گزارش، افزایش احتمال درگیری بین ترکیه و مصر در لیبی

به گزارش شیوا مارکت، وزیر امور خارجه اسبق ترکیه ضمن ابراز نگرانی از عدم استفاده از ابزار دیپلماسی معتقد است که فرایند کنونی اختلافات قاهره و آنکارا در لیبی احتمال درگیری بین ترکیه و مصر را تقویت می نماید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ امضای توافق نامه امنیتی دریایی بین ترکیه و دولت وفاق ملی لیبی در اواخر سال 2019 میلادی٬ منجر به آن شد که ترکیه از یک سو در میدان تحولات لیبی٬ حضور چشمگیرتری داشته باشد و از دیگر سو٬ باعث شد که تنش و اختلاف بین ترکیه و یونان از یک سو و ترکیه و مصر از دیگر سو٬ بیشتر و بیشتر گردد. اما شواهد نشان می دهد که تنش بین آنکارا و قاهره جدی تر است و دست کم در شرایط کنونی٬ آتن از رویارویی جدی با آنکارا حذر می نماید.

سیسی زخم کهنه ترکیه

پیروزی جریان اخوان المسلمین در مصر و به قدرت رسیدن محمد مرسی پس از خاتمه حیات دیکتاتوری مبارک٬ روزنه امیدی به روی ترکیه گگردد، چرا که ترکیه امیدوار بود تا اقتدار تیم مرسی در مصر٬ به موازات قدرت دریافت تیم راشد الغنوشی در تونس٬ منجر به تقویت نفوذ آنکارا در قاره آفریقا گردد و گفتمان اخوانیها را غالب گرداند. اما تنش های داخلی به سمت و سویی پیش رفت که منجر به قدرت دریافت عبدالفتاح السیسی شد.

اردوغان در تمام سخنرانی های داخلی خود٬ خواستار آزادی مرسی بود و پس از مرگ او نیز٬ بارها نزد هواداران خود٬ از مرسی به نیکی یاد نموده او را شهید راه دموکراسی دانست، بنابراین٬ دولت ترکیه٬ از تحولات مصر٬ زخم و کینه قدیمی به دل دارد و هنوز هم نه تنها رجب طیب اردوغان رئیس جمهور٬ بلکه دیگر مقامات دولت و حزب عدالت و توسعه نیز٬ با الفاظی همچون دیکتاتور و کودتاگر از ژنرال عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر٬ یاد می نمایند و رسانه های نزدیک به اتاق فکر حزب عدالت و توسعه٬ در سالگرد وفات مرسی٬ از او با لفظ شهید یاد کردند.

لذا طبیعی است که در تحولات لیبی نیز٬ آنکارا نگران آن باشد که یک نظامی به نام ژنرال حفتر٬ با حمایت یک کهنه نظامی خارجی به نام سیسی٬ دولت السراج را کنار بزند.

آنکارا و اظهارات نگران نماینده سیسی

جدیداً عبدالفتاح السیسی اعلام نموده است که به حمایت از نیروهای ژنرال خلیفه حفتر ادامه می دهد و حفظ دو نقطه مهم به نام جفره و سرت برای قاهره خط قرمز است و ممکن است تحت شرایط خاص٬ قاهره گزینه اعزام نیرو به لیبی را در دستور کار قرار دهد.

جفره و سرت که به روی نقشه زیر با دایره آبی تعیین شده اند٬ به عنوان نقاطی قلمداد می شوند که اگر به طور کامل در اختیار ارتش تحت امر دولت وفاق ملی قرار بگیرند و نیروهای حفتر از حوالی این مناطق بیرون رانده شوند٬ استیلای کامل فائز السراج و در هم پیچیده شدن طومار حفتر٬ در عمل اتفاق خواهد افتاد.

سخنگوی دولت و همچنین سخنگوی ارتش لیبی در بیانیه هایی جداگانه٬ ضمن توصیف اظهارات سیسی به عنوان مداخله در امور داخلی لیبی٬ او را به حمایت از دشمنان تجزیه طلب و برانگیختن جنگ و فتنه داخلی متهم نموده اند.

این موضوع بازتاب گسترده ای در رسانه های ترکیه پیدا نموده است و ابراهیم کالین سخنگو و مشاور بخش سیاست و امنیت ملی نهاد ریاست جمهوری ترکیه٬ خواستار آن شد که سیسی دست از مداخله در امور داخلی لیبی بردارد.

نگرانی سفیر و وزیر اسبق ترکیه

یاشار یاکش دیپلمات کهنه کاری است که از سال 1995 تا 1998 میلادی سفیر ترکیه در قاهره بود و شناخت دقیقی از معادلات سیاسی مصر و آفریقا دارد. او همچنین از سال 2002 تا 2003 میلادی وزیر امور خارجه ترکیه بود. اما حالا پس از بازنشستگی و فاصله دریافت از حزب عدالت و توسعه٬ گه گاه در خصوص دیپلماسی و سیاست خارجی دولت اردوغان اظهار نظر می نماید و نسبت به تصمیمات تیم اردوغان و دستگاه دیپلماسی آنکارا٬ دیدگاه انتقادی دارد و با فرایند فعلی دیپلماسی ترکیه موافق نیست.

وزیر امور خارجه اسبق ترکیه٬ دیروز در مصاحبه با روزنامه جمهوریت٬ ضمن ابراز نگرانی از عدم استفاده از ابزار دیپلماسی٬ اعلام نموده است که فرایند کنونی اختلافات قاهره و آنکارا در لیبی٬ احتمال درگیری بین ترکیه و مصر را تقویت می نماید.

یاشار یاکش گفته است: تنها ابزاری که می تواند مانع از درگیری بین نظامیان ترکیه و مصر در مکیدان لیبی گردد٬ دیپلماسی است. اما متأسفانه الآن این ابزار رها شده و بلااستفاده مانده است، بنابراین در صورت اعزام نیرو از قاهره به لیبی٬ تنش و درگیری بین نیروهای ترکیه و مصر٬ احتمال دارد و چنین چیزی می تواند پیامدهای بدی به دنبال بیاورد.

وزیر اسبق امور خارجه ترکیه گفته است: مرز مصر و لیبی٬ موانع و حصار فنی جدی ندارد و نیروهای مصری می توانند به راحتی از آنجا بگذرند. من آن مناطق را دیده ام. بافت اجتماعی آن مرز٬ بر اساس روابط قبیله ای و عشیرتی است و نیمی از عشایر و قبایل لیبی در مرز٬ هوادار مصر هستند و در صورتی که قاهره نیرو اعزام کند٬ از حمایت این قبایل برخوردار خواهد شد.

یاکش در ادامه دست به مقایسه ای عجیب زده و گفته است: سیسی٬ اخوانی ها را همچون یک تهدید جدی می بیند. اخوان المسلمین لیبی از دید سیسی٬ همان چیزی است که ترکیه در قبال عناصر پ.ک.ک. مستقر در سوریه متصور است. سیسی٬ رشد اخوانی ها در لیبی را مانند تهدید علیه امنیت ملی خود می بیند و اخوانی های لیبی را می توان نوعی تهدید پ.ک.ک . دانست که توجه سیسی را به سوی خود جلب نموده است.

یاکش همچنین٬ توافق دریایی بین اردوغان و السراج را برای ترکیه به عنوان پنجره فرصت های نوین قلمداد نموده و در این مورد گفته است: بدون شک این توافق ارزشمند است. اما در دیپلماسی٬ هیچ گاه نباید به دنبال نتیجه صددرصدی باشید، همین الآن هم امکان یافتن راه میانه وجود دارد. اگر با مصر درگیر شویم٬ قطعاً درگیری داغ و خونینی روی خواهد داد. این وظیفه دیپلمات ها است که راه میانه را پیدا نمایند و این ترکیه است که باید در این راستا پیشقدم گردد.

سخنان وزیر اسبق ترکیه در حالی بیان شده است که روزنامه ها و رسانه های وابسته به اتاق فکر حزب عدالت و توسعه همچون روزنامه ینی شفق و شبکه تلویزیونی آخبر٬ موج گسترده سیسی ستیزی را شروع نموده اند و شواهد نشان می دهد که ترکیه قصد ندارد با مصر وارد مذاکره گردد.