خبرنگاران بی آبی، بحرانی بزرگتر از تروریسم و تورم در پاکستان

به گزارش شیوا مارکت، اسلام آباد - خبرنگاران - بحران آب در پاکستان که از آن معضلی خطرناک تر از تورم و تروریسم در این کشور یاد می شود باعث شده تا سالانه ده ها میلیارد دلار ضرر مالی را برای پاکستان به همراه داشته باشد، موضوعی که نیاز به گسترش ذخیره آب و کاهش ضایعات آن از طریق توسعه سدسازی را افزایش داده است و عمران خان نخست وزیر پاکستان آن را مهم ترین اولویت دولت خود قرار داده است.

مسئله بی آبی در پاکستان به ویژه طی یک دهه اخیر بزرگترین تهدید در مقایسه با تورم غیرقابل کنترل، تروریسم، ضعیف مدیریت شهری و زیرساخت ها تعبیر شده به طوری که گزارش صندوق بین المللی پول حاکی از رتبه سوم پاکستان در میان کشورهای روبرو با کمبود حاد آب، است.

اخیراَ مقامات وزارت منابع آبی پاکستان به اطلاع اعضای کمیته ویژه کمبود آب در مجلس سنای این کشور رساندند که پاکستان به عنوان یک کشوری که با معضل آب روبرو است، از ظرفیت ذخیره استفاده از آب برای حداکثر 36 روز است در حالی که سایر کشورهای جهان قادر به ذخیره آب برای 130 روز استفاده است.

علاوه بر این شورای پژوهش های منابع آبی (PCRWR) نیز هشدار داده است که این کشور ممکن است تا سال 2025 با کمبود جدی آب روبرو شود و این کمبود برای کشورهایی که دارای اقتصاد مبتنی بر صنعت کشاورزی هستند، ویرانگر خواهد بود.

براساس این گزارش، پاکستان چهارمین رتبه مصرف آب در جهان را دارد و میزان شدت آب که برای هر واحد تولید ناخالص داخلی استفاده می شود، بالاترین سطح در جهان به شمار می رود و این نشان می دهد که شدت نیاز به آب پاکستان درمقایسه با سایر کشورها بسیار زیاد است.

عوامل بحران آب در پاکستان

از آنجایی که معیشت پاکستان وابستگی حیاتی به حوزه کشاورزی خود دارد، بیم آن می رود که کمبود آب، بازده کشاورزی این کشور را نیز کاهش دهد و شاید پاکستان برای تامین نیازهای غذایی مردم، به سایر کشورها وابسته شود.

تاثیر بحران آب در پاکستان در حال حاضر در بین مردم این کشور احساس می شود. داده نهادهای پاکستان نشان می دهد که 80 درصد از مردم ساکن در 24 شهر بزرگ به آب سالم دسترسی ندارند.

عوامل مختلفی در معضل بی آبی در پاکستان وجود دارد که برجسته ترین آن افزایش جمعیت در مناطق شهری، کشاورزی، سوء مدیریت سیستم آب و همچنین چالش تغییرات اقلیمی، است.

در حال حاضر پاکستان به عنوان یک کشور روبرو با کمبود آب طبقه بندی می شود زیرا میزان دسترسی سالانه آب برای هر شخص کمتر از یک هزار مترمکعب است. پاکستان در سال 2005 از این سطح عبور کرد و اگر به سطح 500 مترمکعب برای هر شخص برسد ممکن است تا سال 2025 به کشوری که کاملاً با کمبود آب روبرو است، تبدیل شود.

عدم وجود سیستم های حفاظت از آب باعث شده تا ارزش تقریبی ضایعات آب در پاکستان در هر سال به 21 میلیارد دلار برسد. آکادمی علوم پاکستان اعلام کرده است که این کشور نیاز به گسترش ذخیره آب، کاهش ضایعات، بهبود بهره وری و ایجاد چارچوبی که به مدیریت آب های سطحی و زیرزمینی کند، دارد.

مناقشه آب در شبه قاره

نبود سیستم مدیریت آب یکی از عوامل مهم به هدر رفتن میلیاردها مترمکعب آب در پاکستان محسوب می شود اما همزمان مناقشه قدیمی این کشور با همسایه شرقی خود هند بر سر حقابه، بارها سبب سیل غیرمنتظره در پاکستان و متعاقب آن ضایعات آب شده است.

بر اساس پیمان رودخانه سند (ایندوس) که در سال 1960 میلادی (1339 شمسی) میان هند و پاکستان به امضا رسید، هند می تواند از آب رودخانه های شرقی (روی، بیس و سوتلج) استفاده کند در حالی که آب رودخانه های غربی (ایندوس، جهلم و چناب) به پاکستان می رسد.

در عین حال هند می تواند برای مصرف داخلی، کشاورزی و تولید برق از آب رودخانه های غربی نیز استفاده کند.

کارشناسان هندی اعلام کرده بودند که این کشور با استفاده بیشتر از آب رودخانه سند و یا لغو جلسات کمیته آب می تواند همسایه غربی خود را تحت فشار قرار دهد.

پاکستان در سال 2017 این اقدام هند را به منزله اعلام جنگ با این کشور دانست و به بانک جهانی در خصوص این تصمیم هند شکایت کرد.

تکاپوی عمران خان برای عبور از بی آبی

پاکستان به شدت با کمبود سد برای ذخیره آب و جلوگیری از ضایعات است موضوعی که حتی ساخت بزرگترین سد معروف به سد کالاباغ نیز گرفتار میان اختلافات سیاسی میان دولت های ایالتی این کشور است. ساخت این سد به دلیل اختلافات بین ایالت های پاکستان، طی دو دهه گذشته مسکوت مانده است در حالی که کارشناسان پاکستانی معتقدند تنها راه برون رفت چالش کمبود آب احداث سدهای بزرگ از جمله سد کالا باغ در این کشور است، موضوعی که عمران خان نخست وزیر پاکستان آن را در اولویت اساسی دولت خود قرار داده است.

عمران خان روز گذشته (دوشنبه) جلسه فوق العاده برای بررسی راهبرد ملی امنیت آب و ساخت سدها را به ریاست خود برگزار کرد و از مسئولان خواست تا فرایند ساخت سدهای جدید در پاکستان برای تامین نیازهای کشاورزی و همچنین تولید انرژی مورد نیاز کشور سرعت بخشند.

وی در جریان جزئیات مربوط به ساخت سد دیامر باشا قرار گرفت، موضوعی که عمران خان در شهریورماه سال 97 پس از به دست دریافت قدرت در این کشور از اقشار مختلف مردم پاکستان به ویژه اتباع این کشور مقیم خارج خواست تا برای ساخت این سد راهبردی کمک مالی کنند.

دولت عمران خان، کمبود آب پاکستان را خطری جدی بر اقتصاد این کشور دانسته و تنها راه برون رفت از این چالش را ساخت دستکم دو سد بزرگ اعلام کرده است.

طی 70 سال گذشته در پاکستان تنها دو سد بزرگ ساخته شده است و این کشور تنها ظرفیت ذخیره کمتر از یکماه آب مورد نیاز خود را دارا می باشد.

اکنون عمران خان ساخت سدهای جدید در پاکستان را در اولویت مهم دولت گنجانده و مصمم است که از این طریق ضمن تامین فرصت های شغلی برای بیش از 16 هزار نفر، بتواند توانمندی های بومی به ویژه بهره وری از صنعت فولاد و مصالح ساختمانی داخلی را تقویت کند.

نخست وزیر پاکستان گفت: استفاده بهینه از منابع آب موجود در این کشور برای نیازهای کشاورزی و تولید انرژی با نرخ مناسب امری ضروری است. همچنین این کشور در عملیات ساخت سد استفاده از نیروی متخصص داخلی و تجهیزات بومی برای ساخت و ساز را در اولویت قرار می دهد تا فرصت های شغلی بزرگی برای مردم تامین شود.