دانش آموزان همه فن حریف - شیوا مارکت

در نامگذاری این تشکل ها از زبان فارسی کهن استفاده شده تا دانش آموزان درباره پشتوانه ادبی کشورشان کنجکاو شوند. در مدرسه هیئت امنایی شهید چمران بچه ها باید هم فارسی، ریاضی و مطالعات اجتماعی را به خوبی بیاموزند و هم آچار و پیچ گوشتی به دست دریافت و تخته و الوار به هم چسباندن را تمرین کنند. به قول عظیم گل محمدی بچه ها در این مدرسه آزادند ببرند و بدوزند و خراب وآباد کنند، ولی اگر پژمرده و بی حال و بی تفاوت باشند به آنها خرده گرفته می شود. گل محمدی مدیر این دبیرستان است. او در اداره مدرسه روش های خاص و متفاوتی دارد.

در ضلع غربی میدان بهاران و در همسایگی چند مدرسه دیگر قرار گرفته است. در کنار نام و سال تأسیس مدرسه که روی تابلوی نونوار سردر آن نوشته شده، جملاتی به چشم می خورد که نوشتن آنها روی این تابلوها معمول نیست: هدف تربیت شهروند مسئول خداجوی مردم نواز، شعار مسئولیت در برابر دانش آموز مسئولیت در برابر خدا است. حیاط ضلع شمالی مدرسه نقلی است. وقتی در شیشه ای راهروی مشرف به حیاط را باز می کنی، هیاهوی شاد بچه ها و صدای دویدن سوزن چرخ خیاطی گوشت را پر می کند. زنگ تفریح است، در همه مدارس معمول است که زنگ تفریح مأمور انتظامات جلو در بایستد و به هیچ دانش آموزی اجازه ورود به کلاس و راهرو را ندهد، اما اینجا از مأمور انتظامات خبری نیست. در دو سوی راهرو میز و نیمکت های مطالعه چیده شده و تعدادی از دانش آموزان در حالی که با لذت کیک یا بیسکوییت گاز می زنند، مشغول مطالعه کتاب های درسی یا غیردرسی هستند.

کسب درآمد آزاد است

در ابتدای راهرو دانش آموزی پشت چرخ خیاطی نشسته و مشغول دوخت ودوز است. کنار میز او نوشته شده: تشکل درزی ها. گویا پیراهن همکلاسی اش را که پاره شده می دوزد. کنار میز خیاطی آکواریومی پر از ماهی های ریز و درشت قرار گرفته است. دانش آموزی که مشغول غذا دادن به ماهی هاست، می گوید: من عضو تشکل پرورش آبزیان هستم. نظافت، تغذیه و نگهداری آبزیان برعهده اعضای این تشکل است. حتی در روزهای تعطیل در مدرسه به روی ما باز است و می توانیم به ماهی ها سر بزنیم. وقتی به اندازه کافی رشد کردند، با فروش آنها درآمد به دست می آوریم. مربیان مدرسه روش پرورش آبزیان را به ما آموزش داده اند. چند دانش آموز منتظرند تا استاد سلمانی سرو موی آنها را صفا دهد. استاد سلمانی، یکی از دانش آموزان همین مدرسه و عضو تشکل پیرایشگران است. مشتریان او برای اصلاح سر و صورتشان مبلغی پرداخت نمی کنند، اما مدیر مدرسه به ازای هر مشتری به دانش آموز پیرایشگر دستمزد می دهد. دانش آموزانی که باغبانی و پرورش گل و گیاه مدرسه را برعهده گرفته اند فهرست عریض و طویلی از وسایلی که لازم دارند نوشته اند تا مسئولان مدرسه تهیه کنند. هریک از آنها از باغبانی و درختکاری در مزرعه یا زمین کشاورزی آبا و اجدادی خود خاطره ای خوش دارند و با علاقه وارد تشکل باغبانان شده اند.

برنامه های تفریحی و خانوادگی برپاست

درقسمتی از راهرو که به کتابخانه مشرف است، چند کمد و قفسه قرار گرفته که داخل آنها خاتمه نامه های پژوهشی فارغ التحصیلان پایه نهم مدرسه چیده شده و 2 دانش آموز مسئول امانت دادن این خاتمه نامه ها به دانش آموزان دیگر و نگهداری از آنها هستند. موضوعات خاتمه نامه ها متنوع است و محتوای اغلب آنها جالب و پروپیمان. تحقیق و پژوهش در این مدرسه از اهمیت زیادی برخوردار است و دانش آموزان همه پایه ها موظفند در طول سال چند طرح پژوهشی ارائه دهند. کتابخانه در ساعات درسی و زنگ های تفریح میزبان بچه هاست و در قفسه های آن کتاب های متنوعی با موضوعات مختلف به چشم می خورد. علیرضا جعفرنژاد معاون اجرایی مدرسه که چند کتاب آموزشی در زمینه ادبیات فارسی منتشر کرده، مسئولیت اداره کتابخانه را برعهده دارد. او می گوید: در کتابخانه انجمن ادبی، تشکل های کار و هنر، مناسبت ها، تفریح و سرگرمی فعالیت می کنند. انجمن های ادبی برای شناسایی و پرورش استعدادهای ادبی دانش آموزان تشکیل می شود. اعضای تشکل کار و هنر روش کار با چوب، فلز، سنگ های تزیینی، رنگ روغن و... را می آموزند و تزیین مدرسه در مناسبت های مختلف برعهده آنها و اعضای تشکل مناسبت ها است.

در تشکل تفریح و سرگرمی برای والدین و دانش آموزان مسابقات کتابخوانی، اردو و مسابقات کوهنوردی خانوادگی تدارک دیده می شود. متأسفانه برخی از مسئولان آموزش وپرورش، دانش آموزان مستعد و برندگان مسابقات علمی ـ ادبی را به صورت شایسته ای حمایت و تشویق نمی کنند و بسیاری از استعدادهایی که در قالب این تشکل ها شناخته و پرورش داده می شوند، پس از مدتی انگیزه خود را از دست می دهند. بسیاری از قفسه های کتابخانه را دانش آموزان عضو تشکل کار و هنر ساخته اند. این قفسه ها ظرافت آثار استادان این فن را ندارند، ولی از آنها برای چیدن کتاب و لوازم کتابخانه استفاده می شود تا دانش آموزان تشویق شوند. سایت رایانه ای مدرسه که در طبقه دوم قرار گرفته است، مجهز و روبه راه است. اینجا دانش آموزان برای انجام فعالیت های علمی و پژوهشی به اینترنت دسترسی دارند، اما براساس قوانین مدرسه، سرک کشیدن به سایت ها و گروه های غیرمجاز تخلف است و از چشم اعضای تشکل انفورماتیک پنهان نمی ماند. یکی از اعضای تشکل با هدایت معاون فن آوری مدرسه تعمیر قطعات و عیب یابی کامپیوتر را انجام می دهد و تعدادی از آنها هم سایت را اداره می کنند.

جهت امدادرسانی بسته است

در گوشه ای از حیاط وسیع مدرسه میز پینگ پنگ و فوتبال دستی قرار گرفته و تعدادی از بچه ها زنگ تفریح را به بازی می گذرانند. تور بسکتبال و والیبال در حیاط نصب است، اما آب فراوانی که از باران بر جای مانده، سنگفرش حیاط را به برکه کم عمقی تبدیل کرده و بچه ها بدون ورزش و جست وخیز، تا زانو در آن فرو می روند. مدیر مدرسه لوازم آسفالت مدرسه را به زحمت مهیا کرده و برای دفع آب های سطحی حیاط هم راه حلی سراغ دارد، اما مدرسه دری برای ورود و خروج خودروهای حامل آسفالت و نخاله های ساختمانی ندارد. عظیم گلمحمدی مدیر دبیرستان می گوید: در زمان ساخت این مدرسه و 2 مدرسه اطراف آن جهتی برای امدادرسانی پیش بینی نشده و اگر اتفاقی بیفتد، فاجعه بار خواهد بود. در مدرسه شرفی که همسایه دیوار به دیوار دبیرستان شهید چمران است، محل مناسبی برای باز کردن جهت امدادرسانی وجود دارد.

گل محمدی می گوید: رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه با تعبیه دری برای عملیات های عمرانی و امدادرسانی به 3 مدرسه در مواقع اضطراری، موافقت کرده و در صورت موافقت فرزندان واقف مدرسه شرفی به زودی این کار انجام می شود. بوفه مدرسه شلوغ است و تعداد مشتریان آن زیاد، ولی 3 دانش آموزی که بوفه را می چرخانندتر و فرز هستند و مشتریان را سریع راه می اندازند. آنها عضو تشکل بوفه هستند و وظیفه دارند وسایلی را برای فروش در بوفه سفارش دهند که سوددهی داشته باشد و میزان سود و زیان کسب خود را به مدیر مدرسه گزارش دهند. قسمتی از حیاط برای پرورش زالو، ماکیان و جوجه کشی در نظر گرفته شده و مسئولان مدرسه در حال تدارک مقدمات این مشاغل هستند. درآشپزخانه مدرسه فقط آشپزی و پخت ـ وپز برعهده بزرگ ترهاست و از توزیع غذا تا شست وشوی ظروف و نظافت سلف هم به وسیله دانش آموزان انجام می شود. گلمحمدی گاهی در نظافت و رفت وروب مدرسه مشارکت می کند تا دانش آموزان انجام این کارها را باعث پایین آمدن شخصیت خود ندانند.

مهارت آموزی باعث پرورش ذهن می شود

عظیم گلمحمدی معتقد است فعالیت های علمی و عملی مکمل یکدیگرند و نباید آنها را از هم جدا بدانیم. او مدیر دبیرستان دوره اول شهید چمران و مبتکر طرح مهارت محوری در مدارس تهران است. گلمحمدی در گفت وگوی زیر به جوانب اجرای این طرح پرداخته است. دبیرستان دوره اول شهید چمران از مدارس نمونه دولتی جنوب تهران است که در سال تحصیلی جدید براساس مصوبه وزارت آموزش وپرورش کشور به مدرسه هیئت امنایی تبدیل شده است.

چطور شد که تصمیم گرفتید مدرسه را بر پایه مهارت آموزی و تشکل محوری اداره کنید؟

اصول توسعه منابع انسانی اقتضا می کند که نظام آموزشی هر کشور براساس اهداف و افق های آینده نگرانه طراحی و اجرا شود. با توجه به شرایط کنونی جامعه، ما باید دانش آموزی تربیت کنیم که اگر نتواند پشت میز بنشیند، اعتماد به نفس و انگیزه اش را از دست ندهد و با توانایی های خود جهت پیشرفتش را پیدا کند. در طرح مهارت محوری، دانش آموز با شیوه اجرای امور مختلف آشنا می شود و نقش های آینده خود در جامعه را امروز و در مدرسه تمرین می کند. چنین نسلی در جامعه کمتر آسیب می بیند و دچار بزهکاری نمی شود.

پرداختن به فعالیت های عملی به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان آسیب نمی زند؟

ما به این شعار ایمان داریم که دانستن برای توانستن است. نباید برنامه های تئوری و عملی را از هم جدا بدانیم. این دو در راستای هم و مکمل یکدیگرند. حتی می توان گفت مهارت های عملی که با فطرت انسان سازگارند، ذهن را فعال و قدرت یادگیری را افزایش می دهند، ولی کسی که فقط به حفظ و انباشت معلومات می پردازد در فعالیت های عملی توانایی ندارد. همه برنامه های مدرسه شهید چمران با هدف پویاکردن ذهن دانش آموزان انجام می شود، مثلاً همه دانش آموزان پیش از آغاز برنامه درسی یکربع شطرنج بازی می کنند تا سیستم فکری برنامه ریز و سالمی داشته باشند و مطالب درسی را بهتر بیاموزند. از سوی دیگر ما با برگزاری آزمون های جامع ماهانه، اجرای منظم برنامه هفتگی، توجه به سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و عمل به برنامه درس ملی، شرایط پیشرفت علمی دانش آموزان را به وجود می آوریم. این مدرسه از معدود مدارس تهران است که با ظرفیت کادر آموزشی و کمترین هزینه به صورت ماهانه آزمون جامع استاندارد برگزار می کند.

بر اساس برنامه های نظام آموزش وپرورش کشور هدایت تحصیلی دانش آموزان در مقطع دبیرستان دوره دوم و با توجه به نمرات دروس تئوری دانش آموز انجام می شود. روی آوردن به فعالیت های عملی در مقطع دبیرستان دوره اول، دانش آموز را در شناسایی استعدادهایش سردرگم نمی کند؟

نوجوانان در دوره اول به سن بلوغ نرسیده اند و مشغله های ذهنی کمتری دارند. پر از شور و شوق هستند و شخصیت آنها هنوز شکل نگرفته، بنابراین برای استعدادیابی و هدایت شغلی از شرایط مطلبوب تری برخوردارند. در اغلب کشورهای پیشرفته مانند سوئد، سوئیس و فنلاند در مقطع ابتدایی هوش انتزاعی، استعداد تحلیلی، هوش ریاضی و توانایی های مختلف کودک شناسایی و هدایت می شود. در سال های اخیر آموزش وپرورش کشور هم نتایج امتحانات نوبت دوم پایه های هفتم تا نهم را برای هدایت تحصیلی دانش آموزان ملاک قرار می دهد.

• 420 دانش آموز در پایه های مختلف در دبیرستان دوره اول پسرانه هیئت امنایی شهید چمران تحصیل می کنند.
• 4200 جلد کتاب درسی و غیردرسی در کتابخانه مدرسه شهید چمران وجود دارد.
• 35 اردوی علمی، تفریحی، زیارتی و خانوادگی، سال تحصیلی گذشته در مدرسه شهید چمران برگزار شد. تدارک اردوهای متنوع از برنامه های این مدرسه است.

از ابروخفن ها تا مستوفیان دعوتند!

در میان 256 تشکل دانش آموزی مدرسه شهید چمران نام های عجیب و غریبی مانند ابروخفن ها، مستوفیان، کمیته سپاس، شورای عدالت و زاییچه دیده می شود. دانش آموزانی که ابروهای پیوندی پرپشت دارند عضوتشکل ابروخفن ها هستند. آنها با برگزاری جلسات بحث و گفت وگو برای همسالانشان فرهنگسازی می کنند که ویژگی های ظاهری یکدیگر را بدون قضاوت بپذیرند و اگر ویژگی خاصی دارند، احساس شرمساری نکنند. مستوفیان، وظیفه ارائه گزارش مالی مدرسه به اولیا را برعهده دارند و اعضای کمیته سپاس از دانش آموزان پیروز تقدیر می کنند. به موارد انضباطی دانش آموزان در مجمع روی سپیدان و توسط دانش آموزان صاحب محاسن رسیدگی می شود، ولی اگر فرد خاطی به رأی صادره اعتراض داشته باشد، شورای عدالت با حضور مدیر مدرسه و تعدادی از دانش آموزان خوش سابقه برگزار می شود تا درستی رأی را بررسی کنند. اعضای زاییچه هر روز با یک کارت تبریک و مبلغی وجه نقد سراغ متولدان آن روز می روند و تولدشان را تبریک می گویند. دانش آموزان با عضویت در چنین تشکل هایی با مشاغل مختلف آشنا می شوند و چالش ها و مسائل را تجربه می کنند.

مدیری متفاوت

و پرسپولیسی در برنامه تلویزیونی ماه عسل که ماه رمضان سال 1397 از تلویزیون پخش شد، از بینندگان خواستند قهرمان زندگی خود را معرفی کنند. یکی از نوجوانان ساکن منطقه 17 نوشته بود: قهرمان من مدیر مدرسه ام عظیم گل محمدی است که از نظر من و خیلی های دیگر با بقیه مدیرها و حتی آدم ها فرق دارد. ایشان برای دانش آموزهای مدرسه بیشتر مثل یک پدر می مانند، توجهشان نسبت به بچه های محروم بیشتر از بقیه است، اسم و فامیلی اکثریت بچه ها را بلد هستند، به مناسبت های مختلف به دانش آموزان هدیه می دهند، حتی برای تولدشان... ن. تو دوران جنگ، رزمنده بودند و مدتی هم الهیات خوانده اند. گل محمدی 32 سال از عمر 51 ساله خود را به تدریس و مدیریت در مدارس منطقه 17 گذرانده و در همان مدارسی که تحصیل کرده به عنوان معلم و مدیر خدمت کرده است. او از پیشکسوتان ورزش کشور است و عضویت در تیم ملی فوتسال، 5 سال حضور در لیگ حرفه ای فوتبال و بازی در تیم فوتبال باشگاه های پرسپولیس، بانک ملی و راه آهن را در کارنامه ورزشی خود دارد. مدیر متفاوت مدرسه شهید چمران در مقاطع مختلف رشته های مطالعات اجتماعی و علوم اسلامی تحصیل و مدرک مربیگری رشته های ورزشی مختلف را دریافت کرده است.

sloblag.com: مجله سلو بلاگ: مجله تفریحی سرگرمی خبری سلو