لابی گسترده در راهروهای مجلس برای برطرف ممنوعیت محصولات تراریخته - شیوا مارکت

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران خبرنگاران پویا؛ با اتخاذ تصمیم کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی مبنی بر ممنوعیت فراوری و واردات محصولات تراریخته دالان های مجلس به صحنه توزیع انواع بروشور، ویژه نامه و شب نامه در مدح تراریخته ها و اصرار بر نقض این تصمیم تبدیل شده است.

صرف نظر از این که بدانیم چه افرادی چنین حرکت مشکوکی را دنبال می کنند و چه اهداف و اغراضی در پشت پرده این سرمایه گذاری هنگفت و لابی گسترده برای نقض تصمیم کمیسیون کشاورزی مجلس نهفته است، صلاح را در آن دیدیم که حقایق تراریخته ها را از جنبه های علمی، تجاری و امنیتی مورد آنالیز دقیق تری قرار دهیم زیرا آگاهی کنندگان مجلس و عموم جامعه نسبت به حقایق محصولات تغییر یافته ژنتیکی (تراریخته)، اتخاذ تصمیم گیری واحد و مبتنی بر مصلحت کشور را به همراه خواهد داشت.

محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) بیش از یک دهه است که به عنوان ماده اصلی روغن های خوراکی در سفره ایرانیان جا خوش نموده است و سالانه بیش از 4 میلیارد دلار از این محصولات وارد کشور شده است. حدود یک سال قبل افرادی از بدنه دولت واردات بی رویه محصولات تراریخته را فاش نموده و اعلام نمودند که در چنین شرایطی باید فراوری محصولات تراریخته در اولویت قرار گیرد. آنها واردکنندگان محصولات تراریخته را به عنوان بزرگ ترین مانع در برابر فراوری داخلی این محصولات متهم کردند.

حال همین افراد در چرخشی 180 درجه ای مدعی هستند با ممنوعیت واردات محصولات تراریخته فاجعه ای بزرگ در نهاده های دامی و غذایی رخ خواهد داد! شاید این رویکرد در درجه اول بیانگر این حقیقت است که ذی نفعان واردات و فراوری محصولات تراریخته یکی هستند و با ممنوعیت واردات و فراوری محصولات تراریخته منافع آنها در خطر قرار خواهد گرفت!! این گونه است که این چنین برآشفته در دالان های مجلس به رایزنی با کنندگان روی آورده اند و آنها را از عواقب این تصمیم بیمناک می سازند!

به راستی حقیقت تراریخته ها چیست؟

محصولات تراریخته با هدف سلطه کمپانی های فراوری کننده بذر بر غذای کره زمین به وسیله مالکیت بذرهای بومی به واسطه حضور یک ژن خارجی مهندسی شده فراوری و تجاری شده اند. کمپانی هایی نظیر مونسانتو، بایر، دوپونت و سینجنتا توانسته اند به وسیله گزینش و تلاقی بذرهای بومی به ارقام پرمحصول و مقاوم در برابر تنش های محیطی دست یابند. اما آنها با وارد کردن یک ژن فراوری سم یا مقاومت در برابر علف کش توانسته اند مالک آن بذرها شوند. عملکرد بالا و صفات برتر از منبع ژنتیکی اولیه ناشی می گردد نه ورود یک ژن در میان بیست و چهار هزار ژن!! پس حضور ژن خارجی با منشاء باکتریایی بیش از آنکه تاثیری در عملکرد داشته باشد در تامین انحصار فروش این محصولات و ایجاد وابستگی کشاورزان نقش دارد.

پرسش اساسی اینجاست: چرا فراوری محصولات تراریخته تنها به چهار محصول محدود شده است؟ چرا سطح زیر کشت آن رو به کاهش است؟ چرا قیمت آن ارزان تر است؟ چرا برای ترویج و تبلیغ آن این همه هزینه می گردد؟ چرا روزبه روز کشورهای زیادی کشت و فراوری آن را محدود و یا ممنوع می کنند؟

پاسخ به این سؤالات نشان می دهد که صندلی کنونی محصولات تراریخته تنها ناشی از سرمایه گذاری هنگفت کمپانی های تراریخته برای ترویج این محصولات و نفوذ در لایه های تحقیقاتی و سیاسی کشورهاست.

آیا تراریخته ها در امنیت غذایی کره زمین مهم است؟

علی رغم صرف هزینه های بسیار زیاد و سپری شدن بیست سال از سرمایه گذاری هنگفت کمپانی های بیوتکنولوژی بر روی بذرهای تراریخته شاهدیم بیش از 99٪ محصولات تراریخته دنیا به چهار محصول ذرت، سویا، کلزا و پنبه محدود می گردد. بیشترین مصرف محصولات تراریخته در اروپا به فراوری سوخت های زیستی (بیودیزل)، خوراک دام و فراوری پوشاک محدود می گردد. میزان محدودی از سویا، ذرت و کلزای تراریخته در صنایع غذایی نظیر فراوری روغن مورد استفاده قرار می گیرد.

از میان روش های مختلف مهندسی ژنتیک تقریبا همه محصولات تجاری تراریخته محدود به محصولات تراژن (ترانسژن) حاوی ژن های متحمل به علف کش ها و یا مقاوم به آفات هستند؛ نکته مهم اینجاست که اگر چه حدود 8، 179 میلیون هکتار از اراضی دنیا به کشت محصولات تراریخته اختصاص یافته ولی 88٪ این محصولات فقط در 4 کشور آمریکا، کانادا، برزیل و آرژانتین فراوری می گردد. با افزودن کشورهایی نظیر هندوستان و چین سهم سایر کشورها در فراوری محصولات تراریخته بسیار ناچیز می گردد. در حال حاضر تنها 11٪ محصولات به روش تراریخته فراوری و بیش از 89٪ محصولات کشاورزی به روش طبیعی و ارگانیک فراوری می گردد. این آمار نشان می دهد که علی رغم این همه تبلیغات، فراوری محصولات تراریخته چه از لحاظ تنوع محصول و تنوع دستکاری ژنتیکی و چه از لحاظ فراگیری کشت چندان پیروز نبوده است! کاهش سطح زیر کشت محصولات تراریخته در سال های 2014 و 2015 نشان می دهد که علی رغم بزرگنمایی های رسانه ای موافقان تراریخته، اقبال دنیای نسبت به این محصولات رو به کاهش است.

آیا تراریخته کلید نجات گرسنگان کره زمین است؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت قطعا خیر، مشکل گرسنگی در کره زمین عدم توزیع عادلانه ثروت و کاهش قدرت خرید مردم است. برخلاف ادعای ذی نفعان محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته)، کشت این محصولات راهکار مناسبی در کاهش گرسنگی نخواهد بود. مطابق آمار بانک دنیای در سال 2012 بیش از 6، 2 میلیارد نفر از جمعیت دنیا درآمدی کمتر از 2 دلار در روز داشته اند و 2 میلیارد نفر دسترسی به الکتریسیته ندارند. وقتی مردم قدرت خرید نداشته باشند نمی توانند غذا بخرند. وقتی مردم درآمد نداشته باشند نمی توانند کشاورزی کنند و غذا فراوری کنند. از طرفی دیگر تنها 20٪ساکنان کره زمین 86٪ کالاهای فراوری شده دنیا را مصرف می کنند. نگاهی به آمار سازمان بهداشت دنیای در سال 2012 نشان می دهد که بیش از 4، 1 میلیارد نفر از جمعیت کره زمین دارای اضافه وزن و 500 میلیون نفر مبتلا به بیماری چاقی هستند. میزان مرگ و میر در اثر چاقی بسیار زیادتر از مرگ ناشی از گرسنگی است! از طرف دیگر طبق گزارش سازمان دنیای غذا و خواربار (فائو) در سال 2015 حدود 30٪ از محصولات کشاورزی در مرحله برداشت، پس از برداشت و مصرف از بین می فرایند. پس راهکار برطرف سوء تغذیه در دنیا در درجه اول مبارزه با فقر و کاهش تلفات محصولات کشاورزی است نه فراوری محصولات دستکاری شده ژنتیکی!

آیا محصولات تراریخته موجب کاهش مصرف سم می گردد؟

حدود 80٪ از این گیاهان دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) واجد ژن مقاومت به علف کش گلایفوسیت (راندآپ) می باشد و بقیه گیاهان نیز به گونه ای مهندسی شده اند که قادرند با فراوری سم Bt (باسیلوس تورنجنسیس) در برابر آفات مقاومت کنند. بیش از 90٪ بازار بذرهای تراریخته در انحصار کمپانی های چندملیتی نظیر مونسانتو، دوپونت، بایر و سینجنتا می باشد. این کمپانی ها بزرگترین فراوری کننده سموم و تسلیحات شیمیایی در دنیا بوده و مردم بسیاری از کشورها از جمله هم میهنان ما قربانی این سلاح های کشتار جمعی شده اند. زارعینِ بذرهای دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته)، مجبورند به طور انحصاری علاوه بر بذر، سموم شیمیایی این شرکت های به اصطلاح دانش بنیان را نیز خریداری کنند. همچنین پس از مشاهده آفات رقیب یا آفات مقاوم مصرف آفت کش نیز افزایش یافته است. به طوری که درآمد سالانه کمپانی آمریکایی مونسانتو بالغ بر 5، 13 میلیارد دلار می باشد. تحقیقات یک دانشمند نروژی در سال 2014 نشان داده است که کشت محصولات تراریخته در فاصله سال های 1996 الی 2014 در مجموع موجب افزایش مصرف سموم علف کش به میزان 12 برابر یعنی 234.000 تن شده است.

آیا محصولات تراریخته موجب افزایش عملکرد می گردد؟

شاید اولین تعریفی که از عملکرد در ذهن ما ترسیم می گردد، میزان برداشت محصول کشاورزی در هر هکتار است. اما در تعاریف جدید میزان استحصال مواد مغذی، مواد معدنی و نیازمندی های تغذیه سلولی در اولویت قرار گرفته است. تحقیقات زیادی وجود دارد که نشان می دهد محصولات تراریخته در مقایسه با محصولات طبیعی یا ارگانیک از اسید آمینه کمتر و مواد مغذی نازل تری برخوردارند.گزارش مرکز ارزیابی ریسک اتحادیه اروپا نشان می دهد که موش های تغذیه شده با ذرت تراریخته افزایش وزن بیشتری داشته اند، زیرا به دلیل فقدان مواد مغذی، سیری سلولی به تاخیر می افتد و موجود مجبور است غذای بیشتری برای تامین انرژی و مواد غذایی بدن مصرف نماید. نکته جالب اینجاست که اگرچه ممکن است در بعضی موارد محصول بیشتری در واحد سطح برداشت گردد ولی به همان نسبت ضروری است غذای بیشتری برای احساس سیری سلولی مصرف گردد!

نکته دیگری که حایز اهمیت است، عملکرد مالی محصولات تراریخته است زیرا آنچه که نهایتا مورد توجه زارعین قرار می گیرد بازدهی مالی و منفعت حاصل از کشت محصول است. آنچه که موجب اقبال اولیه کشت محصولات تراریخته می گردد، سهولت فراوری محصولات کشاورزی در مبارزه با آفات و علف های هرز می باشد. ولی این راهکار یک راهکار کوتاه مدت می باشد و صرف هزینه بالا برای خرید بذرهای پتنت (ثبت) شده، علف کش های اختصاصی، خدمات جنبی و افت قیمت ناشی از کمبود تقاضا باعث می گردد سود حاصل از افزایش محصول احتمالی کاملا پوشش داده گردد به نحوی که ادامه کشت محصولات تراریخته عموما به دلیل آلوده شدن خاک های کشاورزی به علف کش ها و یا تغییر ریزوسفر (میکروبیولوژی خاک اطراف ریشه) بسیاری از کشاورزان را ملزم به کشت تراریخته ها می سازد و بازگشت به کشاورزی طبیعی را با مسائل بسیاری همراه می سازد. با این حال هر ساله، بسیاری از کشاورزان از کشت محصولات تراریخته صرف نظر می کنند.

منبع: کیهان

مجله سرگرمی: مجله سرگرمی و گردشگری