این اختراعات از دل بحران ها بیرون آمدند! - شیوا مارکت

چای کیسه ای هم در جنگ جهانی اول اختراع شد، جایی که سرباز ها زمان لازم برای دم کردن چای نداشتند. سیستم فاضلاب هم بعد از شیوع وبا، اختراع شد و تا قبل از آن، با این که احتیاج بود، اما کسی به فکر مدیریت فاضلاب ها نیفتاده بود. در پرونده امروز زندگی سلام با نگاهی به گذشته پرتحرک تاریخ، اختراعات و اکتشافات تاثیرگذاری را مرور می کنیم که زاییده شده از بطن بحران ها هستند.

بسکتبال

چه بحرانی؟ در امان ماندن از سرمای شدید

دکتر جیمز نایسمیت، مربی ورزش در سال 1891 بازی بستکبال را ابداع کرد تا دانشجویانش در سالن بازی نمایند و از سرما در امان باشند. در آن سال ها، انگلیس با سرمای استخوان سوزی دست و پنجه نرم می کرد که در تاریخ کمتر به آن اشاره شده است. البته شاگردان نایسمیت به مدت سه سال با توپ فوتبال، بسکتبال بازی می کردند! سپس در سال 1894 در بحبوحه رکود مالی که از سال 1893 تا 1896 به طول انجامید، نایسمیت از آلبرت اسپالدینگ که قهرمان بیس بال و مبتکر کالا های ورزشی بود خواست یک توپ مخصوص برای این بازی جدید طراحی کند. با اندک تغییر، توپ بسکتبال فعلی همان توپ اسپالدینگ است که مورد استفاده قرار می گیرد.

چای کیسه ای

چه بحرانی؟ جنگ جهانی اول

جنگ جهانی اول محرکی برای نوآوری های جدید بود. چای کیسه ای هم یکی از مواردی بود که قبل از جنگ به طور تصادفی اختراع شد. در سال 1908، وارد نماینده چای و قهوه توماس سالیوان، با استفاده از ترفند بازاریابی، کیسه های ابریشمی چای را برای مشتریانش فرستاد. مشتریان به جای این که کیسه را باز و چای دم نمایند کیسه را در آب جوش انداختند.

این ایده با استقبال زیادی همراه شد، اما به دلیل ضخیم بودن پارچه چای دم نمی کشید. یک دهه بعد در طول جنگ، شرکت آلمانی به نام تیکان این ایده را با استفاده از الیاف پنبه ای عملی کرد و کیسه چای مدرن به وجود آمد. این کیسه های چای که به بمب های چای معروف شدند، برای انتقال آسان به سربازان خط مقدم، در نظر گرفته شده بودند، زیرا آن ها معمولا فرصت زیادی نداشتند تا منتظر دم کشیدن چای شوند. این چای ها، کارایی فوق العاده ای داشتند و محبوبیت آن ها پس از جنگ نیز ادامه یافت.

ساعت مچی

چه بحرانی؟ اهمیت زمان در حملات نظامی

اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، مردانی که احتیاج داشتند زمان را بدانند و پول برای تهیه آن نیز داشتند، ساعت را با یک زنجیر در جیب خود نگه می داشتند. هرچند به دلایلی، زنان در خرید آن پیشگام بودند به طوری که الیزابت اول ساعت کوچکی داشت که می توانست به بازوی خود ببندد. اما در حالی که زمان بندی در جنگ اهمیت زیادی داشت مانند همزمانی آتش توپخانه ها، فراوری نمایندگان به فکر ساخت ساعت هایی افتادند که هر دو دست را درمیان جنگ آزاد می گذاشت.

خلبانان نیز احتیاج داشتند هر دو دست شان آزاد باشد، برای همین مجبور بودند ساعت های قدیمی جیبی خود را کنار بگذارند. شرکت مَپین اَند وب، در جنگ بوئر (سال 1888 در آفریقای جنوبی) ساعتی را با سوراخ روی دسته هایش (بند) ساخته بود و به نحوه کارایی آن افتخار می کرد، اما در جنگ جهانی اول بود که واقعاً این بازار پا گرفت و استفاده از ساعت مچی، فراگیر شد. به خصوص در یکی از روش های جنگی انگلستان همه چیز به زمان بندی بستگی داشت.

در این روش شلیک توپ درست پیش از حمله پیاده نظام صورت می گرفت. بدیهی است که کوچک ترین اشتباه زمانی موجب تلفات در طرف خودی بود. مسافت برای علامت دادن بسیار زیاد و زمان هم بسیار تنگ بود. ضمن این که علامت دادن به نظر ساده به معنای این بود که دشمن نیز آن را می دید.

ساعت های مچی چاره کار بودند. شرکت اچ ویلیامسون که در شهر کاونتری ساعت مچی می ساخت در گزارش نشست عمومی سالانه خود در سال 1916 گزارش داد که از هر چهار سرباز یک نفر ساعت مچی به دست می بندد و سه نفر دیگر نیز قصد دارند در اسرع وقت یکی از آن ها را تهیه نمایند. حتی یکی از ساعت های لوکس امروز هم به جنگ جهانی اول برمی گردد. لوئیس کارتیه، ساعت ساز فرانسوی در سال 1917 ساعت تانک کارتیه را با الهام از شکل تانک های رنو طراحی کرد که فروش قابل توجهی هم داشت.

دی ان ای

چه بحرانی؟ آنفلوآنزای اسپانیایی

همه گیری آنفلوآنزای اسپانیایی در مقایسه با بسیاری از بحران های جهانی باعث کشته شدن تعداد بیشتری از مردم شد و در سال 1918 در سراسر جهان صدمات شدیدی وارد آورد. در پی شیوع این بیماری، باکتری شناس انگلیسی فرد گریفیت به دنبال فراوری واکسن بود و در سال 1928 اولین آزمایش را انجام داد که نشان می داد باکتری ها قادر به انتقال اطلاعات ژنتیکی هستند. سال ها بعد آزمایش گریفیت الهام بخش پژوهشگر موسسه راکفلر، اسوالد اوری بود. او سرپرستی تیمی را بر عهده داشت که در سال 1944 کشف کردند DNA کد ژنتیکی دارد.

سوسیس گیاهی

چه بحرانی؟ کمبود گوشت در آلمان

کنراد آدناور، اولین صدر اعظم آلمان پس از جنگ جهانی دوم سوسیس گیاه سویا را اختراع کرد. در جنگ جهانی اول زمانی که آلمان در محاصره انگلیس بود، آدناور شهردار کلن بود و گرسنگی در این شهر بیداد می کرد. او ذهنی مبتکر و خلاق داشت و به دنبال راه هایی بود تا موادی را که در دسترس بودند، جایگزین اقلام کمیابی مانند گوشت کند. او برای تهیه نان، گندم را جایگزین ترکیبی از آرد برنج، جو و آرد ذرت رومانیایی کرد. همه چیز به نظر روبه راه بود تا زمانی که رومانی وارد جنگ شد و دیگر آرد ذرت در دسترس نبود. او با تجربه ای که از تهیه نان به دست آورده بود به دنبال تهیه سوسیسی جدید رفت و سویا به عنوان مواد اولیه سوسیس بدون گوشت به ذهن اش خطور کرد.

این محصول به سوسیس صلح معروف شد. سپس آدناور در دفتر ثبت اختراع آلمان اقدام به ثبت سوسیس کرد، اما درخواست او پذیرفته نشد. ظاهراً این محصول محتویات مناسب برای یک سوسیس را نداشت و ثبت آن خلاف مقررات آلمان بود چرا که سوسیس بدون گوشت، سوسیس محسوب نمی شد. عجیب آن بود که او در انگلیس که در آن موقع دشمن آلمان بود، شانس بهتری برای ثبت محصول خود داشت. جورج پنجم در 26 ژوئن سال 1918 اختراع سوسیس سویا را به ثبت رساند.

قرص ویتامین دی

چه بحرانی؟ شیوع راشیتیسم بین بچه ها

در زمستان سال 1918، تخمین زده می گردد که نیمی از کل بچه ها در برلین دچار بیماری راشیتیسم بودند، بیماری که استخوان ها را نرم و خمیده می نماید. علت دقیق بیماری در آن موقع تعیین نبود، اگرچه علت این عارضه را مرتبط با فقر می دانستند. در همین شهر پزشکی به نام کرت هالدشینسکی متوجه شد که بیماران وی بسیار رنگ پریده هستند. او تصمیم گرفت روی چهار تن از بیمارانش آزمایشی را انجام دهد که یکی از آن ها به نام آرتور فقط سه سال داشت. او هر چهار نفر را زیر لامپ های جیوه ای از جنس کوارتز قرار داد که نور ماورای بنفش ساطع می کردند.

هالدشینسکی هنگام درمان متوجه شد که با این تکنیک، استخوان های بیماران جوانش قوی تر می شوند. در ماه می 1919، در تابستان هنگامی که نور خورشید آسمان را فرا گرفته بود، او آن ها را در تراس زیر آفتاب نشاند. انتشار نتایج آزمایش او با استقبال زیادی روبه رو شد و بچه ها در سراسر آلمان مقابل نور گذاشته می شدند.

در شهر درسدن، تمام ساعات روز چراغ های خیابان ها را روشن نگه می داشتند و در اختیار خدمات رفاهی بچه ها قرار می دادند تا از آن برای معالجه بچه ها استفاده نمایند. محققان بعد ها دریافتند که ویتامین D برای جذب کلسیم و داشتن استخوان های متراکم لازم است و نور ماورای بنفش این فرایند را انجام می دهد بنابراین با چند پژوهش، قرصی درست کردند که برای افزایش ویتامین دی در بدن کاربردی بود.

جراحی پلاستیک

چه بحرانی؟ آسیب دیدگی صورت سربازان

وحشت از میزان آسیب دیدگی صورت که سربازان در طول جنگ متحمل شده بودند، هارولد جیلی، جراح نیوزیلندی را بر آن داشت تا در سال 1917 اولین بیمارستان در جهان را برای درمان آسیب های صورت بسازد. وی روش هایی را برای پیوند پوست، ماهیچه و استخوان ها ابداع و عملا جراحی پلاستیک مدرن را اختراع کرد. این تصویر ملوان والتر یو را نشان می دهد که اولین کسی بود که طی یک روش بازسازی مدرن مورد درمان نهاده شد.

پیدایش دوچرخه

چه بحرانی؟ فوران آتشفشان

در آوریل سال 1815 کوه آتشفشان تامبورا در اندونزی فوران کرد و در نتیجه مقدار زیادی گرد و غبار و خاکستر در سراسر جهان پخش شد و میزان نور خورشید و دمای جهانی هوا کاهش یافت. در نتیجه این حادثه، در چین هوای سرد منجر به از بین رفتن درختان، محصولات زراعی و گاومیش ها شد. در آمریکای شمالی گردوغبار، نور خورشید را قرمز نموده بود و در شهر نیویورک در فصل تابستان برف می بارید. با قحطی محصولات غذایی، شورش و غارت در اروپا آغاز شد. قیمت مواد غذایی افزایش یافت و ده ها هزار نفر بر اثر قحطی و بیماری جان خود را از دست دادند.

اسب ها یا از گرسنگی می مردند یا کشته می شدند، زیرا قیمت بالای جو مردم را وادار می کرد که برای تغذیه، بین خود و حیوانات یکی را انتخاب نمایند. این شرایط نامساعد، کارل فون دریس مخترع آلمانی را بر آن داشت یک وسیله حمل و نقل شخصی را ابداع کند تا جایگزین اسب گردد. یک وسیله چوبی دو چرخ که او آن را ماشین دو نامید. دریس روی زین می نشست، پا های خود را روی زمین فشار می داد و چند متر خود را به سمت جلو هل می داد و با استفاده از یک اهرم سکان آن را راهنمایی می کرد.

بدین ترتیب او در این نمایش سواری، 40 مایل را در چهار ساعت طی کرد و نشان داد که این وسیله مانند یک اسب سوارکاری سریع است و می توان بدون کوشش زیاد سوار بر آن شد و قسمت سخت یعنی حفظ تعادل نیز مستلزم تمرین زیاد بود. سال ها بعد، اصلاحاتی روی طراحی او صورت گرفت. از جمله پدال ها که در دهه 1860 در فرانسه به وجود آمد و سایر اصلاحات شامل ترمز های بهتر، قاب فولادی، چرخ های فلزی سبک و زنجیر برای حرکت آن ها ساخته شد. در اواخر دهه 1880 این عناصر در یک طراحی مدرن و قابل تشخیص به نام دوچرخه ترکیب شدند.

سیستم فاضلاب

چه بحرانی؟ شیوع بیماری وبا

در اواسط قرن نوزدهم، لندن از همه گیری های مکرر بیماری وبا رنج می برد. سال های 1853 - 1854 بیش از 10 هزار نفر از مردم لندن بر اثر این بیماری کشته شدند. در آن موقع تصور می شد این بیماری ناشی از بوی فاضلابی باشد که از رودخانه تیمز متصاعد می شد. تابستان گرم سال 1858 بوی فاضلاب به قدری متعفن بود که به دوره تعفن عظیم لندن معروف شد. همه کسانی که نزدیک رودخانه تیمز زندگی می کردند از جمله صاحب منصبان مجلس تحت الشعاع آن نهاده شده بودند.

بعد از تحقیقات گسترده به این نتیجه رسیدند که علت بیماری وبا وجود ذرات بخار و آلودگی هوا نیست بلکه آلودگی آب آشامیدنی و مخلوط شدن آن با سیستم فاضلاب است. از این رو، ژوزف بازلاگتی مهندس عمران شهری طرحی را برای انتقال فاضلاب پیشنهاد داد که به دلیل هزینه های بسیار با مقاومت مجلس و دولت روبه رو شد، اما با شیوع بیماری وبا و افزایش مرگ و میر، آن ها مجبور به موافقت با این طرح شدند. بدین ترتیب، در سال 1866 بیشتر شهر لندن به یک شبکه فاضلاب متصل و بحران وبا باعث شد از کشته شدن و بیماری افراد بسیاری در آینده جلوگیری گردد.

کنسرو

چه بحرانی؟ جنگ های ناپلئونی

جنگ های ناپلئونی علاوه بر اختراع آمبولانس ها و سایر نوآوری های پزشکی میدان جنگ، منجر به اختراع فرایند کنسروسازی نیز شدند. در سال 1810، دولت فرانسه که به دنبال راهی برای حفظ جیره بندی و تغذیه نیرو های خود در تمام مدت سال بود، به قناد مشهور نیکلاس اَپر بیش از 12 هزار فرانک جایزه اعطا کرد، چراکه وی به روش موثری برای حفظ فرایند مواد غذایی دست یافته بود. انتها اَپر با به کارگیری به موقع دستاورد های خود توانست اولین کارخانه کنسروسازی تجاری جهان را ابداع کند و حالا کنسرو به جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان ها تبدیل شده است؛ بنابراین بحرانی که جنگ های ناپلئونی به وجود آورد باعث اختراع کنسرو شد.

منابع: interestingthings، history، thestreet، lovemoney

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما