با ترس از کرونا چه کنیم؟
به گزارش شیوا مارکت، وب سایت فرارو: یک روانشناس درباره دستورالعملی برای استرس و ترس های این روزهای مان از کرونا بیان کرد باید آرام باشیم و برای آرامش از موسیقی ها و کلمات التیام بخش استفاده کنیم. هرگز جا به جا نشویم. چون در محیطی که هستیم امکان ایمنی روانی بیشتر است و از قدرت بالاتری برخوردار هستیم. برخورد غیرتخصصی با موضوع نکنیم و از مراجع تخصصی کار را دنبال کنیم. یکی از مسائل ما کمبود سواد رسانه ای است. وقتی سواد رسانه ای کم است، داده هایی به ما انتقال داده می گردد که حقیقت ندارد و ما را دچار مشکل می نماید.
یک جستجوی ساده در گوگل و شبکه های اجتماعی تلگرام، اینستاگرام و توئیتر و گشتی در داروخانه ها و مراکز درمانی در سطح شهر نشان می دهد کرونا تبدیل به شبح وحشتناک این روز های مردم شده است.
در چنین شرایطی مدیریت فضای روانی و روحی جامعه یک اقدام جدی است که می تواند در جلوگیری از تنش روانی جامعه مؤثر باشد. آنچه این پرسش ها را پیش می کشد که دولت، مردم و خانواده ها در در چنین شرایطی برای مقابله با اضطراب و ترس از بیماری چه باید بنمایند و چه توصیه های روانی در این شرایط تجویز می گردد؟
این پرسش ها ما را بر آن داشت تا با دکتر جلال مرادی روانشناس بالینی، مشاور خانواده و آینده پژوه مصاحبهیی کنیم و دستورالعملی روانی برای این روز های جامعه را از زبان یک متخصص جویا شویم.
پیامد روانی شیوع کرونا چیست؟ در این باره هر فردی برای خود چه باید کند؟
هر بیماری به دلیل ناشناخته شدن، یک حالت ترس را در بدن ایجاد می نماید. معمولاً اتفاقاتی که به هر صورت به بدن آسیب وارد می نمایند چه ضربه یا جراحت باشد علاوه بر این آسیب های جسمانی، یک ترومای روانی هم ایجاد می نمایند که شوک نام دارد. دلیل این شوک هم این است که فرد دچار مجموعه ای از مسائل می گردد و امکان بازگشت یا حس زنده ماندن و در خطر بودنش را می فهمد.
در این شرایط، چه باید کرد؟
در مرحله اول، باید تعریف درستی از بیماری کرونا صورت بگیرد و اطلاع رسانی درست گردد. در خانواده به جای توجه بیشتر به آمار بیماران و فوت شده ها، به موارد بهداشتی توجه کنیم. هر چند آنالیز آمار ها نشان می دهد شیوع این بیماری آن چنان سریع تر از آنفلونزا های دیگر در سال های پیش نیست؛ بنابراین وزارت بهداشت باید آماری از مرگ و میر های همزمان با این بیماری منتشر کند تا مردم فکر ننمایند کسی با هیچ بیماری دیگری از بین نمی رود و فقط کرونا موجب مرگ می گردد؛ بنابراین اطلاع رسانی درست، موضوع اول است.
در این شرایط فرد و خانواده چه باید بنمایند؟
معمولاً وقتی به جایی حمله می گردد دو گروه آسیب می بینند. گروه اول، افرادی مضطرب هستند که خیلی جا به جا می شوند. این گروه به واسطه این که سیستم دفاعی شان ضعیف می گردد و، چون از محیطی به محیط دیگر رفتند به دلیل ناآشنایی با آن محیط، میکروب ها با بدن آن ها سازگار نیست و امکان دسترسی و حمایت برای آن ها هم ضعیف است؛ آسیب پذیرتر می شوند؛ بنابراین در این شرایط، هر کسی هر جا هست؛ همانجا بماند. چون از لحاظ روانی در شهر و منزل خود بودن، بار روانی مثبت دارد. مثلاً اگر در قم به فرض، شیوع کرونا خیلی گسترده هم باشد بدن اهالی قم در این شهر به آن سازگارتر است تا این که به تهران بیایند.
علاوه بر این، در تهران آن سیستم حمایتی را ندارند؛ احساس ناامنی می نمایند و و ممکن است کرونا را هم بگیرند. به همین خاطر توصیه می گردد افراد در محدوده ای که در آن ساکن هستند در نزدیک خانه و کنار خانواده قرنطینه شوند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند. پس خیلی جا به جا نشوید، چون جا به جایی احساس ناامنی را بیشتر می نماید و شرایط روانی فرد را به هم می ریزد.
گروه دوم کسانی هستند که انکار می نمایند. افراد در این شرایط به دلیل ترس و ندانستن این که چه کار باید نمایند دچار مشکل می شوند. گروهی که فوبیا دارند مدام به مراکز درمانی و بیمارستان ها مراجعه می نمایند. این زیاد مراجعه کردن باعث ایجاد ترس، صف و شلوغ شدن سر پرسنل بیمارستانی می گردد؛ بنابراین افراد باید به دستورالعمل پرسنل توجه نمایند و آن ها را باور نمایند و به بی اعتمادی دامن نزنند.
گروه دیگر افرادی هستند که علایم بیماری در آن ها مشاهده می گردد. این افراد نباید بترسند و انکار نمایند. آن ها باید سریع در پی درمان خود بروند؛ بنابراین ما دو گروه داریم. گروهی دچار اضطراب هستند هر لحظه برای چکاب مراجعه می نمایند. آن ها باید دستورالعمل منتشر شده درباره علایم بیماری را آنالیز نمایند و اگر علایم وجود داشت بعد مراجعه نمایند. افرادی که هم علایم را دارند وارد مرحله انکار و ترس می شوند. آن ها از اینکه به مراکز درمانی بروند دوری می نمایند، چون فکر می نمایند مثل یک بیمار مرده با آن ها برخورد می گردد. این گروه احتیاج به هدایت و حمایت دارند تا در مراکز درمانی حضور پیدا نمایند.
در این شرایط از چه اقداماتی باید دوری کرد؟
یکی از اقداماتی که افراد نباید در این شرایط انجام دهند شوخی با کرونا است. چون شوخی، سطح ترس و احتیاط مردم را پایین می آورد. کسی که در محیطی به دروغ و با شوخی می گوید کرونا گرفته است موجب شیوع اضطراب می گردد. چون افراد آن را باور می نمایند. از سویی، هر چه احتیاط ها بیشتر گردد آرامش ما بیشتر می گردد. هر چه افراد در محیط خودشان ساکن باشند آرامش بیشتری دارند. چون از احساس امنیت بیشتری برخوردار هستند و سیستم بدنی شان به دلیل سازگاری با میکروب های محیطی، قوی تر است؛ بنابراین باید حواسمان به این قضیه باشد از مسافرت های نا به جا و جا به جایی ها دوری کنیم.
دولت نیز برای مدیریت فضای روانی جامعه چه باید بکند؟
دستورالعمل های احتیاطی نوشته و صادر گردد. دو هفته تا یک ماه پوشیدن لباس و دست زدن به میوه یا هر اقدام دیگری در مکان های عمومی را با دستورالعمل خاص تعریف نمایند. مقابل هر مغازه، پاساژ یا مکان عمومی پلاستیک و وسایل یک بار مصرف بگذارند. هر چه احتیاط ها بیشتر باشد احساس امنیت بیشتر می گردد. از جا به جایی و سفر های غیر ضرروی نیز باید جلوگیری گردد.
از سویی نیز، چون سطح امنیت اجتماعی جامعه به دلیل استرس بالا، خیلی پایین آمده است بهترین کار پیشگیری است. اگر دولت بتواند اقلام بهداشتی، چون ژل ضدعفونی نماینده یا الکل اسپری و ماسک را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار دهد هم امکان سودجویی را از بعضی می گیرد و هم احساس امنیت ایجاد می نماید.
سیستم را مطابق با دستورالعمل و پروتکل ادامه بدهد. اطلاع رسانی درست از منابع تخصصی بیشتر گردد و مرگ و میر های دیگر در کنار آمار کرونا اطلاع رسانی گردد تا افراد احساس ناامنی کمتری نمایند.
به نظر شما درباره خانواده هایی که گرفتار بیماری یا از دست دادن عزیزانشان به دلیل بیماری کرونا شدند چه باید کرد؟ در فضای مجازی می خوانیم که بعضی از اعضای این خانواده ها از بی توجهی نسبت به این مسئله ناراحت هستند، به دلیل شرایط گاهی خانواده امکان عزاداری نمی یابد؛ آیا در این باره اقدامات روانی ضروری است؟ شرایط را چگونه باید مدیریت کرد؟
در مقابله با شرایطی مثل شیوع کرونا، سه مرحله وجود دارد. پیشگیری، مدیریت بحران و برنامه ریزی بعد از بحران. ما در حال حاضر در مرحله پیشگیری پیروز نبودیم. در مرحله مدیریت بحران هر چه تشریفات کمتر باشد بی برنامه تر است. وقتی اتفاق این چنینی مانند از دست دادن یک عضو خانواده رخ می دهد کلونیِ درگیری این مسئله به خاطر تجمع است. اگر اجازه تجمع و برگزاری مراسم نمی دهند یک اقدام پیشگیرانه مجدد است.
انتظار این است که در این شرایط، مددکاری اورژانس اجتماعی و روانشناسان به صورت خصوصی در بیمارستان ها یا اماکن دیگر با این خانواده ها صحبت نمایند تا این تدابیر به صورتی جدی پی گرفته گردد. به هر حال تجمعات، امکان انتقال غیرفعال ویروس را که ممکن است در افراد به صورت پنهان باشد فراهم می نماید؛ بنابراین باید تجمعات محدود گردد.
اضطراب از بیماری به مراجعه زیاد افراد به بیمارستان ها هم منجر می گردد. پزشکان می توانند آن ها را به حوزه روانشناسی ارجاع دهند تا استرس آن ها تحت کنترل قرار گیرد. همچنین به وسیله رسانه ها، چون رادیو، تلویزیون و سایت های خبری به صورت روزانه سیستم های خوبی برای کاهش این استرس به کار گرفته گردد.
اگر هم گروهی ضروری است دستورالعملی داشته باشند، رادیو، تلویزیون و سایر رسانه های خبری، اخبار را به صورت یکدست ارائه نمایند و به صورت دقیق اعلام نمایند این اخبار برای مرحله پیشگیری یا برای مدیریت بعد از بحران است تا مردم فکر ننمایند چه خبر شده است. مراحل هر شهر به صورت کامل اطلاع رسانی گردد. مثلاً تهران در مرحله پیشگیری یا مدیریت بحران یا پس از بحران قرار گرفته است تا افراد بدانند دستورالعمل ها را مطابق با شرایط چگونه و چطور انجام بدهند.
به عنوان یک روانشناس و مشاور، اگر از شما دستورالعملی برای این روز های مردم بخواهیم تا بتوانند بر استرس و ترس های این روز های خود غلبه نمایند و از نظر روانی به کار گرفته گردد؛ چه مواردی را تجویز می کنید؟
برای کاهش استرس به حالت های روانی و نشانه ها زیاد توجه نکنید. اگر به صورت جزیی به نشانه های بیماری تمرکز کنید مشکل ساز می گردد. گلودرد یا سردرد به تنهایی نشانه بیماری نیست. علایم بیماری را به صورت کلی در نظر بگیرید.
هر روز تشریفات و برنامه خود را برای شروع یک روز کاری داشته باشید. به تغذیه مناسب اهمیت بدهید. هر روز خود را با شنیدن موسیقی دلچسب و مصاحبه درباره موضوعی غیر از بیماری شروع کنید. به این در روانشناسی تاب آوری یا بقای زیستن می گویند. به این معنی که فرد به وسیله جملات مثبت و رعایت دستورالعمل هایی که دارد برای یک زندگی بهتر کوشش کند. برای مثال بعضی می گویند من تمایلی به ادامه زندگی نداشتم فقط به عشق فرزندانم زنده ام یا به عشق سفر به جهان.
این یعنی فرد برای خود هدف گذاری کند. در این شرایط باید آرام باشیم و برای آرامش از موسیقی ها و کلمات التیام بخش استفاده کنیم. هرگز جا به جا نشویم. چون در محیطی که هستیم امکان ایمنی روانی بیشتر است و از قدرت بالاتری برخوردار هستیم. برخورد غیرتخصصی با موضوع نکنیم و از مراجع تخصصی کار را دنبال کنیم. یکی از مسائل ما کمبود سواد رسانه ای است. وقتی سواد رسانه ای کم است، داده هایی به ما انتقال داده می گردد که حقیقت ندارد و ما را دچار مشکل می نماید.
در ادامه ویدیویی در این باره مشاهده می کنید:
منبع: برترین هاsafariro.ir: سافاری رو: گردش و تفریح در سافاری های جهان