کار و خیابان سرنوشت بچه های خورشید نیست ، بچه هایی که با یک فیلم ایران را تکان دادند - شیوا مارکت

خبرنگاران - مهدی فروتن: چند ساعت پس از دیدن خورشید در آخرین روزهای جشنواره، نوشتم اگر داوران جشنواره سی و هفتم دو کودک شیرین زبان قصر شیرین سیدرضا میرکریمی را شایسته نامزدی سیمرغ بلورین می دانستند، لابد سال جاری به ستاره خورشید سه سیمرغ می دادند. البته که شیوه داوری داوران سال جاری به گونه ای دیگر بود و آنها ترجیح دادند با دیپلم افتخار از هنر بچه ها کار فیلم مجیدی تقدیر نمایند.

آنها که فیلم را دیده اند، شاید با نظر من موافق باشند. خورشید فیلمی طولانی است (بیش از 120 دقیقه) و تقریبا در تمام نماهایش شخصیت علی زمانی (روح الله زمانی) حضوری درخشان دارد؛ پسری نوجوان که کودک کار است (در فیلم و در زندگی واقعی) و برای بیرون آوردن مادرش از تیمارستان، ناچار است به خواسته پدرخوانده داستان آقا هاشم (علی نصیریان) تن دهد. او باید از سرداب مدرسه تونل بزند و نقشه گنج را برای آقا هاشم ببرد...

• ببینید | این دختر افغانستانی در تاریخ جشنواره فیلم فجر ماندگار می گردد

فیلم روی کاکل علی و چند کودک کار دیگر می چرخد و مجیدی بار دیگر استادی و مهارت خود را در کار کردن با نابازیگران به ویژه بچه ها و نوجوان به رخ می کشد. تا پیش از نشست خبری گروه فراوری خورشید، کمتر کسی می دانست آن چهار پنج بچه پرشر و شور فیلم مجیدی واقعا کودک کار بوده اند و همچنان هستند. وقتی در آن نشست روح الله زمانی از عبارت آقای نصیریان رو که دیدم، ساچمه هام ریخت استفاده کرد، همه فهمیدند با یک کودک کار واقعی طرفند.

زمانی در آن نشست با واژه هایی که درباره مادرش بر زبان آورد، اشک خیلی ها را درآورد و بیش از پیش بر دل خیلی ها نشست. نقطه عطف ماجرا، پخش تلویزیونی مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر سال جاری بود که مردم را با بچه ها کار هنرمند آشنا کرد. بچه های خورشید وقتی برای دریافت دیپلم افتخار خود روی صحنه رفتند و شیرین زبانی کردند، قند در دل بینندگان حاضر در برج میلاد و مقابل تلویزیون آب می شد؛ غافل از آنکه این بچه ها از صبح فردا باید به مترو و خیابان بازگردند و کار نمایند. هر چه باشد یا نباشد، آنها بچه ها کارند.

در همان نشست خبری خورشید، مجیدی در پاسخ به یکی از خبرنگاران درباره سرنوشت فرخ هاشمیان (بازیگر نوجوان بچه های آسمان) گفت و درست هم گفت که فیلمساز مسئول سرنوشت بازیگر فیلم خودش نیست و نمی تواند او را تا خاتمه عمر زیر چتر حمایت بگیرد. نخستین سینماگر نامزد اسکار سینمای ایران پیش تر برای سراغ ندریافت از ستاره های باران و رنگ خدا و دیگر فیلم هایش هم (درست یا نادرست) سرزنش شده بود.

اما آیا واقعا مجیدی باید کار و زندگی خود را رها کند و تا پیش از تامین کردن زندگی بچه های فیلم هایش از پا ننشیند؟ آیا رسالت یک فیلمساز دادن هشدار و صدا درآوردن زنگ خطر است یا نشستن جای قاضی و وزیر و وکیل و نماینده و مسئول فلان نهاد برای حل کردن مشکل های اساسی زندگی بچه ها کار و خانواده هایشان؟ هر چند مجیدی و بعضی دیگر از سینماگران پیش تر نشان داده اند حاضرند از صندلی اجتماعی خود برای حل بعضی مسائل (از جمله رضایت دریافت از خانواده های مقتولان در پرونده های قتل غیرعمد) استفاده نمایند.

حالا که سخنان شمیلا و ابوالفضل و روح الله و دیگر بچه های خورشید در نشست خبری فیلم و مراسم اختتامیه فیلم فجر در شبکه های اجتماعی دست به دست می گردد و دل همه را تکان داده، وقت آن است سینمای ایران رسالتی دیگر هم برای خودش تعریف کند؛ بیرون آمدن از پیله تردید و به خاتمه رساندن سرنوشت بچه هایی که سرنوشت فیلم در جشنواره و اکران عمومی و حضور جهانی به درخشش آنها گره خورده است.

این کمترین حق روح الله و شمیلا و ابوالفضل و همه بچه های خورشید است که دوران نوجوانی خود را با خاطره های خوش و بچه هاه به دوران جوانی و بزرگسالی پیوند بزنند. کار کردن در مترو و خیابان و افتادن در دام هزار بزه حق این بچه ها نیست. مجیدی و گروه خورشید اگر گام اول را برای تامین امروز و آینده ستاره های نوجوان فیلم بردارند، فردا نوبت به سینماگرانی می رسد که هنر بچه ها کار را پله پیشرفت خود نموده اند.

یک سال پیش در این روزها کمتر کسی در سوئد یا خارج از مرزهای این کشور سردسیر اسکاندیناوی نام گرتا تونبرگ را شنیده بود. امروز این دخترک 16 ساله از شناخته شده ترین چهره های جهان به ویژه در عرصه پویش های مبارزه با دگرگونی های اقلیمی است، بارها در سازمان ملل و گردهمایی جهانی اقتصاد در داووس سخنرانی نموده و در آینده نزدیک می تواند جوان ترین برنده جایزه صلح نوبل باشد.

یک ماه پیش در این روزها کمتر کسی در ایران نام روح الله زمانی و دوستانش را شنیده بود. امروز به لطف خورشید نام چند کودک گمنام کار سر زبان ها افتاده و بهترین فرصت برای دگرگونی زندگی آنها فراهم آمده است. اگر به ما باشد، شاید به جای ساختن یک گرتا تونبرگ، می توانیم روح الله و شمیلا و ابوالفضل و دوستان شان را تا کمتر از یک ماه دیگر برای همواره فراموش کنیم و تمام!

تا8: تا8: مجله نقد و بررسی کالا ها و محصولات برندها مختلف