگی لفظ و زبان و عبارت و فکر و معناست. بدان گونه که پندارهای اصیل، در برترین سطح، با زبانی دلنشین و خلق تصاویری ملموس و دریافت شدنی بر لوح کاغذین سطور هم کیشی پیشه نمایند و به عمیق ترین ریشه های احساس و اندیشه آدمی راه یابند تا مرهمی باشند بر آن چه در وانفسای عزلت و تلخی، آدمیان را پدیدار می گردد.

کمالی در ادامه امین فقیری را ازجمله راویانی خواند که معیارهای ویژه خود را همگام با تکنیک هایی رئالیستی که خاص اوست، به دنیا داستان ارائه نموده است.

زندگی با آرزوهای مردم

مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با اشاره به تنوع و تعدد شاخصه های زبانی و ادبی آثار فقیری، درون مایه مضامین آثار او را فقر و گرسنگی، مناسبات زندگی در شرایط نابسامان اجتماعی، مصائب انتها ناپذیر مردم ستم دیده و رنج کشیده روستایی و تقابل سنت و تجدد، خواند و اضافه نمود: در دنیا معنایی فقیری، پدیده ها رنگ و لعاب زندگی پیدا می نمایند، سبز می شوند و می رویند.

کمالی در انتها با تأکید بر این که فقیری با آرزوهای مردمانش زیسته است، اضافه نمود: شیراز مدیون امین فقیری است؛ امینی که دوست داشتنی و فروتن است، استاد است و از همه مهم تر، امین است، چراکه هم با آثارش فرهنگ، تاریخ و خاطره های شیراز را ماندگار ساخته و هم خود بخشی از تاریخ فرهنگی شیراز شده است.

تمرکز فقیری بر شعور و مطلعی بشر

مهدی زمانیان، پژوهشگر و مترجم سخنران دیگر این رویداد بود که از ویژگی داستان های فقیری گفت. به باور او، نمودار آثار امین فقیری هم توصیف فقر و فلاکت روستا، انحطاط اخلاقی و فساد اجتماعی ناشی از فقر فرهنگی و جهل و خرافه است و هم روایت عشق و امید، مهر و وفا و کوشش برای عدالت اجتماعی.

به گفته این استاد دانشگاه، امین فقیری در آثارش بر شعور و مطلعی بشری متمرکز است و فردگرایی در جامعه را محصول شکاف عمیق بین انسان و جامعه می داند.

فقیری از واقعیت روستا می گوید

منیژه عبداللهی، استاد ادبیات فارسی هم با اشاره به نقش زنان در کتاب دهکده پرملال گفت: فقیری در دهکده پرملال تصویر وهم انگیز درباره روستا را وا می نهد و از واقعیت روستا می گوید.

او در ادامه با اشاره به تعهد امین فقیری در بیان واقعیات روستا، اضافه نمود: او در دهکده پرملال، سه گروه از زنان شامل مادر، همسر و معشوق را روایت می نماید.

شاعری خاموش

در ادامه سیروس نوذری، شاعر با اشاره به دفتر شعر منتشرنشده فقیری با عنوان این خون من است، فقیری را شاعری خاموش خواند که شعر در درون داستان هایش جاری است.

به باور این هایکوسرا، در شعرهای کوتاه فقیری، نگاه شاعرانه، تأملات فلسفی، شعرهایی شبیه به هایکو و گاه هایکوهای اجتماعی مشاهده می گردد.

نگاه سینمایی در آثار فقیری

در انتها این مراسم، همایون امامی، کارگردان فیلم مستند دهکده پرملال از وجود نگاه سینمایی در متون توصیفی آثار فقیری سخن گفت و فیلم مستند دهکده پرملال، روایتی از زندگی امین فقیری برای حاضران پخش شد.