گزارش، تحرکات ترکیه در سوریه٬ نگرانی یا غوغا؟

به گزارش شیوا مارکت، با آن که آمریکایی ها در مورد عقب نشینی محدود کردها در برخی مناطق شمال سوریه به ترکیه اطمینان خاطر داده اند٬ اما ترکیه همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری می کند و در عین حال٬ در مورد ادلب نیز موضع شفافی ندارد.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ اعلام آتش بس یک طرفه از سوی سوریه در ادلب٬ یک اقدام مثبت برای کنترل شرایط دشواری است که هنوز به پایان نرسیده است.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه٬ پیش تر هم در چارچوب مذاکرات آستانه در تهران و مسکو و همچنین در دیدار دوجانبه با پوتین در شهر سوچی روسیه٬ متعهد شده بود که مساله ادلب را حل نماید. اما هنوز هم مشکل ادلب حل نشده و گروه هایی نظیر هیات التحریرالشام و به جا مانده های النصره و سایر گروه ها٬ امنیت ادلب را تهدید می کنند.

چرا ترکیه در سوریه می ماند؟

حالا شهر کردنشین عفرین در شمال سوریه و در غرب رود فرات٬ در اشغال مخالفین اسد و نیروهای ترکیه است و در عین حال الباب و جرابلس نیز چنین وضعیتی دارد و ترکیه به دنبال آن است که در چارچوب موافقت با آمریکایی ها و روس ها٬ کنترل منبج را نیز به طور کامل در اختیار بگیرد.

در همین حال٬ ترکیه قصد دارد با اجازه آمریکا یا شاید حتی بدون اجازه این کشور و علیرغم مخالفت های سوریه٬ وارد مناطق شرق فرات شود. اما سوال اینجاست: ترکیه قرار است تا کِی در سوریه بماند؟

پیش از آن که به این سوال پاسخ داده شود٬ لازم است این نکته یادآوری شود که دولت اسد بارها اعلام کرده حضور بدون مجوز نیروهای خارجی در خاک خود را نمی پذیرد. از این گذشته اعلام شده که حضور نیروهای مستشاری ایران و برخی نیروهای روسیه در سوریه به درخواست و دعوت دمشق بوده و شمار این نیروها و نوع عملکرد آنان با رویکرد ترکیه و آمریکا قبال مقایسه نیست.

دیروز مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در دیدار با همتای نروژی خود گفت که ترکیه تا زمانی که یک راه حل سیاسی همه جانبه برای حل بحران سوریه ارائه داده نشود٬ در این کشور می ماند.

اظهارات چاووش اوغلو این واقعیت را نشان می دهد که ترکیه برای حضور در سوریه٬ هم برنامه درازمدت دارد و هم قصد دارد برای توجیه این حضور٬ بهانه های گاه و بی گاه پیدا کند. چرا که بحران سوریه در سالیان اخیر٬ تبدیل به یکی از پچیده ترین مسائل سیاسی و امنیتی خاورمیانه شده و بسیار بعید است که در کوتاه مدت٬ این بحران به صورت کامل حل شود و در نتیجه آنکارا نیز قصد دارد فعلاً در سوریه بماند.

مساله ادلب از دید اردوغان

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه دیروز در مراسم سالگرد پیروزی سی اوت گفت: اگر بگوییم ادلب در وضعیتی است که مطلوب ما بوده٬ چنین اظهارنظری دروغ است. خیر. ادلب در آن وضعیتی نیست که مطلوب ما باشد. در شرایط فعلی مسائلی در ادلب وجود دارد و هزاران نفر از آنجا گریخته و به سوی ما می آیند. ما در ادلب 12 نقطه دیده بانی نظامی در اختیار داریم. به نقاط شماره 9 و شماره 10 چند بار شلیک صورت گرفت، اما پس از دیدار با جناب پوتین٬ هشدارهای لازم داده شد.

مساله آوارگان ادلب

مولود چاووش اوغلو٬ دیروز در دیدار با وزیر امور خارجه نروژ٬ در مورد تحولات سوریه٬ علاوه بر شرط و شروط ماندن نیروهای کشورش در خاک سوریه به موضوع مهم دیگری اشاره کرد که همانا مساله آوارگان است.

او گفت: اگر فکری به حال ادلب نشود٬ موج ده ها هزار آواره به سوی اروپا به راه خواهد افتاد.

سخن چاووش اوغلو در مورد آوارگان ادلب٬ تهدید ضمنی اروپا به عدم کنترل تحرکات آوارگان از سوی ترکیه است.

اگر چه اردوغان خبر داده که تدابیر لازم برای استقبال از آوارگان صورت گرفته است، اما امروز روزنامه جمهوریت و چند شبکه تلویزیونی ترکیه از این موضوع خبر داده اند که هزاران نفر از مردم ادلب در مرز سوریه جمع شده اند و این در حالی است که فضای روانی و اجتماعی ترکیه٬ برای ورود موج جدید آوارگان٬ اصلاً مناسب نیست و اتفاقاً یک موج اجتماعی و رسانه ای به راه افتاده که می خواهد سه و نیم میلیون نفر از آوارگان سوری که در حال حاضر در ترکیه حضور دارند٬ هر چه زودتر به کشور خود بازگردند.

ترکیه و کردهای شمال سوریه

ترکیه تاکنون بارها٬ موضوع نیروهای ی.پ.گ و نیروی موسوم به قسد یا قوات سوریه دموکراتیک را پیش کشیده و آنان را به همدستی با پ.ک.ک و ترویج تروریسم متهم کرده است. اما آمریکا همچنان از این گروه ها حمایت می کند و این مساله یکی از اختلافات مهم در روابط فعلی واشنگتن و آنکارا است.

اردوغان اعلام کرده که در تماس تلفنی با دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا٬ از او خواسته به تعهدات خود در قبال ایجاد منطقه امن٬ عمل کند. این در حالی است که تعریف حدود و ثغور منطقه امن از دید ترامپ و اردوغان٬ یکی نیست.

با آن که آمریکایی ها در مورد عقب نشینی محدود کردها در برخی مناطق شمال سوریه به ترکیه اطمینان خاطر داده اند٬ اما ترکیه همچنان بر مواضع قبلی خود پافشاری می کند و در عین حال٬ در مورد ادلب نیز موضع شفافی ندارد.

دیروز خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه گفت: باید به چشم خود ببینیم که آیا واقعاً نیروهای ی.پ.گ عقب نشینی کرده اند یا خیر.

البته سخنان وزیر دفاع ترکیه را فقط می توان در چارچوب اظهارنظر تاکتیکی فرماندهان نظامی تحلیل کرد. اگر نه ترکیه با چندین فروند هواپیمای بدون سرنشین و نیز ابزار و ادوات زمینی و همچنین اطلاعات بومی ها و غیربومیان نفوذی خود در شمال سوریه٬ به خوبی می داند که نیروهای ی.پ.گ٬ در کدام مناطق عقب نشینی کرده اند.

اما وی می خواهد با طرح این مساله٬ از سویی افکار عمومی ترکیه را تحت تاثیر قرار داده و نشان دهد که مقامات دولتی به آمریکا اعتماد ندارند و فریب نمی خورند و از طرف دیگر٬ به دنبال آن است که فشار رسانه ای بیشتری بر آمریکا و کردها وارد کند.

در هر حال٬ واقعیت این است که دست کم در شرایط فعلی٬ روند تحولات شمال سوریه نشان می دهد که کردهای وابسته به پ.ک.ک در این مناطق٬ جرات نداشته اند که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم٬ تهدیدی علیه امنیت ملی ترکیه انجام دهند.

این موضوع نشان می دهد که ترکیه فعلاً به دنبال استفاده از این موضوع به عنوان یک بهانه است و همچنین می خواهد شانس و فرصت قدرت دریافت در سوریه را از پ.ک.ک گرفته و در معادلات آینده سوریه٬ به جای کردهای مخالف اردوغان٬ اعراب و ترکمان های تحت حمایت آمریکا و همچنین گروه هایی از احزاب کُردی وابسته به بارزانی٬ سهمی از قدرت و نفوذ را در اختیار داشته باشند.