تعلیق اجرای پروتکل الحاقی در روز سوم اسفند چه تبعاتی دارد؟
به گزارش شیوا مارکت، با توجه به قانونی که در مجلس در خصوص فعالیت های هسته ای به تصویب رسید، نمایندگان مجلس معتقدند؛ اگر تا 3 اسفندماه لغو تحریم های ایران عملیاتی نشود، خروج جمهوری اسلامی ایران از اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی لازم است و انتظار ما از دولت آن است که در این تاریخ خروج ایران از اجرای داوطلبانه پروتکل های الحاقی را رقم بزند.
عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه به دولت بایدن هشدار داد که زمان حفظ برجام رو به سرانجام است. عراقچی در پاسخ به اظهارات جو بایدن رییس جمهوری آمریکا که گفته است تحریم های ایالات متحده علیه ایران را لغو نمی نماید مگر اینکه تهران تعهد خود را به برجام نشان دهد، گفت: ایالات متحده ابتدا باید اقدام و تحریم های ایران را لغو کند.
معاون وزیر خارجه در خصوص مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی افزایش غنی سازی اورانیوم نیز گفت: فکر می کنم قانون مجلس کاملاً واضح است مجلس در واقع به دولت دستور داده است تا بلافاصله تا 20 درصد غنی سازی اورانیوم را شروع کند. این کاری است که تقریباً یک ماه پیش انجام داده ایم و سپس مجلس تصمیم گرفت که اجرای داوطلبانه پروتکل های اضافی، دو ماه پس از اجرایی شدن قانون را متوقف کند.
وی اضافه نمود: این مهلت در واقع تا 21 فوریه /سوم اسفند 1399 / است. بنابراین، اگر قبل از آن تاریخ اتفاقی نیفتد، اگر تحریم ها قبل از آن تاریخ لغو نشوند، ما راهی نداریم جز اینکه تصمیمی را که گرفته شده است، اجرا کنیم تا از این طریق پروتکل الحاقی را متوقف نماییم و این بدان معنی است که تعداد بازرسی ها و تعداد بازرسان بین المللی در ایران کاهش می یابد.
عراقچی ادامه داد: ما هنوز عضو ان. پی. تی خواهیم بود و همچنان توافق نامه خود را با آژانس انرژی هسته ای خواهیم داشت ما به NPT و توافق نامه حفاظتی متعهد خواهیم ماند و براساس این دو سند، بازرسان همچنان به کار خود در ایران ادامه می دهند، اما نه به اندازه پروتکل الحاقی که به آن ها اجازه می دهد، چیزی به آن تاریخ نمانده است.
عراقچی ادامه داد: زمان کوتاه است، چون یک ماه بعد از آن تاریخ، به سال نو در ایران خواهیم رسید و سپس وارد فضای انتخابات ریاست جمهوری خواهیم شد همه می دانند که در طول مبارزات انتخاباتی، هیچ کس ترجیح نمی دهد مذاکره کند پس ما زمان بسیار محدودی داریم.
در صورت تعلیق اجرای پروتکل الحاقی چه اتفاقی خواهد افتاد؟
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل در تبادل نظر با خبرنگاران در خصوص اظهارات اخیر عراقچی معاون وزیر امور خارجه بایت اجرای قانون مجلس پیرامون تعهدات هسته ای، اظهارداشت: سخنان اخیر بایدن در رابطه با بازگشت به برجام نشان داد که او می خواهد از فشار تحریمی که ترامپ به راه انداخته علیه ایران، همچنان به عنوان یک اهرم استفاده کند، او گفت که تهران ابتدا باید گام هایی را که در رابطه با کاهش تعهدات برجام برداشته، به عقب بازگرداند، تا آمریکا نیز به تعهدات خود در قالب لغو تحریم ها عمل کند.
وی اضافه نمود: آمریکا می خواهد از این طریق و در قالب برجام، مذکرات خود را با ایران شروع کند و به نوعی با اصلاح برجام فعلی، پای دیگر موضوعات از قبیل موشکی و منطقه ای را نیز به مذاکرات باز کند، در مقابل نیز تهران معتقد است که این اول آمریکا است که باید به تعهدات خود پایبند باشد و تحریم ها برطرف کند، تا بعد از آن ایران نیز تعهداتی را که کاهش داده، دوباره اجرایی کند، اما باید این نکته را در نظر داشت که پرونده تهران- واشنگتن تنها به موضوع هسته ای مربوط نمی گردد و ابعاد گسترده بین المللی و منطقه ای دارد.
مطهرنیا افزود: بنابراین مشکلاتی که بین دو طرف وجود دارد، به این زودی ها قابل حل نیست و نباید تنها آن را در خصوص مسائل هسته ای دانست، بلکه خصومتی که بین دو کشور وجود دارد، تقابل دو گفتمان است و این جدال به این راحتی ها جمع نخواهد شد، در همین زمینه تیمی که بایدن برای ایران در دوره خود درنظرگرفته این خصوصیت را دارد که بسیار با کشور ما آشنا هستند، در این رابطه انتخاب رابرت اقتصادی به عنوان نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران خود نشان دهنده این موضوع است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه اگر ایران در سوم اسفند ماه قانون مصوب مجلس را اجرا کند، این مسئله می تواند تبعات مهمی را در پی داشته باشد، ادامه داد: بر طبق این مصوبه اگر تا سوم اسفند آمریکا تحریم ها را لغو نکند، ایران اجرای پروتکل الحاقی را که الان به طور داوطلبانه اجرا می نماید، به حالت تعلیق در خواهد آورد و با آژانس بین المللی انرژی اتمی تنها در قالب پادمان هسته ای و NPT همکاری خواهد نمود، این موضوع باعث می گردد که دیگر بازرسان آژانس نتوانند، به بازرسی های خود ادامه دهند و این موضوع با محدودیت های زیادی روبرو خواهد شد.
وی اعلام کرد: اگر ایران این کار را انجام دهد، با توجه به وجود دولت جدید در آمریکا، همگرایی این کشور با اروپا، روسیه و چین در خصوص پرونده هسته ایران بیشتر خواهد شد و می توانند علیه کشورمان یک اجماع سازی انجام دهند و تحریم های بیشتری را نیز وضع کند، از سوی دیگر اروپا نیز امکان دارد تحریم هایی را که به حالت تعلیق درآورده را دوباره احیا کند، اگر چنین روندی شروع گردد، احتمال ارجاع پرونده هسته ایران به شورای امنیت و تکرار تصویب قطعنامه های هفت گانه علیه ایران وجود دارد.
مطهرنیا خاطرنشان ساخت: اگر تیم سیاست خارجی بایدن نتواند با ایران به یک توافقی دست پیدا کند، آن موقع سطح اصطحکاک و تنش بین دو کشور افزایش خواهد یافت، از سوی دیگر به دلیل اینکه دولت بایدن به مانند اوباما می تواند علیه ایران اقدام به ایجاد یک اجماع جهانی کند، این موضوع می تواند فشار های بسیار زیادی را به کشورمان وارد کند، به طور کلی زمانی که بایدن روی کار آمد، یک جو خوشبینی نسبت به بازگشت آمریکا به برجام ایجاد شد، اما حال که زمان گذشته، معین شد این خوشبینی هایی که ایجاد شد با واقعیت هایی که در عرصه میدانی وجود دارد، تفاوت بسیار زیادی می نماید.
منبع: فراروتا8: تا8: مجله نقد و بررسی کالا ها و محصولات برندها مختلف