حماسه انحصاری ها؛ آیا زنگ خطر برای استیم به صدا در آمده؟ - شیوا مارکت

این پلتفرم را مثل شهری با جمعیت چند صد میلیون نفری تصور کنید. برای سالیان سال، این شهر تنها یک مغازه اصلی - فروشگاه - در خود داشت و ساکنین شهر هم حق انتخابی نداشتند و مجبور بودند تا وسایل مورد احتیاج خود را از این فروشگاه تهیه نمایند. حال بعد از گذشت چندین سال، یکی از اهالی، فروشگاه جدیدی تاسیس نموده و می خواهد با همان مغازه اصلی شهر رقابت کند. اما آیا این مغازه جدید راه آسانی را در پیش دارد؟ آیا آن ها می توانند یک شبه اعتماد ساکنین شهر را به خود جلب کند؟ قطعا اینطور نخواهد بود.

در این مثال، استیم را به جای مغازه اصلی شهر بگذارید و فروشگاه اپیک را هم به عنوان مغازه تازه تاسیس در نظر بگیرید.

حقیقت این است که اپیک گیمز (Epic Games) سنگ بزرگی را برداشته است. رقابت با استیم که سال هاست بر تاج و تخت بازار بازی های دیجیتالی کامپیوتر تکیه زده، حتی در فکر بزرگ ترین شرکت های این صنعت هم نمی گنجد. درست است، تهیه نمایندگانی مثل یوبی سافت یا الکترونیک آرتز فروشگاه های مخصوص خود را دارند، اما هیچ کدام از آن ها به صرف رقابت با استیم در بازار نیستند. آن ها نیامده اند تا استیم را به زیر بکشند. آن ها وجود دارند چون نمی خواهند به استیم وابسته باشند. در عوض فروشگاه اپیک گیمز اولین رقیب مستقیم استیم به حساب می آید.

اپیک در اولین قدم سیاست های متعددی در پیش گرفته. آن ها در مقایسه با استیم سود بیشتری به سازندگان می دهند و برای جلب نظر مخاطبان، به انحصاری کردن برخی بازی های بزرگ روی آورده اند. حقیقت است که سیاست انحصار طلبی در زمینه رقابت همواره جواب داده است و هیچ وقت قدیمی نمی شود. اینکه بتوانید چیزی که در اختیار رقیب است را از چنگ اش در بیاورید و مال خودتان کنید یا اینکه دست به خلق چیزهایی بزنید که فقط و فقط در اختیارتان خودتان باشد، در هر صنعتی وجود دارد.

در بازار کنسول ها، نحوه ارائه آثار انحصاری در طول زمان تغییرات زیادی به خود دیده است. امروزه شرکت هایی مثل نینتندو، سونی و مایکروسافت ترجیح می دهند تا از استودیوهای داخلی برای ساخت بازی های انحصاری استفاده نمایند. دیگر کم تر پیش می آید که یکی از این شرکت ها سراغ یک استودیوی خارجی برود و درخواست یک اثر انحصاری را بدهد.

انحصاری های مدت-دار هم دیگر جایی در بین کنسول ها ندارند. آخرین باری که یک شرکت سراغ این استراتژی رفت، به زمان معرفی Rise of the Tomb Raider بر می شود. زمانی که مایکروسافت با قراردادی این اثر را به مدت یک سال در انحصار کنسول های خود درآورد. این خبر همان طور که انتظار می رود با واکنش بسیار تند و نیش دار بازی نمایندگان روبه رو و می توان گفت که تا حدودی هم به ضرر بازی توم ریدر تمام شد. این روزها همکاری این سه غول صنعت بازی با سایر استودیوها بیش تر به محتوای دانلودی یا بسته های الحاقی انحصاری-زمانی محدود می شود.

به هر نحو، نقش انحصاری ها در بازار کنسول ها تا حدی متفاوت است. انحصاری کنسول مترادف با این است که شما به عنوان فردی که با کنسول ها بازی می نماید، برای تجربه آثار شرکت رقیب مجبور هستید تا حداقل 300 دلار را برای خرید یک سخت افزار جدید هزینه کنید. به جز این، هیچ راه دیگری برای تجربه اثر مورد نظر وجود ندارد.

اما درباره کامپیوتر همه چیز از پایه و اساس فرق دارد. استیم و اپیک هر دو از یک سخت افزار مشابه استفاده می نمایند و بازی نمایندگان می توانند با صرف تنها چند دقیقه هر یک از این برنامه ها را مجانی دریافت نمایند. از آنجایی که بازار بازی های کامپیوتر در اختیار استیم واقع شده است، اپیک باید کاری می کرد تا مخاطبان را به سمت خود بکشاند. آن ها برای حل این موضوع به محتوای انحصاری روی آوردند. در واقع، راه دیگری وجود نداشت. چه دلیلی دارد مخاطب برای خرید محتوایی که روی استیم موجود است، سراغ فروشگاه اپیک برود و بازی را از آنجا تهیه کند؟ در چنین قابی، پرواضح است که مخاطب ترجیح می دهد تا بازی را روی همان استور همیشگی و با همان اکانت خریداری کند.

اپیک در کنار اینکه سود بیشتری به سازندگان می دهد، این امکان را به آن ها داده تا بازی خود را به صورت انحصاری روی فروشگاهشان منتشر نمایند و از مزایای مختلفی بهره مند شوند. از رقم دقیق قراردادها اطلاعی نداریم، اما همین را می دانیم که قرارداد اپیک با تهیه نمایندگان برای محتوای انحصاری در حدی هست که بتواند بخشی از هزینه ساخت اثر را جبران کند. از این رو، این یک موضوع برد برد برای تهیه نمایندگان محسوب می شود؛ سود بیشتر حاصل از فروش و یک قرارداد فوق العاده.

نتیجه کار این شد که دو بازی Hades و Ashen فروشگاه اپیک را به جای استیم انتخاب کردند و روی آن منتشر شدند. در ادامه هم فهمیدیم که دو بازی The Division 2 و Metro Exodus در ابتدا تنها به وسیله فروشگاه اپیک قابل دسترس خواهند بود.

در این چند روز اخیر بازی Metro Exodus حرف و حدیث های زیادی به راه انداخته است. تهیه نماینده این اثر تنها چند هفته مانده به انتشار آن اعلام نمود که بازی از این پس تنها به وسیله فروشگاه اپیک در دسترس خواهد بود. با این حال، افرادی که پیش از این آن را از استیم خریداری نموده بودند می توانند همچنان از بازی و به روزرسانی هایش استفاده نمایند. این خبر خشم شدید طرفداران را در پی داشت. عده زیادی به صفحه قسمت های قبلی مجموعه Metro در استیم رفتند و تهیه نماینده بازی و اپیک گیمز را با نقدها تند و شدید خود زیر تازیانه قرار دادند. علاوه بر این، در هنگام اعلام شدن این خبر، عده زیادی همان لحظه Metro Exodus را از استیم پیش خرید کردند و آن را در صدر جدول بیش ترین پیش خریدها قرار دادند.

در حال حاضر Metro Exodus با قیمت بسیار کم تری در فروشگاه اپیک به فروش می رسد. در مقابل هم شرکت ولو (Valve) تنها از کلمه غیرمنصفانه برای توصیف جریانات اخیر استفاده نموده است.

اپیک گیمز به یمن موفقیت فورت نایت توانست تا ثروت زیادی را برای خود بسازد. این موفقیت اقتصادی آن ها را به این جهت راهنمایی کرد و با نفوذ اقتصادی خود توانستند تا تهیه نمایندگان بزرگ را به سمت و سوی خود بکشانند. سیاست انحصار طلبی اپیک گیمز برای خیلی از دارندگان کامپیوتر اصلا قابل قبول نیست. اما باید این را پذیرفت که اپیک هیچ راه دیگری برای رقابت با استیم ندارد. تا زمانی که بازی روی هر دو فروشگاه موجود باشد، مخاطب استیم را ترجیح می دهد. اگر از منتقدان سیاست های اپیک هستیم و فروشگاه آن ها را آفت این صنعت می دانیم، باید از خود بپرسیم که اگر ما می خواستیم با استیم رقابت کنیم، چه استراتژی در پیش می گرفتیم؟ آیا غیر از این بود که ما هم با وجود این منابع اقتصادی به قدرت انحصاری ها متوسل می شدیم؟ لازم به ذکر است که در سال های دور هم شرکت ولو برای جا انداختن استیم در بین مردم، از قدرت تبلیغاتی Half-Life 2 و Counter Strike استفاده کرد و آن ها را در انحصار فروشگاه خود قرار داد. همانند کاری که امروزه الکترونیک آرتز با فروشگاه اوریجین (Origin) انجام می دهد. به شخصه اگر من جای مدیران اپیک بودم، به جای اینکه سراغ بازی های استیم بروم و آن ها را به فروشگاه خود بیاورم، ترجیح می دادم تا روی بازی های آینده سرمایه گذاری کنم و سعی می کردم تا هرطور شده آن ها را از همان روز اول در فروشگاه خود قرار دهم.

با تمام این ها نباید از مسائل و ایرادهای پرشمار فروشگاه اپیک غافل شد. عدم امکان تجربه بازی ها به صورت آفلاین، نبود بخش نقد و آنالیز کاربران و… از بزرگ ترین عیب های این فروشگاه هستند. این فروشگاه هنوز راهی طولانی در پیش دارد. اما در حال حاضر سوالی که باید از خودمان بپرسیم این است که آیا روزی می رسد که تهیه نمایندگان و سازندگان فروشگاه اپیک را فارغ از تمام مزایا و سودهایی که به آن ها می دهد، انتخاب نمایند؟ آیا اپیک گیمز به جز منفعت های مختلف و پولی که به شرکت ها می دهد، چیز دیگری برای ارائه کردن دارد؟ و از همه مهم تر، این روند تا کی و تا کجا ادامه خواهد داشت؟

banima.ir: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما