گفت وگوی خواندنی با علی نصیریان: اهل بازنشستگی نیستم

به گزارش شیوا مارکت، روزنامه جام جم: بای بسم ا... برای ملاقات و احوالپرسی خدمت استاد رسیدیم. قرارمان گفت وگوی دامنه دار نبود، اما بسی محبت کردند و مهرانه ما را نواختند با گرم دلی و گرم سخنی.

گفت وگوی خواندنی با علی نصیریان: اهل بازنشستگی نیستم

پیشکش، کتابی نثارافشانِ این استاد فرهیخته شد که جام جم نشر نموده؛ دوره فعلا 4 جلدی بوق اشغال که گفت و گوی 18 سال پیش استاد با آن فضای محبت آمیز بر غِنای آن مجموعه افزوده است.

از نکته های جالبی که حالا با مقایسه این مصاحبه با آن مصاحبه به دست می آید، یکیش مربوط است به این فراز از حرف های استاد؛ وقتی این پرسش طرح شد که نسبت به سه سال پیش چه فرقی نموده؟ و نصیریان با اشاره به خورخه لوییس بورخس گفت: بورخس در کتاب هزارتو ها که الان دارم می خوونمش نوشته: حرفی رو که سال 1945 زده، شدیدا تکذیب می کنه. من هم شاید بخوام سه سال پیشم رو تکذیب کنم یا اصلا همین حالایم را!

الآن در این صندلی از سرِ داوری به گذشته که نگاه می کنین؟

فکر می کنم راهی رو که رفتم راه درستی بوده.

فشار های محیط؟

هیچ کس به من چیزی رو تحمیل نکرد که این رو بخوون، اون کار رو بکن.

تاثیرش؟

برای همین من هم به بچه هام تحمیل نکردم. آزادشون گذاشتم که خودشون هر چی خواستن...

کشف خلاقیت و پرورش دادنش؟

خلاقیت یک جوشش درونی انسانیه یه مقدار فرهنگ و آشنایی با حرفه یاری می کنه در کار هنر و آموزش دیدن.

چی خلاقیت رو شکوفا می کنه؟

ممارست و کارکردن و فکر کردن و تحلیل کردن، این ها توان میاره اون خلاقیت درونی انسانی رو می پرورونه.

استاد این روز ها (توی حرفه شما) دست کم گرفته میشه؟

کار و تمرین خیلی مهمه، ولی خیلی! دست کم گرفته میشه؛ بنابراین تمرین و ممارست خیلی خیلی توی کار مهمه و باید بهش توجه بشه.

برخی ها فکر می کنن ما که حالا فلانه... بلدیم... یا یاد گرفتیم یا فلان... این نیست. به نظرم تمرین به ما یاد میده که اون متریال، اون مایه، اون حس، اون نقطه خلاقه رو جوری که می خوایم به وجود بیاریم، پرورش بدیم و شکوفا و ارائه کنیم.

این روش های مثلا متد یا سیستم استانیسلاوسکی و خلاقیت الهامی و احساسی و اینا؟

درست! اما حتی خودِ استانیسلاوسکی هم آخر سر میگه: همه این ها که من گفتم درست که تمرین با خود، با جمع، تمرکز، تخیل، مبانی و فلان و بهمان...

اما آخر سر میگه؟

به طبیعت خلاقه خودتون رجوع کنین.

یعنی؟

اون چیزی که در درون شماست و یک اورژینالیته یا مابه اِزا نداره! هنر این جوره.

مثالی از بزرگانِ یگانه خودمون که مابه ازای بیرونی نداره؟

حافظ بیشتر مضامینش از دیگران است، ولی بیانی که حافظ داره بسیار منحصر به فرده و ما به ازا نداره.

مثالی از کار خودتون؟

مثلا در کار ما فرض کنید آقای تقوایی بر اساس رمان داشتن نداشتن ارنست همینگوی سناریویی نوشته که شما نمی تونین باور کنین ارتباطی با رمان همینگوی داره. ابدا. این قدر خوب از اون قصه بهره برداری نموده و انطباق داده با شخصیت های ایرانی.

مث کوروسوا و بومی ژاپنی کردنِ مکبث در سریر خون؟

این یعنی خلاقیت.

تذکر به خوانندگان این مصاحبه؟

این ها چیزهاییه که به نظرم رسید و چیز هایی نیست که من بگم؛ گفته شده. کار من هیچ وقت تدریس نبوده و بلد هم نیستم و صلاحیتش رو هم نداره.

از کارهاتون که برای خودتون هم پُر از خاطره است؟

نمی تونم به چیزی اشاره کنم برام سخته.

واقعا. چرا آخه؟

چون هرکدومش برام دنیایی خاطره و یاد بوده.

غصه ام می گیره استاد که اون کار های تئاتری تون در دسترس نیست!

آخه اون موقع ویدئو و این چیز ها نبود.

ویژگی همیشگی؟

من خیلی آدم چیزی ام یعنی خیلی مردم گریزم خیلی اهل دوست و رفیق و... نیستم. با خودم هستم بیشتر. با فکر خودم با خلوت خودم.

نشست و برخاست های دوره ای و بروبیا؟

من ندارم، منزوی ام.

مث انزوایی که اوکتاویو پاز میگه، که لازمه خلاقیته؟

زیاد حال سر و کله زدن و صحبت کردن ندارم به خصوص الان هم که پیر شدم خیلی بی حوصله شدم زود حوصله ام

سر میره.

زمانی به جام جم فرمودین بهترین سریال هزاردستانه و سربداران؟

اون موقع گفتم.

(بسیار می خندد و با همان گُلخند ها می افزاید:)

آخه الان ممکنه یه کار های دیگه ای هم نموده باشیم! ولی خب بهترین و اینا... نمی خوام بگم، آخه بهترین گفتن، درست نیست.

شما با کدوم یک از رُل هایی که بازی کردین احساس همذات پنداری داشتین و نداشتین؟

من با بسیاری از این شخصیت ها نزدیک نبودم. مثلا شخصیت قاضی شارع که بازی کردم اصلا هیچ ارتباطی با روحیه خودم نداشت.

شخصیتی که به شما تا حدودی نزدیک تر می نمود؟

اون [رولی که به من]نزدیک تر بود هالو بود.

اتفاقا توی گفت وگوی 18 سال پیش با جام جم (31/5/1380) همین رو عنوان کردین. اون شخصیت رو من خودم پیدا و خلق کردم. آیا هنوز هم سایه هالو پیداست؟

اون شخصیتی است که الان دیگه نیست و فقط توی همون فیلم ثبت شده حالا دیگه همچین آدمی پیدا نمی کنین؛ توی هیچ جای ایران.

دغدغه شخصی و تئاتری تون الانه فی المجلس چیه؟

تئاتر خیلی برام سخت شده این که بلند شم هرروز برم توی شهر و... دیگه توانش رو ندارم.

درباره فیلم چطور؟

بدم نمیاد. اگر کار های کوچیکی باشه که از من بربیاد و به من بخوره و مناسب حال و روزم باشه انجام میدم.

پس هنر شما بازنشستگی نمی شناسه؟

برای این که هنوز شوق کار دارم هنوز دوست دارم، چون من به این کار وابستم دیگه.

ویژگی جسمی تون اجازه میده؟

از لحاظ جسمی به طور قطع فرسودگی دارم و توان آنچنانی ندارم، ولی مع ذلک زور خودم رو می زنم و تا جایی که بتونم کار می کنم.

کار تازه؟

تازگی یه فیلمی که با آقای مهرجویی کار می کردم تموم شد (لامینور).

نقش تون؟

یه بابابزرگی.

استاد! کتابِ نخوونده دارین؟

بسیار.

کتابی که اخیرا خووندین و خیلی لذت داشت؟

کتابی که اخیرا خووندم همینه که آقای مهرجویی بهم داد یه رمان خیلی قشنگیه!

(برمی خیزد بخشی از فضای اتاق پذیرایی، کتابخانه است. زمزمه می نماید:

اسم قشنگی هم داره! در این فاصله،

استاد مثل طولِ مصاحبه، پرانرژی با صدای رسا می گوید:)

داشتم دوباره صدسال تن هایی (مارکز) رو می خووندم این ترجمه جدیدشه. ترجمه کاوه میرعباسی. کتاب آقای مهرجویی اسمش هست برزخ ژوری.

(تصوف و عرفان دکتر استعلامی را بر می دارد و می افزاید:)

اینم توی برنامه ام بود [برای مطالعه، همچنین تذکره الاولیای چاپ جدید آقای شفیعی کدکنی]این رو دکتر استعلامی تصحیح کرد خیلی پیش؛ و الان دراومده. چقدر زحمت کشیده و یه تصحیح دوباره نموده یه کار خیلی اساسیه. خیلی درخشانه.

وقتی دوستداران، توی خیابون و... دورتون رو می گیرن، خسته تون نمی کنه؟

خیلی نه. یه سلام علیک و احوالپرسی می کنن. اشکالی هم نداره. چه اشکالی داره.

دوست دارین که؟

آره.

آخه تاثیر داشتین به علاوه خاطره خوب برای ما رقم زدین.

آره اینا به حساب، یه دوره ای بوده و گذشته و ردش توی یاد ها مونده.

مثل نمایشی که آقای جوانمرد کارگردانی نموده بود؟

سگی در خرمن جا.

بله!

برخی ها من رو می بینن، اوه! مال 45 سال پیشه! هنوز آدم هایی که سنشون قد می ده من رو توی خیابون می بینن، از اون کار یاد می کنن خیلی عجیبه ها!

با استاد جوانمرد مصاحبه می کردم چندبار به مناسبت ازش یاد کردند.

آره! تاثیری که یک کار مناسب و درست و باورپذیر بر درد جامعه میذاره... درد جامعه خیلی مهمه.

اگر درد جامعه نباشه؟

در خاطر نمی مونه. درد جامعه است مسائل جامعه است همچنین (تئاتر سگی در خرمن جا) مسائل روستا بود.

گاو هم که؟

مسائل روستا بود که موند.

این ویژگی که کاری توی ذهن می مونه؟

البته هنرمندی و خلاقیتِ کننده، بازیگر و کارگردان و... همه این ها خیلی موثرن.

در راستای همین سخنان دوست دارین شما رو چه جوری یاد بکنن؟

همین که هستم نه بیشتر نه غلوآمیز نه هرچی. همین که هستم.

بزرگان ما تاکید داشتن و دغدغه که نام نیک ازشون بجا بمونه؟

نام نیک رو با انسانیت و خوبی میشه گذاشت.

ما در وهله نخست برای چی اصولا زندگی می کنیم؟

برای این که یاریی بکنیم کاری بکنیم یاریی به جامعه بکنیم... همینه دیگه.

تظاهر در یاری، خودنمایی؟

این به زور نمیشه با ریا نمیشه. باید واقعی باشه.

درباره عاقبت بخیری و به دست آوردن رضایت از خویشتن؟

خیام همه این ها رو گفته دیگه (با شکفتگی و گُلخند می گوید) این ها همه بر باد میشه تموم میشه میره. ولی یک یاد می مونه.

که اون یاد مهمه!

بله. همین که شما در جامعه ات و کار خودت چقدر تاثیر گذار بودی چه تاثیر داشتی این ها همه مهمه.

(استاد با همان گشاده رویی و خنده مهربانانه:)

خسته شدم دیگه تمومش کن (باخنده).

استاد سخنی، جمله ای، به یادگار نمی فرمایین؟

(با همون مهربونی و صفا، با روی خندان) من ندارم جمله یادگاری. ولم کن بابا... خنده.

پس اون شعر خیام برای حُسنِ ختام؟

یک چند ز کودکی به استاد شدیم/ یک چند ز استادی خود شاد شدیم/ انتها سخن شنو که ما را چه رسید/ از خاک برآمدیم و بر باد شدیم.

تور پاریس: تور پاریس: سفر به نگین شهر ها اروپا و فرانسه

منبع: برترین ها
انتشار: 10 مهر 1400 بروزرسانی: 10 مهر 1400 گردآورنده: shivamarket.ir شناسه مطلب: 13718

به "گفت وگوی خواندنی با علی نصیریان: اهل بازنشستگی نیستم" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "گفت وگوی خواندنی با علی نصیریان: اهل بازنشستگی نیستم"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید