استیضاح ترامپ؛ وقتی رویکرد حزبی بر همه چیز غلبه می کند

به گزارش شیوا مارکت، چشم پوشی سناتورهای جمهوری خواه از تخلفات ترامپ در جریان استیضاح وی نشان دهنده بیشتر شدن فاصله دموکرات ها و جمهوری خواهان و تبدیل شدن جامعه آمریکا به یک توده دوقطبی است.

گروه بین الملل خبرنگاران - مهدی پورصفا: بیل کلینتون، رییس جمهور اسبق آمریکا زمانی که توانست با اختلاف یک رای از کمند استیضاح مجلس سنا فرار کند، در اولین نطق خود به اشتباه خود در ماجرای رسوایی مونیکا لوینسکی اعتراف کرد و به مردم آمریکا قول داد تا اشتباهات خود را جبران کند. بر خلاف وی دونالد ترامپ نه تنها کوچکترین شرمساری از کشیده شدن کار خود به جریان استیضاح نداشت بلکه شادمانه در کاخ سفید جشن پیروزی گرفت و دمکرات ها را چپ و راست با سخنان نیش دار نواخت.

این تفاوت واکنش ناشی از فزونی فضایل اخلاقی کلینتون نسبت به ترامپ نیست. بلکه باید دلیل آن را در جای دیگری جست. شاید بتوان سرنخ آن را در نحوه تعامل دو حزب اصلی در سنا پیرامون نحوه استیضاح دید. در سال 1998 زمانی که قرار بود نظام نامه استیضاح کلینتون در سنا به تصویب برسد، علی رغم اختلافات سنگین و فزونی جمهوری خواهان در سنا، برای نشان دادن وحدت رویه سناتورها در برخورد با تخلفات رییس جمهور، نظامنامه با توافق هر دو طرف و با اجماع کامل به تصویب رسید.

بر خلاف سال 1998 این بار نه تنها هیچ توافقی بین دو طرف برای یک نظامنامه مشترک جهت استیضاح ایجاد نشد بلکه اکثریت جمهوری خواه کنگره اجازه حضور شاهدان در جلسه استیضاح را نیز ندادند. در نهایت تنها میت رامنی جمهوری خواه بود که نقش یهودای خائن را ایفا کرد و در یکی از دو بند استیضاح ترامپ به دموکرات ها پیوست. ترامپ نیز ارزش این پشتیبانی را می داند و تشکر ویژه او از میچ مک کانل رهبر جمهوری خواهان در سنا موید همین نکته است. با این تفاصیل سئوال اصلی اینجاست که چرا جمهوری خواهان چنین منسجم در پشت ترامپ جمع شده اند؟ شخصی که زمانی یک شورشی تمام عیار محسوب می شد و حالا ستاره این حزب محسوب می شود. آیا تلاش ترامپ برای زد و بند با اوکراین و سوء استفاده از قدرت برای حزب جمهوری خواه مهم نیست و یا پای مسائل دیگری در میان است؟

تنفر، شاخصه اصلی جامعه آمریکا

دونالد ترامپ شاید برای نخبگان حزب جمهوری خواه همان قدر منفور باشد که برای دموکرات ها اما تنها ستاره امیدواری هسته سخت طرفداران حزب جمهوری خواه در مقابل خطراتی است که هویت آنان را مورد خطر قرار می دهد. همان گونه که ترامپ می گوید دمکرات ها می خواهند آمریکا را تبدیل به چیزی کنند که شما آن را نمی خواهید. آن ها می خواهند دین، ارتش و دیوار محافظ شما را از بین ببرند.

این سخنان ترامپ شاید برای نخبگان و دانشگاهیان آمریکایی عین فاشیسم به نظر برسد، اما واقعیت این است که در طول 20 سال گذشته جامعه آمریکا به سمت نوعی دوقطبی حاد حرکت کرده است. مهم ترین جلوه این دو قطبی در شکاف بین طرفداران حزب دموکرات و جمهوری خواهان است. در دهه 1960 تنها 5 درصد دموکرات ها و جمهوری خواهان نسبت به ازدواج فرزندان خود با شخصی از طرف مقابل حساسیت داشتند اما در شرایط فعلی بر طبق نظرسنجی موسسه تحقیقات مذهبی آتلانتیک 35 درصد از جمهوری خواهان و 45 درصد از دموکرات ها نسبت به این مسئله ابراز ناراحتی کرده اند.

بر اساس تحقیقات دانشگاه وندربیلت بسیاری از طرفداران دو آتشه دموکرات ها و جمهوری خواهان علاقه دارند تا معارضان طرف مقابل خود را به شکل حیوان تصور کنند؛ تصوری که می تواند در توجیه هرگونه خشونتی علیه طرف مقابل نقش اساسی داشته باشد. از هم اکنون می توان نشانه های گسترش این دو قطبی را مشاهده کرد. سزار اوسیوک بمب گذاری که قصد انفجار دفاتر حزبی دموکرات ها در سال 2018 را داشت، تماشاگر مشتاق شبکه فاکس نیوز بود. حمله به تظاهرات کنندگان ضد نژادپرستی در شارلوت ویل ویرجینیا نشانه ای دیگر از شروع خشونت های سیاسی است.

سفیدپوست ها تبدیل به اقلیت می شوند

برای درک این دوقطبی باید نگاه به تحولات ساختاری و جمعیتی در ایالات متحده داشت. جامعه آمریکا در حال گذر از یک تحول تاریخی است که هیچ جامعه ای آن را تجربه نکرده است. جامعه آمریکا همواره به عنوان جامعه ای سفیدپوست و مذهبی شناخته می شده اما شواهد جمعیت شناختی نشان می دهند که با وجود مهاجرت گسترده از نیمه دوم قرن 21 جمعیت سفیدپوست آمریکا در اقلیت قرار می گیرد. هم اکنون جمعیت اسپانیایی تبارها به 80 میلیون نفر رسیده است. بی جهت نیست که ترامپ ساختار دیوار و جلوگیری از ورود مهاجران را در دستور کار خود قرار داده و برای عقب راندن آن ها حتی دست به اعزام نیروی نظامی به مرزها می زند.

از سوی دیگر گسترش خُرد فرهنگ هایی همچون همجسنگرایی و اخلاق لیبرالی سبب شده طبقات مذهبی سفیدپوست نیز احساس نگرانی کنند. یک سوم از اوانجلیست های سفیدپوست احساس می کنند که در معرض تبعیض قرار دارند. کارگران سفیدپوست هم از این که کارخانه های آنان از سوی سرمایه گذاران و بانک های مورد حمایت دموکرات ها به چین فرستاده می شود، احساس تبعیض می کنند.

این هراس چندان هم بی دلیل نیست. رویی تیشیرا دانشمند علوم سیاسی و روزنامه نگار در سال 2002 به این نکته اشاره کرد که تغییرات مهاجرتی و گسترش خرده فرهنگ ها به دوره ای خواهد رسید که طرفداران حزب جمهوری خواه تبدیل به اقلیت دائمی خواهند شد. وی در سال 2012 و پس از پیروزی اوباما این نکته را یادآوری کرد که دموکرات ها تا مدت ها می توانند در این سمت باقی بمانند. در طرف مقابل نیزنیوت گینگریچ رییس اسبق مجلس کنندگان در دهه 90 میلادی نیز طرح کنترل دیوان عالی برای جلوگیری از تصویب قوانین سهل گرایانه مذهبی را ارائه کرد که هم اکنون به صورت چراغ خاموش توسط ترامپ اداره می شود.

از سوی دیگر دادگاه عالی ایالتی تحت کنترل جمهوری خواهان تلاش می کند تا با ایجاد محدودیت های قوانین ایالتی جلوی حضور اقلیت ها را بگیرد. به عنوان مثال در ایالت ویسکانسین دموکرات ها نزدیک به 53 درصد آرا را به دست آوردند اما در نهایت 36 دصد کرسی های ایالتی را بدست آوردند. ترامپ هم از طریق قطع بودجه فدرال به دنبال تنبیه ایالت هایی است که هنوز به دنبال استقبال از پناهندگان هستند و یا فضا برای اقلیت ها باز می کنند.

جمهوری خواهان صفوف خود را متحد می کنند

در سال 2012 و پس از شکست میت رامنی در برابر باراک اوباما، کمیته ملی حزب جمهوری خواه با بررسی نقاط ضعف بر این نکته تاکید کرد که این حزب باید به دنبال تلاش بیشتر برای تاثیرگذاری بر زنان، سیاهپوستان، اقلیت ها و مهاجران باشد و بدون جذب آرای این طبقات امکان پیروزی در انتخابات آینده ریاست جمهوری امکان پذیر نخواهد بود.

در طرف مقابل جناح افراطی حزب جمهوری خواه بر این نکته تاکید می کرد که باید با تمام توان برای پیروزی در انتخابات سال 2016 جنگید. مایکل آنتون از نویسندگان محافظه کار در اعلامیه ای به تمام طرفداران حزب جمهوری خواه اعلام کرد که سال 2016 آخرین مهلت برای مقابله با فرایند کاهش قدرت طبقات سفیدپوست است که از سال 1988 میلادی شروع شده است.

به تدریج این تفکر در حزب جمهوری خواه جا افتاد که به جای تلاش برای جلب نظر سایر گروه ها باید صفوف داخلی حزب را متحد کرد. همان تفکری که به تدریج ترامپ را به ستاره اصلی حزب جمهوری خواه تبدیل کرد و حالا شوالیه ای است که می تواند مقابل تمام دموکرات ها مقاومت کند.

از همان زمان ریاست جمهوری وی تبدیل به تنها مانعی شده است که بین جمهوری خواهان و به سقوط به پرتگاه اقلیت قرار گرفته است.

ترامپ تا چه اندازه در عمل به وعده های خود پیروز بوده است

این که ترامپ تا چه اندازه توانسته امیدهای حامیان جمهوری خواه را برآورده کند تا حد زیادی نامشخص است اما نگاهی به آمارهای به دست آمده در حوزه های مختلف نشان می دهد که برخی پیروزیت های ترامپ در اجرای برنامه هایش غیر قابل چشم پوشی است.

میزان ورود پناهندگان به آمریکا کاهش چشم گیری یافته است و خبری به راه افتادن کاروان چند ده هزار نفری برای ورود به خاک آمریکا نیست. به نظر می رسد که حتی پناهندگان آمریکای لاتین نیز امیدی به ورود به خاک آمریکا ندارند. علاوه بر این ترامپ ممنوعیت ورود شهفرایندان سایر کشور را نیز گسترده تر کرده است.

از دید طرفداران حزب جمهوری خواه هیچ رییس جمهور دیگری حاضر به چنین اقداماتی نخواهد شد تا بار دیگر تسلط سفیدپوستان را بر ایالات متحده آمریکا ثابت کند؛ تفکری که در فیلم تبلیغاتی اخیر در حساب توییتری ترامپ به نمایش در آمد و به طرز عجیبی یادآور مفهوم امپراطوری 1000 ساله رایش سوم است که به عنوان غایت حکومت هیتلر توسط گوبلز وزیر تبلیغات این رژیم تبلیغ می شد.

شرایط فعلی آمریکا یک شباهت غریب تاریخی دیگر نیز دارد؛ تغییراتی که پیش از جنگ های انفصال آمریکا در دهه 50 به وجود آمد و منجر به شروع بزرگترین جنگ داخلی این کشور شد.

آمریکا در شرایط شروع جنگ های انفصال

در نیمه اول قرن نوزدهم جامعه آمریکا در حال مواجهه تجربیات مشابهی بود. ایالت های شمالی با تکیه بر فرآیند سریع صنعتی شدن از حالت کشاورزی خارج و تبدیل به قدرت های صنعتی بزرگی شده بودند که دیگر نیازی به برده های سیاه پوست برای اداره کردن زمین های گسترده نداشتند.

در طرف مقابل در ایالت های جنوبی همچنان اقتصاد کشاورزی منبع اصلی درآمد سفیدپوستان بود. در غیاب ماشین های کشاورزی همچون کمباین ها نیروی انسانی برده ها بود که مزارع گسترده ذرت و پنبه را می چرخاندند. بدون برده ها کار هیچکدام از این مزارع نمی توانست ادامه پیدا کند.

شمالی ها از آزادی سیاه پوستان حمایت می کردند درحالی که چنین سخنانی به معنای اعلام جنگ بود. اوضاع به قدری وخیم بود که بسیاری از کنندگان کنگره به صورت مسلح در صحن کنگره حضور می یافتند. این دو قطبی گسترده در نهایت به شروع جنگ داخلی در آمریکا انجامید؛ جنگی که در نهایت به نابودی اقتصاد ایالت های جنوبی منجر شد. البته این نبردها منجر به آزادی سیاه پوستان نشد بلکه در نهایت آن ها به کارخانجات پارچه بافی و فلزکاری تبعید شدند.

حالا هم به نظر می رسد که با روی کار آمدن ترامپ شرایط مشابهی در آمریکا با تحولات قبلی شکل می گیرد. جمهوری خواهان با ترس گسترده از دموکرات های پشت سر ترامپ جمع شده اند و حاضر نیستند این موضع را از دست بدهند. شاید انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال جاری نقطه شروع این درگیری باشد و ترامپ از همین رو به دنبال ترساندن مردم آمریکا از سندرز به عنوان یک کمونیست است.

دوران پرفراز و نشیب در انتظار آمریکا

استیضاح ترامپ نشان داد که نگاه حزبی و ترس از طرف مقابل در آمریکا بر همه چیز غلبه دارد. هیچ تخلفی از سوی ترامپ سبب نخواهد شد تا جمهوری خواهان از پشت سر وی کنار بفرایند، حتی اگر مطمئن باشند که او از قدرت خود در ماجرای اوکراین گیت سوءاستفاده کرده است. کمتر کسی شک داشت که ترامپ تخلفات واضحی در موضوع اوکراین انجام داده است.

انتها آنچه شرحش رفت با توجه به شرایط فعلی نامشخص است، اما یک نکته از هم اکنون روشن شده و آن هم این که آمریکا دوران پر فراز و نشیبی را پشت سر می گذرد.