حکاکی حیرت انگیز بر روی کدوهای مازندران - شیوا مارکت

حمیدرضا گل محمدی، هنرمند نوآور صنایع دستی در بابلسر است که با ابتکار و خلاقیت خود توانسته است هنر صنایع دستی با کدو را با کنده کاری روی کدو و ساخت انواع صنایع دستی با آن را به ثمر برساند.

این خلاقیت در هنر صنایع در سال 79 توسط مدیریت وقت صنایع دستی استان مازندران به عنوان یک نوآوری و کاری منحصر به فرد در صنایع دستی شناخته شد و در نتیجه این هنرمند توانست با دریافت کارت شناسایی در این رشته و دریافت پروانه فراوری کارگاهی با نام حکاکی و نقاشی روی کدو به فعالیت خود در این زمینه ادامه دهد و با شرکت در نمایشگاه های متعدد داخل استان و خارج استان آثار خود را به نمایش بگذارد.

این هنرمند نوآور در صنایع دستی در گفت و گو با خبرنگاران معتقد است، صنایع دستی بخش مهمی از گردش مالی صنعت گردشگری را به دوش می کشد و اگرچه صنعت فراوری هنرهای دستی استان هنوز به شهرت ملی و بین المللی نرسیده، اما هنرمندان زیادی در این استان حضور دارند که آثاری بدیع و زیبا از خود به جای گذاشته اند.

به گفته این هنرمند، از غرب تا شرق مازندران می توان صدها نوع محصول را دید که نتیجه نوآوری و هنرِ هنرمندان صنایع دستی مازندران و فرهنگ بومی و سبک زندگی این استان است؛ از ظروف چوبی تا انواع بافته های پشمی، حصیری، نخی و لباس ها و عروسک ها، با این حال صنایع دستی مازندران هنوز با جایگاهی که مطلوب آن بوده فاصله دارد.

گل محمدی با بیان اینکه هر حرفه ای در جامعه احتیاج به بازاریابی دارد، توضیح داد: کسانی که وارد دنیای هنر می شوند باید جنبه های مالی آن را در نظر بگیرند تا بتوانند برای پایدار ماندن در آن گام های مستحکمی بردارند، صنایع دستی هم از این قاعده مستثنی نیست و حتی می توان گفت وضعیتی ویژه در این زمینه دارد.

این هنرمند صنایع دستی با اشاره به چالش های موجود در جامعه فراورینماینده صنایع دستی اضافه نمود: اندیشه اقتصاد هنر از سال های دور در کشور وجود داشت. به طور مثال اگر به رشته صنایع دستی وارد شویم و کمی به پژوهش بپردازیم، خواهیم دید که هنرمندان صنعتگر در زمان های قدیم بر اساس احتیاج جامعه، شم مالی و کاربرد فراوریات هنری در جامعه به فعالیت می پرداختند و آنگاه دست به فراوری صنایع دستی می زدند.

وی ادامه داد: مانند زیراندازهایی که برای استفاده در منازل بر اساس موقعیت جغرافیایی و اقلیم بر اساس مواد طبیعی موجود ساخته می شد، محصولاتی که هم دارای ارزش هنری بودند و نیز از نظر مالی درآمدی عاید صنعتگر مربوطه می کردند. هنرمند ایرانی به اقتصاد هنر اشراف داشت و آثار خود را به گونه ای به بازار عرضه می کرد که کاربرد داشته باشد و هم بتواند امرار معاش کند، اما این فرآیند در این برهه زمانی کمرنگ شد.

مبدع صنایع دستی روی کدوهای تزئینی گفت: در جامعه کنونی با وجود این که دانشگاه ها با ایجاد رشته های هنری، اشخاصی را به عنوان هنرمند دانش آموخته به بازار کار فرستاده اند، نتیجه مناسبی در هنر و صنعت نمی بینیم، چون بیشتر آن ها در اقتصاد هنر خبره نیستند و در دوران تحصیل واحدی را به نام اقتصاد هنر نگذرانده اند، بنابراین دچار بحران می شوند و می گویند که هنر در ایران خریدار ندارد.

وی ادامه داد: اخیراً جامعه دانشگاهی اقدام به ایجاد رشته ای به نام اقتصاد هنر کرد تا با تربیت دانشجویان بتواند معضل اقتصاد هنری را رفع کند. این موضوع یک حلقه گمشده در دانش مدیریتی هنر کشور به حساب می آید و تا رسیدن به حضور اقتصاد هنر در بدنه هنری کشور، راه زیادی باقی مانده است، ما در جامعه با معضل مالی و کارآفرینی دانش آموختگان توسط خودشان روبه رو هستیم.

او امیدوار است روزی برسد که دانشجویان ایرانی در زمان فارغ شدن از تحصیل و ورود به جامعه کارآفرین باشند و با توجه به رشته خود بتوانند در مشاغل آزاد مشغول کار شوند.

با رشد صنعت و ارائه وسایل صنعتی در جامعه و استفاده از آن در زندگی روزمره، نقش هنر و کاربرد ابزار و وسایل هنری در زندگی کمرنگ شده است و به گفته این هنرمند، ورود بی رویه صنایع دستی چینی فراوریی با دستگاه CNC و با کمترین قیمت در استفاده نکردن مردم از صنایع دستی بومی نیز مزید بر علت شده است چرا که عامه مردم با توجه به داشتن اقتصاد ضعیف نمی توانند از صنایع دستی بومی بهره مند شوند.

این هنرمند نوآور، اجرای طرحی را با عنوان کنده کاری روی کدو تزئینی شروع کرد و توانست با این کار دست به یک نوع ابتکار بزند؛ فعالیت های او اوایل کارش فقط جنبه تزئینی داشت اما در طول حضور خود در نمایشگاه های مختلف صنایع دستی به این نتیجه رسید که با توجه به زحماتی که متحمل شده باید از این هنر درآمدی هم داشته باشد، بنابراین به مرور به فراوری آثاری پرداخت که علاوه بر جنبه های تزئینی در خانه هر شهروند ایرانی جنبه کاربردی هم داشته باشد.

از این زمان به بعد علاوه بر فراوری آثار حجمی تزئینی و تابلوهای تزئینی، به فراوری آثاری مانند گلدان های دیواری، رومیزی، آویز، ساخت انواع آباژور دیواری و رومیزی، آینه های دیواری با تزئین معرق کدو زینتی، ساخت سه تار و دوتار با کاسه کدو تزئینی، جای خلال دندان، جاقلمی، جای دستمال کاغذی، قندان، صندوقچه های کوچک و ظروف مصرفی با روکش معرق کدو تزئینی، جای شکلات و بسیاری از آثار دیگر که هم جنبه تزئینی و هم جنبه کاربردی دارند، پرداخت.

از همه مهمتر آنکه این محصولات قیمت مناسبی هم داشتند و خانوارهای طبقه مالی متوسط هم می توانستند آن ها را خریداری نمایند.

در عین حال گل محمدی معتقد است یک هنرمند صنایع دستی می تواند در طول سال دست به آفرینش آثار هنری ارزشمندی بزند که ماندگاری داشته باشد و به عنوان اثری زینتی در مجموعه ها نگهداری گردد و اما با ابتکار اندیشه نیز می توان به فراوری کارهایی با قیمت مناسب و در توان خرید همه اقدام کرد تا هم مردم بتوانند از آن بهره مند شوند و هم هنرمند از نظر مالی پیروز باشد.

البته این هنرمند از اینکه در ایران کانال و سازمان مشخصی وجود ندارد که هنرمندان را به سوی اقتصاد هنر راهنمایی کند، گلایه دارد و می گوید: بیش از 3 دهه در مازندران فعالیت هنری و صنایع دستی دارم و شاهد بودم که هنرمندان زیادی در عرصه اقتصاد هنر پیروز نبودند و حتی بعضی نیز از فراوری دست کشیدند.

به گفته این کارآفرین صنایع دستی، در جامعه ما فقط در تئوری و کلام از هنر حمایت می گردد و بیشتر هنرمندان درآمدی برای گذران زندگی خود ندارند و از هنر به عنوان یک تفنن و نه برای تامین معیشت خود استفاده می نمایند و البته حضور دلالان در عرصه هنر به ویژه صنایع دستی نیز آسیب بزرگی به اقتصاد هنرمندان فراورینماینده زده است.

او از اینکه وضعیتی پیش بیاید که هنرمند صنایع دستی فراوریات خود را به خیابان و میادین ببرد و بساط پهن نموده و دست فروشی کند، انتقاد نموده و ادامه داده، بیشتر بهره مندی مادی هنر به جیب واسطه ها می رود و از سوی دیگر ورود صنایع دستی ماشینی بی رویه از چین به ایران با قیمت پایین هم رفته رفته به اقتصاد هنرمندان آسیب وارد می نماید.

این هنرمند صنایع دستی گفته، نبود برنامه ریزی و اندیشه مالی در هنر و وعده های توخالی برای ارائه تسهیلات به هنرمندان نیز از آسیب هایی است که دامن صنایع دستی را در جامعه گرفت.

وی از اینکه از سوی ادارات میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان های بابلسر و فریدونکنار حرکت هایی جهت تشکیل و ایجاد بازارچه صنایع دستی و اجتماع صنعتگران این عرصه در کنار هم اجرا شده اظهار خرسندی نموده و خاطرنشان نموده، هرچند این کار دیر صورت گرفت اما جای امیدواری هست تا اینکه بتواند مسکنی جهت درد هنرمندان صنایع دستی باشد.

sloblag.com: مجله سلو بلاگ: مجله تفریحی سرگرمی خبری سلو