سیریلیک مانع ارتباط مکتوب تاجیکان با فارسی زبانان دنیا

به گزارش شیوا مارکت، تهران - خبرنگاران - گروهی از استادان ایرانی زبان و ادبیات فارسی در مناطق مختلف دنیا در نامه ای سرگشاده به امامعلی رحمان رئیس جمهوری تاجیکستان، با این دلیل که الفبای سیریلیک مانعی برای برخورداری تاجیکان از اقیانوس غنی فرهنگ فارسی شده است،خواهان بازگشت خط پارسی به این کشور شده اند.

مردم فارسی زبان تاجیکستان با وجود داشتن مشترکات عمیق فرهنگی با ایران و افغانستان، اما به خاطر مانعی بزرگ به نام الفبای بیگانه سیریلیک رابطه فرهنگی مناسبی با این کشورها ندارند.

مردم کشور 9 میلیون نفری تاجیکستان به زبان فارسی سخن می گویند اما بیش از 85 سال است که الفبای سیریلیک ، آنان را از فرهنگ و تمدن کهن پارسی دور نگاه داشته است.

اگر چه مقامات تاجیک تلاش هایی را برای فارسی کردن بسیاری از اصطلاحات زبان فارسی که طی دوران استعماری شوروی به روسی تغییر یافته بود انجام داده اند، اما تلاش چندانی برای تبدیل خط سیریلیک به فارسی انجام نشده است.

آنها اعتقاد دارند که خط سیریلیک هم جزئی از تاریخ کشورشان شده است و نمی توان براحتی این بخش از تاریخ را با تبدیل به خط فارسی تغییر داد.

به اعتقاد کارشناسان، هرچند تلاش هایی برای بازگشت خط فارسی به تاجیکستان اجرا شده است ، اما عزم جدی و منطقه ای تاکنون نه تنها از سوی خود کشور تاجیکستان انجام نشده ، بلکه سایر کشورهای فارسی زبان نیز در این مورد اقدام جدی انجام نداده اند.

اخیرا گروهی از استادان زبان و ادب فارسی در نامه ای سرگشاده به رئیس جمهور تاجیکستان، رئیسان و نمایندگان مجالس این کشور خواستار به رسمیت شناختن نام زبان پارسی و بازگشت خط پارسی در تاجیکستان شده اند.

به گزارش سایت انجمن پارسی،این عده از استادان زبان فارسی عضو سازمان بین المللی انجمن پارسی یادآور شده اند که تا سال 1925 زبان مردم فرارود فارسی بوده است و از رودکی تا عینی به این زبان نوشته اند.

در این نامه از مقامات تاجیکستان خواسته شده است که برای پاسداشت وحدت ملی تاجیکستان، رشد خود شناسی ملی و سربلندی تاجیکان، حفظ میراث معنوی، تداوم بالندگی ، گسترش شکوفایی و مشارکت در افتخارات فرهنگی فارسی گویان دنیا، نام درست و راستین زبان تاجیکان که پارسی است به رسمیت شناخته گردد.

خط فارسی در کشورهای ایران و افغانستان به عنوان خط رسمی محسوب می گردد اما در پی تغییر خط در تاجیکستان به لاتین و سپس به سیریلیک از سال 1307 (1928 میلادی)، خط فارسی در تاجیکستان کنار گذاشته شد.

از آن موقع تاکنون تاجیک ها با میلیون ها فارسی زبان در ایران، افغانستان و بعضا در کشورهایی مانند ازبکستان، ترکیه ، هندوستان و آذربایجان که شمار زیادی به زبان فارسی صحبت می نمایند ، به خاطر سد خط سیریلیک نمی توانند ارتباط مکتوب مناسب برقرار نمایند.

با وجود بقای شگفت انگیز دین و زبان در تاجیکستان در طوفان ها و حوادث فرهنگی طی سالهای متمادی سیطره نظام کمونیستی ، اما با تغییر الفبای نیاکان به الفبای سریلیک، آسیبی مهم در فرهنگ نوشتار مردم پدید آمد به طوری که باعث شد تا جریان انتقال فرهنگی و تبادل آثار اندیشمندان بین ایران و افغانستان با تاجیکستان محدود گردد.

به خاطر تغییر الفبا امروز تنها درصد کمی از مردم تاجیکستان قادر به خواندن و نوشتن زبان شیرین فارسی با الفبای نیاکان هستند.

محقق و پژوهشگر زبان و ادب فارسی در آسیای مرکزی می گوید؛ در سالهایی که تاجیکستان در سیطره نظام کمونیستی شوروی سابق بود ، دین و زبان تاجیکان در معرض تندبادها نهاده شد، اما خللی نپذیرفت و زبان شیرین فارسی لحظه ای از زندگی شان رخت برنبست.

وی گفت: رودکی ؛ سعدی ؛ حافظ و بیدل مونس همیشه شبهای تار تاجیکان بوده است و پس از سالهای طولانی جدایی دو ملت هم کیش و همزبان ایران و تاجیکستان به هم می رسند و با زبان مولوی و صائب با هم سخن می گویند.

علی اصغر شعردوست در گفت و گو با خبرنگاران می افزاید: امروزه بسیاری از فارسی زبانان در ایران و افغانستان افسوس می خورند که با تغییر الفبای نیاکان قادر نیستند رابطه فرهنگی مناسبی با برادر کوچکتر خود تاجیکستان برقرار نمایند و در مقابل نیز تاجیکستان به خاطر همین مانع از اقیانوس بیکران و غنی فرهنگی ایران بهره چندانی ندارد.

وی گفت: در کنار سایر عوامل ، تغییر الفبا باعث شد که ادیبان معاصر دو کشور نه برای عموم، حتی برای ادبای دو کشور پوشیده بماند و طبیعی است که شناساندن آثار علمی و فرهنگی پدید آمده در دو کشور طی سالهای مذکور رسالتی سنگین بر دوش کارگزاران فرهنگی دو کشور است.

آساق**1663**1600