رانندهِ پنهانِ کاروانِ جدیدِ مهاجران

به گزارش شیوا مارکت، تغییرات اقلیم در سال های گذشته به یکی از عوامل مهم مهاجرت در جهان تبدیل شده است.

به گزارش خبرنگاران، روزنامه ابتکار نوشت: نگاهی به آمارهای دنیای نشان می دهد که تاکنون خشونت و فقر بیشترین دلایل مهاجرت در دنیا را شکل داده اند، با این حال اما کارشناسان می گویند در سال های گذشته راننده جدیدی کاروان مهاجران را در جاده های سراسر دنیا راهنمایی می نماید. راننده ای که اغلب چشم ها از دیدنش قاصرند. تغییرات اقلیم راننده این ماشین بزرگ و کشاورزانی که زمین های خود را به اجبار ترک می گویند سرنشینان آن. شاید اگر از شما بپرسند که چه عاملی دلیل اصلی مهاجرت در دنیا را شکل داده، شما هم همانند هزاران مهاجر آمریکای مرکزی که به وسیله مکزیک به ایالات متحده مهاجرت نموده اند بی درنگ دلایل اصلی این فرار را خشونت و جنگ یا فقر عنوان کنید. اما یکی دیگر از عوامل محرکه بسیار مهم که کاروان مهاجران را راهنمایی می نماید و کمتر کسی آن را می بیند تغییر آب و هوا است. طبق آمارهایی که نشریات معتبر بین المللی از جمله گاردین از مهاجران آمریکا منتشر نموده اند، اکثر اعضای این کاروان هزار نفری مهاجران آمریکای مرکزی به ایالات متحده را گواتمالا، هندوراس و السالوادور تشکیل داده اند، مهاجرانی از سه کشور ویران شده با خشونت، جرایم سازمان یافته و فساد سیستماتیک که ریشه های آنها را می توان به تناقضات جنگ سرد در منطقه جست وجو کرد. کارشناسان می گویند که در کنار این عوامل، تغییرات آب و هوایی در منطقه موجب تشدید و گاهی اوقات موجب بروز مسائل دیگری از جمله عدم موفقیت در فراوری و افزایش فقر شده است. کارشناسان هشدار می دهند که احتمالا این عامل در دهه های آتی میلیون ها نفر دیگر را به سمت شمال آمریکا راهنمایی کند. رابرت آلبر، محقق مرکز مطالعات آمریکای لاتین و مطالعات لاتین در دانشگاه آمریکایی در این باره به گاردین گفته است: ناامنی غذایی در برخی مناطق به خشونتی می انجامد که مردم را وادار به پذیرش مهاجرت می نماید. این موضوع ارتباط قوی با تغییرات آب و هوایی دارد. ما شاهد بی ثباتی بسیار زیاد آب و هوایی هستیم که به طور اساسی امنیت غذایی در منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد. این کارشنان می گوید: مهاجران اغلب به طور معین تغییرات آب و هوایی را عاملی برای ترک وطن خود نمی دانند زیرا این مفهوم انتزاعی است و پیامدهایش به صورت کوتاه مدت قابل مشاهده نیست. اما مردم منطقه که به مزارع کوچک وابسته هستند به خوبی معنی تغییرات آب و هوایی را با کاهش درآمد و خرابی محصولات کشاورزی شان درک نموده اند. همانند کشاورزان آمریکای مرکزی که دیگر نتوانسته اند ذرت کشت نمایند.ناامیدی و رویای آمریکا کانن در اوایل ماه اکتبر به کاروان مهاجرانی پیوسته که از مرز مکزیک به آمریکا روانه هستند. او زن و سه فرزند 11، 14 و 16 ساله را ترک نموده تا با کار در آمریکا بتواند خانواده خود را نجات دهد. در امسال به دنبال خشکسالی و تغییرات آب و هوایی که به کاهش محصولات کشاورزی منجر شده، او زمین های خود را رها نموده و مهاجرت از راه غیرقانونی را برگزیده است. کانن می گوید: امسال همانند سال گذشته خبری از باران نبود و مزرعه ذرت محصولی نداده است. او اگرچه تمام دارایی خود را روی فراوری محصول ذرت سرمایه گذاری نموده اما محصولی نداشته تا به وسیله آن درآمدی کسب کند. یک متخصص مهاجرت و امنیت آمریکای مرکزی در دانشگاه تگزاس می گوید: غرب هندوراس، یک منطقه فراورینماینده قهوه اولیه است اما بسیاری از کشاورزان یا کارگران کشاورزی در این منطقه به دلیل اینکه فراوری قهوه دیگر سودآور نیست به کاروان مهاجران پیوسته اند. یک سوم از کل اشتغال در آمریکای مرکزی به کشاورزی مربوط است، بنابراین هر نوع اختلال در شیوه های کشاورزی ممکن است پیامد ویران نماینده ای به همراه داشته باشد. از سال 2012، گیاهان قهوه در سراسر آمریکا مرکزی به بیماری همه گیری به نام زنگ برگ دچار شده اند که بر اساس برخی برآوردها 70 درصد از مزارع را تحت تاثیر قرار داده و ویران نموده است. اما تغییرات اقلیم چه سهمی از این خرابی را بر عهده دارد؟ کارشناسان می گویند: به طور معمول، این قارچ زمانی که درجه حرارت در شب کاهش می یابد، می میرد اما شب های گرمتر به رشد آن یاری نموده اند. گرچه این موضوع همچنان قابل بحث است و نتایج تحقیقات آن را تاثیر تغییرات اقلیمی بر رشد این قارچ را ثابت ننموده اما کارشناسان می گویند می توانند وقایع اقتصادی و اجتماعی در منطقه ای چون گواتمالا را پس از شکست این کالای دنیای حتی بدون تاثیر تغییرات اقلیم پیش بینی نمایند.مهاجرت به بهانه غذا، از روی خشکسالی مردم عمدتا به این دلیل که قادر به پرداخت بدهی هایی که برای تامین غذا متحمل شده اند، نبودند آغاز به مهاجرت کردند. مطالعه برنامه دنیای غذا بر روی مهاجران آمریکای مرکزی نشان داده که تقریبا نیمی از مهاجران ناامنی غذایی را دلیل اصلی مهاجرت خود عنوان نموده اند. این تحقیق روند رو به رشد جوانان را در نتیجه فقر و بیکاری نشان می دهد. تغییرات اقلیمی باعث می گردد تا آب و هوا غیر قابل پیش بینی باشد، بارندگی های بی رویه در تابستان رخ داده و خشکسالی که توسط ال نینو گسترش یافته، بیش از چهار سال است که آمریکای مرکزی را تحت تاثیر قرار داده، اما این دوره گاه گاه با بارندگی های فاجعه بار روبه رو شده است. در نتیجه این ماجرا بیش از 3 میلیون نفر در کوششند تا شکم خود را در این منطقه سیر نمایند. قوه و ذرت به تغییرات دما و بارندگی حساس هستند؛ 2 محصول مشخص نماینده و مهم در اقتصاد آمریکای مرکزی که با رویارویی آنها با شکست سختی بسیاری به کشاورزی منطقه وارد می گردد.تغییرات و اقلیم و سهم ایران از آن کشاورزان برای اولین بار به مناطق شهری مهاجرت می نمایند، جایی که آنها با مجموعه ای جدید از مسائل روبرو می شوند. براساس آمار گمرک و مرزهای ایالات متحده، بیش از 50000 خانواده از گواتمالا در کوشش برای عبور از مرز ایالات متحده از ابتدای سال تا ماه اکتبر دستگیر شدند. برای درک بهتر این موضوع احتیاجی نیست به آمارهای بین المللی نظر کرد. کوچ روستاییان ایران به شهرها و رشد یکباره شهرهای ایران موید این واقعیت است. طبق سرشماری سال 95 در ایران، 30 هزار روستای کشور فاقد سکنه است که این یعنی 30 هزار منبع مولد پویا از چرخه اقتصاد کشور حذف شده و هزاران نفر نیروی کار و فراوری راهی شهرها شده اند. آمارهایی که معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری منتشر نموده، حکایت از آن دارد که از 1335 تا دهه 90، حدود 40 هزار روستا کاملا از سکنه خالی و متروکه شده اند و مهمترین دلیل این مهاجرت های ناخواسته در اُفت شدید سفره های آب زیرزمینی و نابودی کاریزها، برهنگی سرزمین ناشی از فشار بیش از حد دام و افزایش چشمه های فراوری گرد و خاک، وابستگی شدید معیشتی به منابع آب و خاک و عدم معرفی گزینه های جایگزین بوده است. خوزستان مثال بارزی از مهاجرت های ناشی از بی توجهی به محیط زیست است. نمایندگان خوزستان در مجلس می گویند 95 درصد خوزستانی ها تمایل به مهاجرت از این استان را دارند و مهمترین دلیل این تمایل، افزایش ریزگردها و کاهش کیفیت آب است. سیستان و بلوچستان، اصفهان و سایر استان های دیگر زمین های کشاورزی را بایر نموده و کشاورزان را وادار به مهاجرت آن هم اغلب به شمال ایران. مهاجرتی که سبب شده تا استان های مقصد را با چالش روبرو کند. به گفته، عبدالرضا چراغعلی، مدیرکل امور اجتماعی استانداری گلستان، گسترش خشکسالی و آسیب های ناشی از آن در برخی مناطق کشور و وجود ظرفیت های آبی و سرسبزی استان های شمالی در سال های اخیر، جمعیت گلستان و مازندران را افزایش داده است.احتیاج دنیا به ایجاد چارچوب های جدید پناهندگی مردم به دلایل مختلفی در دنیا دست به مهاجرت می زنند و نفوذ تغییرات اقلیمی اغلب دور از دسترس و غیر قابل اندازه گیری است اما بانک دنیای برآورد نموده که افزایش دمای کره زمین که به تغییرات آب و هوایی منجر خواهد شد، حدود 3 تا 9 میلیون نفر در سراسر دنیا تا 30 سال آینده دست به مهاجرت خواهند زد. اما این کاروان عظیم مهاجران خطر بی ثباتی کشورهای خود را در پی دارد و کشورهای مقصدی که مجبور به پذیرش مهاجران می شوند را با چالش های بسیاری روبه رو خواهد نمود. از سوی دیگر کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل متحد در سال 1951 معیارهای معینی برای اعطای پناهندگی، مانند آزار و اذیت و جنگ را مشخص نموده که تغییرات آب و هوایی در این لیست نیست. با حدود 150 تا 300 میلیون پناهنده ای که تا سال 2050 در سراسر دنیا آواره خواهند شد، یک چارچوب جدید بین المللی برای انطباق با آنها مورد احتیاج است.