میراث حاشیه ساز - شیوا مارکت

14 شهریور خبر کشف یک اثر تاریخی از سوی مدیرکل میراث فرهنگی کرمانشاه منتشر شد و 2 روز بعد از آن یعنی 16 شهریور خبری مبنی بر تخریب این اثر بزرگ توسط میراث دزدان از بعضی رسانه های این استان پخش شد. میراث فرهنگی بلافاصله یک جوابیه در کانال رسمی خود منتشر و در این جوابیه تخریب این اثر گران قدر را 2 ماه پیش بیان کرد. در بخشی از جوابیه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان درباره تخریب نقش برجسته 4 هزار ساله کرمانشاه آمده است که این نقش برجسته اسفند 97 با همکاری افراد محلی و یکی از باستان شناسان اداره کل کشف شد و مراحل تحقیق، پژوهش، مستندنگاری و نقشه برداری آن به صورت کامل انجام شد، اما سودجویان و تخریبگران آثار تاریخی حدود 2 ماه پیش با شناسایی محل اثر، قسمتی از این نقش برجسته را تخریب می نمایند.

طبق این جوابیه، با توجه به وجود بیش از 4 هزار و 200 اثر تاریخی شناسایی شده در استان و کمبود نیروی یگان حفاظت (تنها 25 نفر) شرایط حضور نیروی انسانی در کنار تک تک آثار به امری غیرممکن تبدیل شده است و این مساله باعث شده در طول سال شاهد کاوش های غیرمجاز فراوانی در استان و وقوع این گونه اتفاقات تلخ باشیم. اداره کل میراث فرهنگی استان با اطلاع یافتن از این موضوع، ضمن پیگیری برای شناسایی مسببان آن، مرمت اضطراری این اثر را در دستور کار قرار داده است و خوشبختانه با توجه به تصاویر و مستندات و مطالعات اجرا شده این قابلیت وجود دارد.

این جوابیه ضد و نقیض ها را آشکار کرد و بیانگر این است که میراث فرهنگی وقتی دید کذب بودن خبر و کم کاری اش برملا شده است و نمی تواند از نگاه های تیزبینانه مردم و رسانه ها در امان بماند، با انتشار چنین جوابیه ای سعی کرد کمی از آلام مردم بکاهد، اما این جوابیه علیه میراث فرهنگی استان جو روانی ایجاد کرد.

• لطمه ای بزرگ به میراث باستانی

رئیس فراکسیون گردشگری مجلس شورای اسلامی در گفت وگویی تخریب نقش برجسته 4 هزار ساله را لطمه ای بزرگ به میراث باستانی کرمانشاه می داند و معتقد است مدیریت غلط بر میراث فرهنگی باعث چنین اتفاقات ناگواری می گردد. شهاب نادری می گوید: واقعیت این است که نقش برجسته مذکور نه تنها از آثار باستانی در جغرافیای اورامانات و کرماشان، بلکه میراث گرانبهای بشریت به حساب می آید و اهمال در نگهداری از این میراث هرگز پذیرفتنی نیست. نماینده پاوه و اورامانات با اعتراض به چنین مدیریتی اضافه می نماید: خنده دار است که میراث فرهنگی می گوید این نقش برجسته را تعمیر می کنیم.

نادری با تاکید بر این که قاطعانه پیگیر علل تخریب این نقش برجسته است، می گوید: در اولین فرصت از وزیر میراث فرهنگی خواهم خواست که در مقابل این کوتاهی ها جوابگو باشد و اقدامات لازم را انجام دهد. وی از استاندار تقاضای ورود به این پرونده را می نماید و می افزاید: از دادستان کرمانشاه و مقامات قضایی انتظار داریم که پرونده تخریب این نقش برجسته را به طور ویژه در دستور کار قرار دهند. مدیرکل میراث فرهنگی اما در پاسخی نه چندان پذیرفتی از سوی افکار عمومی با شانه خالی کردن از تمام مسئولیت ها با یک جمله خیال خود را راحت می نماید و دلیل تخریب اثر 4 هزار ساله را نداشتن نیرو اعلام می نماید. امید قادری می گوید: 4 هزار و 200 اثر در استان داریم و آن قدر نیرو نداریم که برای هر اثر یک محافظ بگذاریم. برای محافظت از آنها تنها 25 نیروی یگان حفاظت در اختیار داریم.

این پاسخ قادری در واکنش به خبر تخریب اثر 4 هزار ساله کشف شده در محدوده میان شهرستان های ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب، به نوعی شانه خالی کردن از وظیفه ای است که میراث فرهنگی بر عهده دارد و توجیه ناپذیر است. این مسئول کمبود نیروهای یگان حفاظت را یکی از مسائل مهم در حفظ آثار تاریخی استان عنوان می نماید و می گوید: وجود این مشکل باعث شده نتوانیم برای هر اثر یک محافظ قرار دهیم. این کمبود نیرو به حدی است که برای محافظت از این کتیبه مجبور شدیم خبر کشف آن را که در اسفند سال گذشته بود، اخیرا منتشر کنیم تا مانع دستبرد سودجویان به این کتیبه گردد.

به گفته وی، کتیبه مذکور شامل 2 بخش است که یک بخش آن در زلزله سال 96 دچار خسارت شده بود. پس از کشف کتیبه بعضی مطالعات و اقدامات مانند اسکن لیرزی از اثر را انجام دادیم و تصاویری هم که اکنون از نقش برجسته سالم منتشر شده، مربوط به عکس هایی است که آن موقع از اثر گرفته شد. قادری در پاسخش به رسانه ها با بیان این که تخریب این اثر مربوط به روزهای اخیر نیست، عنوان نموده است که حدود 2 ماه پیش توسط افرادی ناشناس به این اثر خسارت وارد شده، اما به زودی کار مرمت اثر را انجام خواهیم داد. اگر این اثر آسیب هم نمی دید باز هم احتیاج بود آن را مرمت کنیم، چراکه در طول زمان دچار فرسایش شده است. در حال حاضر موضوع مرمت این اثر را در دستور کار قرار داده ایم و با توجه به این که در منطقه ای صعب العبور و در ارتفاع از زمین واقع شده، بنابراین برای حفاظت از آن در حال چاره اندیشی هستیم.

• مرمت نقش برجسته ثلاث باباجانی با همکاری ایتالیایی ها

مرتضی گراوند باستان شناس هم در پاسخ به این که آیا امکان مرمت نقش برجسته ثلاث باباجانی وجود دارد؟ می گوید: خوشبختانه پس از کشف این اثر و اطلاع به مسئول میراث فرهنگی شهرستان به همراه یک باستان شناس دیگر اقدام به ثبت و ضبط و مستندنگاری نقش برجسته مذکور کردیم. با توجه به اتفاق ناگواری که از سوی گروه های خرابکار برای این اثر افتاد، خوشبختانه این امکان وجود دارد که براساس اسناد موجود بتوانیم مونتاژی از این اثر تهیه کنیم.

وی می افزاید: از سوی دیگر براساس اخبار رسیده در مورخه 29 شهریور امسال یک تیم مستندنگار از کشور ایتالیا برای بازدید از آثار تاریخی وارد کرمانشاه می شوند و با توجه به این که ایتالیایی ها بهترین مرمتگران جهان به شمار می روند، فرصت مناسبی است که سازمان میراث فرهنگی هماهنگی های لازم را برای بازدید این گروه از نقش برجسته ثلاث فراهم کند. گراوند تصریح می نماید: آنها می توانند در این زمینه ما را کمک نمایند. به هر حال در هر جای جهان تخریب آثار اتفاق می افتاد و در نهایت نهادهای مسئول اقدام به مرمت آنها می نمایند. این باستان شناس بیان می نماید: آتش سوزی کلیسای جامع نوتردام پاریس که در همین سال 2019 رخ داد یکی از بهترین نمونه هاست و با وجود مخالفت بعضی از گروه های مردمی که معتقد بودند به علت هزینه های کلان نباید این بنا را مرمت کرد اما دولت فرانسه بیان کرد آن را مرمت خواهد نمود.

• مراقبت های شبانه راه حفاظت از آثار تاریخی نیست

مرتضی گراوند باستان شناس در پاسخ به این که آیا مراقبت شبانه و حضور فیزیکی تنها راه حفاظت و صیانت از نقش برجسته ثلاث باباجانی است، می گوید: دوستداران واقعی میراث فرهنگی نیک می دانند که امکان حفاظت شبانه روزی از یک اثر باستانی در یک منطقه خاص و دور از دسترس کاری بسیار سخت و حتی غیرممکن است. آیا میراث فرهنگی از نقش برجسته های آنوبانی در سرپل ذهاب به صورت شبانه روزی مراقبت می نماید؟ آیا برای حفاظت و نگهداری از گوردخمه های استان که در دل کوه ها کنده شده اند مراقبت و حفاظت فیزیکی صورت می گیرد؟

آیا از عمارت خسرو در قصر شیرین شبانه روزی مراقبت و حفاظت می گردد؟ جواب این سوالات یک کلمه است و آن هم نه. بنابراین راه حفاظت از آثار تاریخی صرفا حضور فیزیکی نیست. این باستان شناس با اشاره به این که در کدام یک از کشورهای جهان برای تک تک آثار تاریخی ایجاد شده در دل کوه ها و مناطق صعب العبور از نیروی فیزیکی به صورت شبانه روزی استفاده می نمایند، اظهار می نماید: نه تنها درکشور ما، بلکه در دیگر کشورهای صاحب هنر و تمدن نیز امکان حفاظت از یادمان های تاریخی و فرهنگی که چنین موقعیت های مکانی سختی دارند، امکان پذیر نیست.

sloblag.com: مجله سلو بلاگ: مجله تفریحی سرگرمی خبری سلو