رؤیای شهر ایرانی اسلامی - شیوا مارکت

هر ملت و کشوری برای پیشرفت ویژه و متناسب خودش (مبتنی بر مکتب جغرافیایی و فرهنگی اش) قطعاً از رؤیای مشترک و مورد اجماعش بهره می برد ولو اینکه آن رؤیا به تبیین و کتابت در نیامده باشد.این رؤیا برای کشورهای پیشتاز و تمدن ساز و نیز کشورها و ملت های برجسته و متمایز که در پارادایم تمدنی موجود نمی گنجند و حل نمی شوند، نه یک انتخاب که یک ضرورت است. ضرورتی که برایشان منشأ فراوری گفتمان می گردد. گفتمانی که هم زبانی، هم جهتی، هم بختی و هم سرنوشتی را برایشان تسهیل می نماید و افق های دور دست را دست یافتنی تر می سازد.

این گونه رؤیاها، خیلی هم ساختنی و برنامه ریزی شده نیستند؛ بلکه بین الاذهانی و تاریخ پرورده هستند؛ لذا کشف می شوند و مورد وفاق و علاقه مندی قرار می گیرند. این رؤیا؛ انرژی کافی برای حرکت و دستیابی را تأمین می نماید چون شوق درونی یک ملت را بر می انگیزد، شوقی که ذره ذره در طول تاریخ پرورده شده و در مقطعی تاریخی می خواهد پوسته بشکافد و سر برآورد و نفس بکشد و میدانداری کند.

ایران اسلامی پس از چند بار تمدن سازی و چند قرن کوشش های کم نتیجه؛ اکنون پس از یک انقلاب بی نظیر به سطحی از بلوغ و شایستگی رسیده که می تواند از فرصت تاریخی پیش آمده از نظر موقعیت تمدنی؛ خود را در صندلی شایسته و بایسته خود بیابد و قرار دهد و به نقش آفرینی برتر در مقیاس تمدنی بپردازد.

اما اکنون پرسش اینجاست: چه رؤیای ایرانی ـ اسلامی را مردم ایران باید باور نمایند که در زندگی و خلقیات خود جاری سازند؟ این رؤیاها در جامعه ایرانی چگونه تبدیل به ارزش شده و همه مردم و نهادهای دولتی و غیردولتی از آن حمایت نمایند؟ آفرینش های علمی و هنری ایرانی چگونه می تواند براساس درون مایه های ارزشی و البته تقویت آن در طول زمان ایفای نقش کند؟

رؤیای ایرانی ـ اسلامی (امید مطلوب) در واقع افق و چشم انداز عمیقی است که باید با مردممان تدارک ببینیم و امروز باید کارکرد آن رؤیا همیشه زنده بماند و دستگاه تبلیغاتی، نظام علمی و فرهنگی کشور و سیستم مالی همیشه به دنبال این مفهوم باشد. این رؤیا فارغ از اینکه واقعاً وجود دارد یا نه، در طول سالیان اخیر پرورش داده شده و فربه شده است. به گونه ای که مفاهیم جدیدی به آن افزوده شده و این مفاهیم اکنون مشخصه یک کشور به نام ایران اسلامی و یک فرد با عنوان ایرانی تلقی می گردد و اتفاقاً این مشخصه ها، شعر یا سند صرفاً مکتوب در قفسه کتابخانه ها نباید باشد. باید جامعه شناس ایرانی، فیلمساز ایرانی، شاعر ایرانی، رسانه ایرانی، شهرساز و معمار ایرانی و... و. روز و شب به باز فراوری رؤیای ایرانی ـ اسلامی بپردازد و مردم ایران نیز عمیقاً به این رؤیا باور داشته باشند یا حداقل این رؤیا چراغ راهنمایشان در عمل سیاسی و اجتماعی باشد. به گونه ای که اگر از آنان پرسیده گردد، یک ایرانی چه خصوصیاتی دارد حتماً در پاسخ فهرستی از مشخصه های زیر را دریافت کند: عدالت، سلامت، امنیت، معرفت، معنویت، آزادی، ثروت، قدرت و منزلت.

و در این جهت، پرسش مهم این است که: رؤیای شهر ایرانی ـ اسلامی چیست؟ مؤلفه هایی که ما در تعریف یک شهر ایرانی ـ اسلامی معرفی می کنیم چیست؟ شهر ایرانی - اسلامی چگونه جایی است؟ چه اندازه مؤلفه های ایرانی بودن و اسلامی بودن در آفرینش ها و بازفراوریهای علمی و هنری ما خود را نشان می دهد؟ پاسخ به این گونه پرسش ها، رسالت مراکز علمی پژوهشی و جشنواره های برخاسته از این رویکرد به شمار می رود،زیرا در دنیا امروز، تمدن و مدنیت با شهرنشینی درهم آمیخته اند و شهر محل فراوری علم و دانش است. همان گونه که سکونتگاه هایی که انبوه جمعیت را دارند، محل فراوری انبوه مالی و مکان مصرف انبوه کالاهای مادی است؛ کلانشهرها، محل فراوری انبوه دانش و محل مصرف انبوه محصولات علم و دانش است.

از این رو، نقش مراکز مطالعات مرتبط با امور شهرسازی و شهرنشینی می توانند نقش حساس تر و اساسی تری در رابطه با فراوری علمی و حل مسائل شهری و شهرنشینی داشته باشند. فراوری دانش و پژوهش در کشور اثرات عمیقی در فراوری مالی در دراز مدت خواهد داشت و پشتیبانی دائم از نهادهای آموزشی و پژوهشی و حمایت بی وقفه از دانشمندان و پژوهشگران به صورت های گوناگون و از جمله به صورت برگزاری جشنواره های پژوهشی در ابعاد مختلف می تواند کشور را در راستا علم و معرفت قرار داده و این راستا را مورد حمایت قرار دهد.

منبع:ویژه نامه شهرپژوه

*عضو هیئت علمی شهرسازی دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران

tafreh.ir: طفره: مجله سرگرمی، تفریحی و گردشگری