چرا در دوران کرونا دندانپزشکی پرخطر است؟

به گزارش شیوا مارکت، از آنجا که چشم و دهان و بینی راه های اصلی ورود ویروس کرونا به بدن انسان است، نزدیک بودن بیش از اندازه صورت دندانپزشک و بیمار احتمالا می تواند زمینه انتقال ویروس را فراهم کند.

دندانپزشک و بیمار هر دو ممکن است ممکن است ناقل ویروس باشند

یکی از سوال هایی که در دوران شیوع بیماری کرونا و قرنطینه اجباری برای خیلی ها مطرح است این است که با درد دندان چه کنند. دکتر لوک تورلی، دندانپزشک و صاحب مطب رویال وارف در لندن، می گوید خیلی ها با او تماس می گیرند و می پرسند که چطور دندان بکشند.

او داستان های ترسناک زیادی شنیده است و حتی یک بار مجبور شده پای تلفن پدری را راهنمایی کند که چطور با انبردست دندان پسر شش ساله اش را بکشد.

در بریتانیا مطب های دندانپزشکی از حدود سه هفته پیش تعطیل شده اند تا از شیوع بیماری کرونا جلوگیری شود. انجمن دندانپزشکان بریتانیا می گوید هزاران نفر مجبور شده اند که با درد دندان بسوزند و بسازند.

دندانپزشکان در ایران چه می کنند؟

در ایران هم وزارت بهداشت از بازگشایی مطب پزشکان خبر داده، اما گفته دندانپزشکی ها کماکان بسته می مانند. قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، دیروز خبر داد که جراحی و بستری غیراورژانس در بیمارستان ها از سرگرفته می شود، اما درباره دندانپزشکی گفت که فقط باید خدمات اورژانس ارائه شود.

موارد اورژانسی مراجعه به دندانپزشک چیست؟

شکستگی دندان. خونریزی بعد از دندان کشیدن. آبسه دندان و تورم صورت. عفونت های لثه و مخاط دهانی. شکستگی های فک و صورت

روز سه شنبه هم وزارت بهداشت گفته بود مطب های دندانپزشکی تعطیل است و خدمات اورژانس فقط باید در کلینیک های معین انجام شود که دانشگاه های علوم پزشکی اعلام کرده اند.

جان بابایی دندانپزشکی را از مشاغل بسیار پرخطر خوانده و از مردم خواسته که فقط برای موارد اورژانس به کلینیک ها مراجعه کنند.

چرا دندانپزشکی پرخطر است؟

از آنجا که چشم و دهان و بینی راه های اصلی ورود ویروس کرونا به بدن انسان است، نزدیک بودن بیش از اندازه صورت دندانپزشک و بیمار احتمالا می تواند زمینه انتقال ویروس را فراهم کند.

دندانپزشک و بیمار هر دو ممکن است ممکن است ناقل ویروس باشند، رعایت نکردن پروتکل های دندانپزشکی هم می توان احتمال سرایت را بیشتر کند. خطر، اما به نزدیک بودن صورت ها محدود نمی شود.

دکتر شاهین شیخ زاده، متخصص ارتودنسی در کلینیک دورچستر، گفت: دو ابزار دندانپزشکی بیش از هر چیز مایه نگرانی است. یکی از آن ها پوآر آب و هوا یا بادپاش است .این وسیله آب و هوا را پودر و پخش می کند و سه عملکرد دارد: شستشو، خنک کردن و خشک کردن سطح دندان.

ابزار دیگری که خطر انتقال ویروس دارد توربین است. دکتر شیخ زاده می گوید: از این دستگاه برای تراشیدن سطح دندان استفاده می شود، ریزذرات آب و هوا به سطح مورد نظر پاشیده می شود تا آن را خنک کند.

به گفته دکتر شیخ زاده استفاده از این دو وسیله باعث کوچک شدن ذرات آب می شود و ریزذرات آب و هوا خیلی راحت تر در فضا پخش می شوند. این مسئله باعث می شود اگر شخصی مبتلا یا ناقل کرونا باشد این ویروس براحتی در محیط دندانپزشکی انتشار پیدا کند.

خطر ابتلا در این محیط آنقدر بالاست که بعضی متخصصان بر این باورند که بعد از درمان یک بیمار با استفاده از توربین یا پوآر، بهتر است تا 24 ساعت برای درمان بعدی از آن اتاق استفاده نشود تا هوای اتاق کاملا تهویه شود. البته از آنجا که تحقیق مستقلی در این باره انجام نشده است این گفته قابل تایید نیست.

این دو وسیله البته برای همه درمان های دندانپزشکی استفاده نمی شوند، اما برای درمان های رایج مثل رفع پوسیدگی و پرکردن، جرم گیری و آماده سازی دندان برای روکش به کار می رود.

پروتکل های بهداشتی چه هستند؟

در ایران هم وزارت بهداشت دستورالعمل معینی را برای ارائه خدمات دندانپزشکی ابلاغ کرده البته فقط برای موارد اورژانس. ویزیت بیمار در شرایط اورژانس هم باید با رعایت تمام پروتکل های بهداشتی انجام شود تا بیمار، پزشک و دستیار دندانپزشک همگی محافظت شوند.

از جمله مواردی که در این دستورالعمل به آن اشاره شده:

در صورتی که مراجعه کننده دارای علائم تب، سرفه، آب ریزش یا تنگی نفس باشد قبل از انجام هر کاری به پزشک ارجاع داده شود.

جهت حفاظت بیمار وسایل یک بار مصرف استفاده شود.

حفاظت شخصی دندانپزشک و دستیار حتما رعایت شود که شامل ماسک N. 95، شیلد یا عینک محافظ، دستکش، روپوش سفید، گان یکبار مصرف است.

پس از استفاده از توربین، آنگل و دستگاه های دیگر برای هر بیمار، باید وسیله مورد نظر در انتهای کار بیمار استریل شود.

حتی الامکان ارائه خدمات دندانپزشکی به افراد دارای ریسک بالا شامل دیابت، بیماری های قلبی عروقی، تنفسی، کلیوی و بیماری های خاص با تاخیر صورت گیرد.

از تجویز دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی از جمله کورتون ها حتی الامکان خودداری شود.

پسماند ها به طور کامل در کیسه زباله بسته بندی شود و وسایل یک بار مصرف مخصوص بیمار و پوشش های مختلف با دقت کامل برای امحاء بسته بندی شود.

کمبود لوازم حفاظت شخصی برای کادر درمانی از جمله نگرانی ها است

قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، تاکید کرده که هیچ مرکز دندانپزشکی حق ندارد خدماتی را ارائه کند که می شود به تاخیر انداخت، اما با توجه به محدودیت کادر درمان و کلینیک هایی که زیر نظر دانشگاه هستند معین نیست این شرایط تا کی دوام بیاورد.

در ایران البته بعضی بیمارستان ها هم خدمات دندانپزشکی اورژانس ارائه می دهند مانند بیمارستان میلاد تهران که وابسته به تامین اجتماعی است. مسئله دیگری که باعث نگرانی است کمبود لوازم حفاظت شخصی برای کادر درمانی است.

دکتر شیخ زاده می گوید: دندانپزشک معمولا از روپوش، دستکش، ماسک دهان و شیلد صورت استفاده می کند، اما در موارد خاص مثل الان باید از گان های یک بار مصرف بلند، به همراه شیلد مخصوص کرونا هم استفاده شود.

بریتانیا چه کرده؟

مسئله محدودیت مراجعه به دندانپزشک مختص ایران نیست و در بریتانیا بویژه انگلستان وضع پیچیده تر هم هست، چون راه اندازی مراکز اورژانس برای دوران کرونا، از حدود 20 روز پیش آغاز شده است. از 25 مارس، یعنی حدود سه هفته پیش، تمام خدمات دندانپزشکی عادی در بریتانیا متوقف شد.

ان اچ اس، سرویس بهداشت ودرمان همگانی بریتانیا، اعلام کرده است مراکزی را برای درمان موارد اورژانس دندانپزشکی راه اندازی می کند که هم به بیماران مبتلا به کرونا هم به بیماران سالم خدمات ارائه دهند. اما انجمن دندانپزشکان بریتانیا می گوید خیلی از این مراکز هنوز کار نمی کنند و درباره کمبود تجهیزات حفاظتی برای کارکنان هم هشدار داده است.

این نهاد که کننده دندانپزشکان در انگلستان، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی است، می گوید مطب های دندانپزشکی هر روزانه زیر فشار تماس های متعدد کسانی هستند که در عذابند و دنبال چاره می گردند. این انجمن هشدار داده موارد اورژانس مانند آبسه دندان، اگر درمان نشوند می تواند خطر مرگ داشته باشند.

ان اچ اس، اما در بیانیه ای این ادعا را رد کرده و گفته 50 مرکز اورژانس دهان و دندان در حال حاضر مشغول به کارند، این هفته هفت مرکز دیگر نیز باز می شوند و 103 مرکز هم از هفته آینده کارشان را آغاز می کنند. با این حال بعضی بیماران به بی بی سی گفته اند با اینکه درد مداوم دارند نتوانسته اند خدمات درمانی بگیرند.

کاترین هی، معلم 47 ساله در استافوردشر انگلستان گفت: صبح با درد شدید دندان بیدار شده و احتمال می داده دندانش آبسه کرده یا به نیاز به پر کردن داشته باشد. او می گوید دو بار با مطب دندانپزشکی خودش تلفنی صحبت کرده و 20 مطب دندانپزشکی نزدیکش را آنلاین چک کرده، اما همه آن ها می گویند تا زمانی که صورتش ورم نکرده مراجعه نکند.

کارترین می گوید: اینکه نمی دانم دندانم آبسه کرده یا نه و پیامدهایش چه خواهد بود ترسناک است. خودم دارم با مسکن درد را کنترل می کنم.

انجمن دندانپزشکان بریتانیا می گوید اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی در راه اندازی مراکز درمان اورژانس بسیار بهتر از انگلستان عمل کرده اند.