آشنایی با مصادیق تخلفات پژوهشی و سرقت علمی

به گزارش شیوا مارکت، مصادیق تخلفات پژوهشی و سرقت علمی برای اولین بار از سوی محمد فرهادی وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری در اسفند ماه 1393، در قالب 12 حوزه اصلی و 57 مصداق معین و به دانشگاه ها و مراکز آموزشی پژوهشی ابلاغ شد.

آشنایی با مصادیق تخلفات پژوهشی و سرقت علمی

12 حوزه اصلی مصادیق تخلفات پژوهشی که برای اولین بار از سوی محمد فرهادی وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری به دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزشی پژوهشی کشور ابلاغ شد شامل سوء رفتارهای پژوهشی، عدم تعهد و مسئولیت نسبت به ذینفعان، عدم رعایت حقوقی آزمودنی ها، جعل داده ها، تحریف داده ها، سرقت علمی، اجاره علمی، عدم رعایت حقوق مالکیت معنوی و مسئولیت پژوهش انجام شده، انتشار مجدد، همپوشانی اطلاعات، خرید و فروش آثار پژوهشی و جعل هویت است که 57 مصداق تعیین شده در ذیل این حوزه های اصلی، در ادامه مرور می گردد.

  • مصادیق سوء رفتارهای پژوهشی

1) عدم داشتن دانش تخصصی و صلاحیت علمی در موضوع مورد پژوهش.

2) عدم مراعات صداقت در ارائه گزارش کارهای علمی خود برای کسب امتیازات علمی و اداری و ترفیع و ارتقا.

3) جانبداری در فرآیند انجام پژوهش با دخالت دادن پیش فرض ها و تمایلات خود، دیگران یا مؤسسه سفارش دهنده پژوهش.

4) عدم ارائه نتایج واقعی پژوهش به دلیل ترس و تأثیر فشارها و جهت گیری های سوء پیرامون پژوهشگر.

5) عدم پایبندی به عنصر زمان (موعد مقرر) در انتشار نتایج پژوهش (امتناع از انتشار نتایج بدست آمده پژوهش در بازه زمانی تعیین، به دلیل منافع سودجویانه از روی عمد یا به طور سهوی).

* فقط به دلایل امنیتی می توان انتشار نتایج پژوهشی را به زمان دیگری موکول کرد.

6) ابهام و عدم دقت در تدوین گزارش پژوهش با روشن و شفاف نبودن مرز بین دست آوردهای علمی پژوهشگر و یافته های گرفته شده از کار دیگران.

7) بازنویسی گفته های دیگران، بازی با الفاظ، زیاده نویسی، کلی گویی، جزم اندیشی و مصرف گرایی.

8) تعصب، حسادت، کینه و خشم، غرض ورزی عاطفی، توهین و حسادت، تحقیر و استخفاف دیگران، حرمت شکنی، بزرگ نمایی خود و موضوع، انفعال در نگره ها و باورها به دلیل دگرباوری، فریب، آزار و اذیت، بهره برداری ناپسند از واژه ها و افراد.

9) استفاده و استناد به منابع مشکوک و فاقد اعتبار علمی (مجله، سایت حامی مقاله و نویسنده مقاله).

10) عدم رعایت منافع ملی در کلیه مراحل انجام پژوهش.

11) استفاده خلاف واقعیت از عناوینی مانند دکتر، کارشناس ارشد، استاد، دانشیار، استادیار و .... در آثار پژوهشی.

12) هر گونه حذف و تغییر در نشانی اصلی نویسنده یا نویسندگان مقالات علمی.

13) عدم استفاده از واژه های متناسب با کار انجام شده نظیر ترجمه، تألیف، تصنیف، تحقیق.

  • مصادیق عدم تعهد و مسئولیت نسبت به ذینفعان

14) عدم رعایت منافع ذینفعان در تمام مراحل پژوهش.

15) انتصاب غیرواقعی پژوهش به افراد فاقد هویت واقعی و فرد یا افرادی که هیچ نقشی در پژوهش ندارند و حذف مؤلف حقیقی (فرد یا افرادی که نقش به سزایی در جنبه های علمی پژوهش داشته اند) از فهرست نویسندگان.

* در تمامی کارهای نوشتاری مشارکتی، باید نام کلیه کسانی که در انجام پژوهش، جمع آوری داده ها و نظیر آن مشارکت علمی داشته اند به عنوان مؤلف ذکر گردد. در صورت عدم رضایت آن، یک یا چند مؤلف مجاز به استفاده از داده های آنها نمی باشند.

16) عدم رعایت ترتیب درج اسامی بر اساس سهم هر یک از نویسندگان در نگارش پژوهش و مشارکت خلاقانه آنها.

17) سوء استفاده از منابع اقتصادی تخصیص داده شده جهت انجام پژوهش.

18) کتمان نتایج خاصی از تحقیق در ازای دریافت وجوهی از متولیان تحقیق با تهیه گزارش های چندگانه که موجب مخدوش شدن نتایج تحقیق و سردرگمی خوانندگان گردد.

19) عدم اظهار اطلاعات مربوط به بودجه، افراد و یا مؤسسات حمایت کننده و مرتبط با پژوهش و یا اظهارات غیرواقعی در این ارتباط.

20) عدم اعلان نام مرکزی که پژوهش در آنجا انجام شده.

21) تهیه و ارسال مقاله با ذکر نام همکاران و بدون اطلاع قبلی آنها از محتوای مقاله و محل ارسال آن.

  • مصادیق عدم رعایت حقوق آزمودنی ها

22) عدم معرفی مناسب پژوهشگر به آزمودنی ها (testers) و ارائه اطلاعات نادرست درباره خود به آنها.

23) عدم روشنگری آغازین در مورد پژوهش (نوع پرسش های پژوهش، درجه حساسیت این پرسش ها و تأثیرهای احتاقتصادی پژوهش بر آنها) به آزمودنی ها.

24) اجبار آزمودنی ها جهت مشارکت در پژوهش.

25) عدم رعایت حریم خصوصی آزمودنی ها.

26) استفاده و کاربرد اطلاعات مربوط به آزمودنی ها در شرایط خارج از هدف های پژوهشی و با برای مقاصد شخصی.

27) عدم رعایت رازداری و ناشناخته ماندن آزمودنی ها در پژوهش (افشای هویت).

28) افشای عناوین و نتایج فعالیت های پژوهشی که جنبه محرمانه دارند.

29) انتشار اسرار و اطلاعات اشخاص یا نهادها، بدون اطلاع و مجوز صاحبان حق.

31) عدم رعایت سلامت، ایمنی، ضوابط و استانداردهای لازم جهت حفاظت و آسایش آزمودنی های (انسان، حیوان، گیاه، اشیاء، اسناد و مدارک، آثار باستانی و محلی) در حین پژوهش به بهانه پیشرفت علم و منافع جامعه

  • مصادیق جعل داده ها

31) ساخت، ثبت و انتشار داده ها یا نتایج یک پژوهش یا محصول علمی به صورتی که تمام یا بخشی از داده ها یا نتایج مذکور اصلاً وجود نداشته یا غیرواقعی باشد. مانند:

ارائه نتیجه های ساختگی به عنوان نتیجه های آزمایش یا خروجی دستگاه های اندازه گیری یا نرم افزار.

جابه جا کردن نتیجه های یک آنالیز با نتیجه های آنالیز دیگر.

ساختن داده های غیر واقعی و یا دادن گزارش غیر واقعی یا ثبت غیر واقعی از آنچه روی نداده است.

ارائه اطلاعات ساختگی که در واقع هیچ اقدامی برای گردآوری آنها نشده است.

داده سازی و یا استفاده از داده های مشابه جوامع تحقیقاتی دیگر.

  • مصادیق تحریف داده ها

32) دستکاری یا حذف عمدی کامل یا بخشی از داده ها، مراحل، روش ها، تجهیزات و مواد مورد استفاده در مطالعه و پژوهش به صورتی که با داده یا یافته های واقعی متفاوت باشد. مانند:

ارائه مراحل آزمایشگاهی یا فرآیندهای غیرواقعی تحلیل، برای رسیدن به نتیجه هایی که در مقاله داده شده است.

دستکاری نتیجه های به دست آمده از شبیه سازی یا آزمایش های تجربی.

حذف بخشی از داده ها، نتیجه های آزمایشگاهی، یا بخشی از تحلیل های نظری که ارائه آنها، نتیجه های به دست آمده را مورد تردید قرار می دهد.

استفاده از نرم افزارهای مختلف برای ایجاد تغییرهای غیرواقعی مورد نظر در شکل ها یا نمودارها.

دستکاری شرایط آزمایشگاه برای رسیدن به نتیجه های دلخواه.

خوش رنگ و آب جلوه دادن یا بزرگ نمایی امور کوچک با هدف پنهان کردن واقعیات بزرگتر.

دست بردن در داده ها، حذف، تعدیل و با اضافه کردن به داده ها به نحوی که آنچه ارائه می گردد کاری نو بنماید و با نظریه ای خاص با اینکار درست جلوه کند.

دستکاری کردن عمدی در دستگاه ها و روند تحقیق و آزمایش به نحوی که نظریه ای خاص درست یا غلط جلوه کند.

بیان ادعا یا پدیده ای که واقعی نباشد.

  • مصادیق سرقت علمی

33) کپی برداری کامل یا بخشی از یافته های پژوهشی یا محصولات علمی بدون استناد و ارجاع مناسب به صاحب اثر، شامل:

اقتباس نزدیک افکار و الفاظ نویسنده دیگر.

تناظر یک به یک در بیان اندیشه ها و شباهت های ساختاری در نوشتار.

انتساب ایده ها، نظریات، فرآیندها، نتیجه ها یا کلمه های دیگران به خود، بدون ارجاع مناسب و با نیت ارائه بعنوان کار خویش.

استفاده کردن از نظریات یا کارکرد افراد دیگر و ارائه آن بعنوان کار خود بدون ذکر نام و یا دادن اعتبار به آنها.

استفاده یا تقلید از زبان، فکر و یا نوشته نویسنده دیگر و ارائه آن بنام خویش.

استفاده از کار شخص دیگر به شکل کلمات، فرآورده ها و یا نظریات برای نفع شخصی، بدون ارجاع به کار اولیه.

ترجمه کل یا بخشی از آثار دیگران بدون کسب اجازه از مبادی ذی ربط، و معرفی آن به عنوان یک پژوهش اصیل علمی.

برداشتن اصل یک مقاله و ثبت آن به نام خود در محل دیگر مانند ترجمه یک مقاله ISI و چاپ آن در مجلات علمی داخلی.

ارائه مقاله چاپ شده دیگران در سمینارهای داخل یا خارج کشور.

استفاده کامل یا بخشی از مقالات، خاتمه نامه و کتب چاپ شده دیگران بدون ارجاع به نویسندگان مقاله، خاتمه نامه، کتب یا اثر.

کپی برداری غیرقانونی از نتایج خاتمه نامه دیگران.

عدم رعایت کلیه موازین اخلاقی مرتبط با منابع و آثار چاپی در هنگام استفاده از منابع و آثار الکترونیکی.

عدم رعایت ارجاع دهی طبق سنت های ای پی ای یا شیکاگو و سایر نظام های ارجاع دهی مرسوم.

کپی برداری یا ترجمه مستقیم اغلب، شامل استفاده یک پارگراف یا بیشتر، از منبع اصلی به شکل کلمه به کلمه یا جمله به جمله (بدون پاورقی) می باشد.

کپی برداری غیرقانونی از نتایج مقالات: استفاده از اصل جمله و آوردن آن در مقاله دیگر، بدون ارجاع به متن اصلی و اجازه کتبی از مالک معنوی آن در صورت استفاده از شکل ها، نمودارها، جداول، منحنی، عکس، روش های انجام یک فرآیند، پرسشنامه تدوین شده و هر چیز دیگری که مستقیماً توسط مؤلف حاصل نشده باشد.

کپی نمودن جملات کلمه به کلمه با مونتاژ نمودن پاراگراف ها جمله به جمله از منابع گوناگون، علیرغم اشاره به مأخذ آنها در انتهای هر جمله با پاراگراف.

تبصره: بیان مستقیم از منبع دیگر با ذکر مرجع صرفا داخل گیومه بلامانع است.

کپی برداری از ساختار با الگوریتم نوشتاری دیگران، به عبارت دیگر، دنبال کردن الگوی چهارچوب نوشتاری دیگران، به همان فرم.

شرح: منظور از ساختار یا الگوریتم نوشتار، متدلوژی پژوهش در فرمت تئوری یا روش انجام آزمایش تحقیقاتی است. به عبارت دیگر زمانی می توان از روش تحقیق تئوری با آزمایشگاهی دیگران استفاده نمود که به روشنی بیان گردد که روش

برگرفته از کدام منبع یا مرجع است.

  • مصادیق اجاره علمی

34) منظور این است که پژوهشگری به جای آنکه خود به انجام پژوهش بپردازد، افرادی را برای این منظور به کار گیرد و خودش در فعالیت پژوهشی چندان کوشش نکند، سپس، بعد از تحویل کار با دخل و تصرف اندکی در پژوهش انجام شده، آن را به نام خود منتشر نماید.

  • مصادیق عدم رعایت حقوق مالکیت معنوی و مسئولیت پژوهش انجام شده

35) چاپ مقاله توسط دانشجو (پس از فارغ التحصیلی) بطوری که استادان راهنما و با همکاری فعالیت علمی از مفاد آن آگاه نباشند.

36) نپذیرفتن مسئولیت محتوای مقاله (صحت مطالب مندرج در مقاله)، توسط نویسندگان آن.

37) عدم پذیرش مسئولیت گروه پژوهشی و صحت کل پژوهش توسط نویسنده مسئول.

38) عدم سپاسگزاری از افراد حقیقی و حقوقی مشارکت کننده در پژوهش، در بخش سپاسگزاری که نویسنده یا نویسندگان بر اساس مستندات، ملزم به ذکر نام آنها بوده اند.

39) انتساب غیرواقعی پژوهش به مؤسسه ای که نقشی در اصل پژوهش مربوطه یا در فعالیت حرفه ای فرد نویسنده نداشته است.

41) عدم رعایت ترتیب درج اسامی در مقالات مستخرج از خاتمه نامه به ترتیب، اسم دانشجو، استادان راهنما و استادان مشاور.

41) عدم پاسخگویی استاد راهنما نسبت به محتوای خاتمه نامه (درستی/ نادرستی) به عنوان شخص مسئول.

42) اضافه نمودن اسم افراد در مقاله جهت ارتقای اعتبار مقاله بدون اطلاع آنها.

43) دادن اطلاعات خاتمه نامه دانشجوی در حال دفاع یا فارغ التحصیل توسط استادان راهنما یا مشاور، به دیگران و چاپ آن در قالب مقاله حتی در صورت ذکر نام دانشجو یا انتشار آن بصورت خاتمه نامه افراد دیگر.

44) مصادره یا سوء استفاده از ایده ها یا اطلاعات یک اثر تحت داوری توسط سردبیران و داوران این آثار که برای مجلات، کنفرانس ها و .... ارسال شده است.

45) انتشار نتایج طرح های پژوهشی، خاتمه نامه ها و رساله ها توسط دانشجویان و اعضای هیأت علمی در قالب کتاب، مقاله و ..... بدون هماهنگی و اخذ مجوز از معاونت پژوهشی دانشگاه به عنوان مالک حقوق مادی و معنوی این دست پژوهش ها.

46) چاپ مقالات با استفاده از خاتمه نامه دانشجویی توسط استاد راهنما یا مشاور بدون درج نام دانشجو و یا همکار خاتمه نامه و رساله

47) استفاده های غیرقانونی از مواد، محتواها، نشانههای تجاری، رموز تجاری یا اموال فکری تحت پوشش قانون حق امتیاز.

48) استفاده از نام، عنوان و آرام موسسات و سازمان ها بر روی کتاب، مقاله و .... بدون کسب مجوز.

49) ترجمه متون علمی و ادبی بدون اخذ مجوز از نویسنده اصلی اثر.

  • مصادیق انتشار مجدد

50) چاپ مجدد یک کتاب، مقاله و اثرات ادبی و علمی یا بخش هایی از آنها که قبلاً در یک نشریه چاپی یا الکترونیکی به چاپ رسیده باشد.

*چنانچه نویسنده مقاله ای که در یک نشریه در دست آنالیز برای انتشار است، تصمیم بگیرد، به هر دلیلی، آن مقاله را برای نشریه دیگری ارسال نماید، باید ابتدا انصراف خود را از انتشار مقاله، به صورت کتبی به نشریه اول اعلام نماید.

  • مصادیق همپوشانی انتشارات

51) پژوهشگر داده های مقاله پیشین خود را با اندکی تغییر در متن، در مقاله ای با عنوان جدید به چاپ رساند.

52) چاپ کامل مقاله یا مقاله با شباهت بالادر یک مجله دیگر.

*دارنده ایده علمی می تواند مقاله ای که در یک زبان چاپ شده را در یک زبان دیگر نیز به چاپ برساند مشروط بر آنکه به مقاله اول ارجاع بدهد.

*تکرار قسمت هایی از بخش مواد و روش ها در مقالات بعدی همان نویسندگان، در صورت ضرورت، بلامانع است، اما در هر حال ذکر مرجع لازم می باشد.

  • خرید و فروش آثار پژوهشی

53) خرید و فروش آثار پژوهشی (مقالات، خاتمه نامه و ...) به نحوی که خریدار، تحقیق را به نام خود بعنوان پژوهشگر یا پدیدآورنده و صاحب اثر استفاده کند.

54) ضبط خرید، فروش و سوء استفاده از سخنرانی های افراد بدون اجازه

  • مصادیق جعل هویت

55) ارائه اشتباه هویت افراد دیگر در بافت علمی / دانشگاهی

56) انتشار آثار با اسامی جعلی یا اسامی دیگر بدون اجازه آنها

57) جعل امضا و تهیه گواهی پذیرش جعلی جهت اخذ امتیاز مربوطه

tour-malaysia.ir: تور مالزی | تور مالزی ارزان، تور لحظه آخری مالزی، تور مالزی نوروز، بهار، پاییز، تابستان، زمستان مالزی را از ما بخواهید.

منبع: همشهری آنلاین
انتشار: 4 آذر 1400 بروزرسانی: 4 آذر 1400 گردآورنده: shivamarket.ir شناسه مطلب: 9622

به "آشنایی با مصادیق تخلفات پژوهشی و سرقت علمی" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "آشنایی با مصادیق تخلفات پژوهشی و سرقت علمی"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید