میراث جهانی سروستان، رویکرد فلسفی جامعه عصر باستان ایران به اسلام
به گزارش شیوا مارکت، بنایی باشکوه به درازا و پهنای 37 در 45 متر دارای دو گنبد بزرگ، تاق ها و قوس ها، درگاه های گوناگون، با مصالح معماری قلوه سنگ و گچ و در مواردی سقف های آجری که شامل بخش های بی شماری است، این بنا به خوبی طراحی، ساخته و آراسته شده و فضاها با هم درآمیخته شده است. پنج ایوان، دو تالار گنبددار، دو تالار ستون دار، سه اتاق و فضای باز مرکزی از مهم ترین بخش های این بنا است.
بنای ساسانی معروف به کاخ سروستان را مردم محلی قصر ساسان یا چارتاق می نامند و به شکل همگانی با نام کاخ سروستان شناخته شده است. با این حال تعیین کارکرد اصلی ساختمان همواره مورد پرسش بوده است، بر اساس باور پژوهشگران و با توجه به ویژگی های سازه ای معماری، این بنا مربوط به سده های نخستین اسلامی و با کارکرد یک آتشکده به وسیله موبدان زرتشتی ساخته شده است.
کاوش های باستان شناسی نخستین مرحله از استقرار در محوطه سروستان را در دوره ساسانی تاریخ گذاری کرده است که با ساخت بنا در سده نخستین دوره اسلامی شاهد پایداری، پیوستگی و انتقال میراث هنر و معماری دوره ساسانی به دوره اسلامی هستیم. این بنا میراث معماری دوره ساسانی به عصر اسلامی است.
در این بنا، شاهد پیوند معماری عصر باستان با دوره اسلامی تاریخ ایران هستیم. این بنا شاهد روشنی از حضور جامعه زرتشتی در عصر اسلامی است که فراتر از اهمیت معماری آن، چگونگی رویکرد مذهبی و فلسفی جامعه زرتشتی عصر ساسانی و گرایش آن ها به اسلام را بیان می کند.
دومین بنای مهم، بقعه شیخ یوسف سروستانی از علما و فضلای عصر اسلامی سده هفتم هجری شمسی است. بنا دارای ارزش های معماری و کتیبه های مهم خط ثلث است. این عارف بزرگ در حقیقت واعظ و مدرس فلسفه و منطق اسلامی بود که واپسین گروه های زرتشتی منطقه سروستان را در بحث و مصاحبهی کلامی و فلسفی به اسلام دعوت کرد و شهر سروستان را با این رویکرد شکل داد.
دو بنای معروف به کاخ سروستان در عصر باستان و بقعه شیخ یوسف سروستانی در عصر اسلامی به این لحاظ اهمیت هویتی، فرهنگی و اعتقادی در تاریخ ایران و جهان پیدا می کنند که در یک فرآیند تاریخی، جامعه زرتشتی عصر باستان با زبان فلسفه و منطق در مصاحبه با شیخ یوسف سروستانی به اسلام گرایش پیدا می کنند.
میراث ارزشمند تاریخی سروستان در سال 1397 به شماره 1568 در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید.
منبع: گردشبان