خطری بزرگتر از خشکسالی و ساخت وسازهای غیرمجاز در کمین پاسارگاد

به گزارش شیوا مارکت، متاسفانه پاسارگاد در پسِ نام تاریخی و جهانی خود گم شده است و برخلاف شهرت جهانی، منطقه ای کم برخوردار از نگاه توسعه پایدار و زیرساخت های مناسب در حوزه جذب توریست کم شتاب به شمار می آید، ضرب آهنگ حضور و خروج توریست به پاسارگاد بسیار بالا و پر شتاب و کمتر از چهار ساعت است، چرا که زیرساخت مناسب و استاندارد در پاسارگاد برای جذب توریست کم شتاب ایجاد نشده است.

به گزارش خبرنگاران، همزمان با پانزدهم اردیبهشت و روز شیراز، علی رضا صادقی امیری - دبیر کل انجمن جوانان سپید پارس و عضو هیات رییسه شورای هماهنگی تشکل های غیردولتی و میراث فرهنگی، صنایع دستی و دنیاگردی کشور - در یادداشتی به آن چه تهدیدهای پاسارگاد نامیده می شود، اشاره نموده و حتی آن ها را خطری عظیمتر از خشکسالی و ساخت و سازهای غیر مجاز در کمین پاسارگاد می داند، این یادداشت حالتی کلی از شرایط محوطه دنیای پاسارگاد را توصیف می نماید. بنابراین این توصیف و تفسیر بیشتر متوجه این محوطه دنیای قبل از دوران کرونا و احیانا بعد از آن است.

در یادداشتی که این فعال میراث فرهنگی و دنیاگردی که در اختیار خبرنگاران قرار داده، آمده است: کهن شهر شیراز از دیرباز بواسطه برخورداری از آب و هوای میانه، وجود مشاهیری چون حافظ و سعدی و همچنین داشتن آثار تاریخی فاخر و منحصر بفرد و همجواری با تخت جمشید یا پارسه شهره آفاق بوده و هست و امروزه از مهم ترین مقاصد ایران برای دنیاگردان داخلی و خارجی است و در میان شهرهای مقصد دنیاگردی دنیای نیز قرار گرفته است.

شهر شیراز به عنوان مرکز استان فارس و همچنین سه گانه شیراز-مجموعه میراث دنیای پارسه و مجموعه میراث دنیای پاسارگاد، استان فارس را در ردیف مهم ترین استان های مقصد دنیاگردی کشور و خاورمیانه جای داده است.

علاوه بر آن وجود صنایع دستی ارزشمند و همچنین طبیعت و زیست جانوری و گیاهی غنی آن و تنوع خوراک و خُرده فرهنگ ها، مزید بر علت محبوبیت این استان در میان مقاصد دنیاگردی شده است، از مهم ترین عنصر مقصد دنیاگردی استان فارس، مجموعه میراث دنیای پاسارگاد و وجود آرامگاه کوروش در آن است، هرچند شاید بتوان به جرات گفت که بیشتر مردم، پاسارگاد را تنها به واسطه این دو ویژگی مهم می شناسند، اما پاسارگاد گنجینه عظیمی از میراث نیاکان مان از پیش از هخامنشیان تا دوران اسلامی است.

متاسفانه پاسارگاد در پسِ نام تاریخی و دنیای خود گم شده است و برخلاف شهرت دنیای خود، منطقه ای کم برخوردار از نگاه توسعه پایدار و زیرساخت های مناسب در حوزه جذب دنیاگرد کم شتاب به شمار می آید، ضرب آهنگ حضور و خروج دنیاگرد به پاسارگاد بسیار بالا و پر شتاب و کمتر از چهار ساعت است، چرا که زیرساخت مناسب و استاندارد در پاسارگاد برای جذب دنیاگرد کم شتاب ایجاد نشده است، از مهم ترین عناصر زیر ساخت ها، برای رسیدن به دنیاگردی کم شتاب، توسعه و رونق مراکز خدمات دنیاگردی مانند مراکز اسکان و اقامت و مراکز پذیرایی و عرضه خدمات است.

با وجود پیگیری های مستمر سازمان های مردم نهاد و بعضی از کنشگران و با داشتن استعدادهای طبیعی، تاریخی و انسانی بسیار بالا، هیچ اراده و برنامه دانشی و کاربردیِ درست و بنیادین، برای برطرف این کمبود از سوی دستگاه های متولی بالادست وجود ندارد، با آنکه شعار توسعه پایدار سال هاست بر سر زبان فعالان، مسئولان و مدیران کشور جای گرفته است و هر روز به هر بهانه ای گواه همایش ها، برنامه ها یا گزارشی پیرامون توسعه پایدار هستیم، اما مدیران و مسئولان تا به امروز نشان داده اند که تنها رفتارهای شعاری و غیر عملی به این مبحث داشته اند، در چهار سال گذشته با رشد صنعت دنیاگردی و همچنین آگاهی های نسبی جوامع بومی در منطقه به واسطه برگزاری کلاس ها و کارگاه های آموزشی از سوی تشکل های مردم نهاد و همچنین دستگاه استانی و شهرستانی میراث، چندین مرکز خدماتی و پذیرایی از قبیل رستوران و اقامتگاه بومگردی با سبک های متفاوت اهم از استاندارد و غیر استاندارد ایجاد شد که در مجموع موجب کم شتاب تر شدن حضور دنیاگردان داخلی و بعضا خارجی در پاسارگاد و گردش مالی بواسطه باشندگی بیشتر دنیاگرد در منطقه شده است.

در این میان، رستوران ها نقش پر رنگ تری را ایفاء نموده اند، چرا که با کم کردن شتابِ خروج و تهیه منوی خوراک ها برای وعده های شبانه، دنیاگرد را راضی و گاه ناچار به شب مانی در منطقه (بومگردی ها و خانه مسافرها) می نمایند، به جرات می توان گفت رونق هر چند بسیار اندک در پاسارگاد و ایجاد و رشد بومگردی ها در آن، بواسطه رستوران ها و مراکز خدمات پذیرایی بوده است، چرا که دنیاگردی خوراک و تهیه خوراک برای دنیاگردان از مهم ترین الزامات و بنیادی ترین بستر رشد صنعت دنیاگردی است، می توان این گونه مثال زد که یک دنیاگرد در چادر یا خودرو می تواند بخوابد و امنیت نسبی نیز دارد، اما بدون خوراک خوب و سالم نمی تواند ادامه راستا یا ادامه حضور در منطقه دهد و امنیتش نیز در خطر می افتد، در رویی که آسایش و امنیت مهم ترین فاکتورهای رشد دنیاگردی و حضور دنیاگردان است، حتا وجود بعضی رستوران های خوب و معتبر در منطقه، باعث رونق حضور دنیاگردان خارجی نیز شده است، بعضی از تورهای ورودی، با مدیریت و هوشمندی لیدر و راهنمای دنیاگردی و آژانس مربوطه، زمان خود را به گونه ای تنظیم می نمایند که حتما یکی از وعده های خود را در پاسارگاد و در رستورانِ مورد نظر باشند.

هرچند برنامه یکبار بازدید از مجموعه میراث دنیای پاسارگاد و آرامگاه کوروش عظیم تقریبا در تقویم کاری همه تورها قرار گرفته است، گاها پیش آمده که یک تور دو بار به پاسارگاد ورودی داشته باشد، که یکی از آن دو حضور صرفا برای استفاده از خدمات رستوران و خوراک بوده است و این نشان می دهد که این موضوع به چه اندازه حائز اهمیت و توجه است، هرچه این حوزه بیشتر و بهتر و با استاندارد بالاتر رشد کند، دیگر حوزه ها نیز به تبع آن رشد خواهند کرد، حضور دنیاگرد کم شتاب به معنی گردش مالی و حرکت چرخه مالی بیشتر در منطقه و تعاملات فرهنگی بهتر است، زمانی که دنیاگرد در منطقه حضور دارد، همه اصناف به گونه مستقیم و غیر مستقیم از آن بهره می برند و از مهم ترین عوامل اصلی کم آهنگ کردن دنیاگردان، حضور و تقویت استاندارد مراکز خدمات دنیاگردی، بویژه صنعت دنیاگردی خوراک و همچنین مراکز اسکان و اقامت است.

با وجود رخدادهای اخیری که برای دنیا و جوامع بشری و دنیای اقتصاد پیش آمده، باید بیش از پیش آگاهانه، مسئولانه و هوشمندانه برای نجات و رونق صنعت دنیاگردی و خوراک کوشش کرد، با سقوط قیمت نفت و تبعات ناشی از آن، بایسته است که حاکمیت و دولت سیاست های مالی خود را معطوف به حوزه بی سرانجام صنعت دنیاگردی نمایند، شاید دنیاگردی در ظاهر شنماینده و ناپایدار بنظر برسد، اما به محض آرام شدن تلاطم هیچ صنعتی مانند آن، توانِ بازپیرایی و بازسازی خود را ندارد، چرا که بیش از آنکه در صنعت دنیاگردی منابع مالی دخیل باشند، خلاقیت و تعامل انسانی و فرهنگی دخیل و درگیر هستند.

شیوع و گسترش ویروس کرونا خسارت های بسیار جدی به حوزه دنیاگردی زده و چه بسا تا سال آینده نیز درگیر ناملایمات آن در این حوزه باشیم و اگر دولت ها، هوشمندانه و مسئولانه رفتار ننمایند، قطعا خود نیز دچار خسران و سقوط مالی خواهند شد و در بهترین حالت ناچار به دادن یارانه های مضاعف و بواسطه آن رشد نرخ تورم خواهند شد، پس عاقلانه آن است که دستگاه های کلان اجرایی با همکاری نخبگان حوزه های گوناگون دنیاگردی برای نجات و توان بخشی به این صنعت ورود نمایند.

سقوط صنعت دنیاگردی و صنعت خوراک و رستوران در کشور ، به معنی سقوط بخش عظیمی از اقتصاد و چرخه مالی واحدهای تولیدی و بیکاری چند ده هزار نفری شاغلان و بتبع آن، افزایش فقر و بِزه و تبعات اجتماعی خواهد بود، دولت ها باید با بسته های تشویقی و یاریی معقول و حساب شده، موانع را از سر راه این حوزه بردارند، بدیهی است که بلافاصله پس از بازسازی و توانمندی مراکز و بنگاه ها و مشاغل مستقل این بخش، بهره وری و چرخه مالی افزایش و دوران رکود سرانجام یافته و بخش عظیمی از بدنه بیکار جامعه جذب آن خواهند شد. اگر این یاری ها شامل این حوزه شود تا کمتر از دو سال آینده همه شرایط به حالت مطلوب و عالی بازمی شود، اما اگر در این کار سستی یا کوتاهی صورت گیرد، دامنه این تبعات ممکن است تا پنج سال و چه بسا بیشتر دامنگیر قشرهای مختلف جامعه و در نهایت دولت و حاکمیت شود.

در این میان، مدیران، کارآفرینان و صاحبان مستقل مشاغل در این صنعت نیز باید منعطف بوده و هوشمندانه و با هوشیاری مضاعف، خود را با شرایط و جبر پیش آمده همسو و همراه نمایند و بجای ورشکستگی و سقوط مطلق، در پی راهکارهای خلاقانه و تغییر روش برآیند، بی گمان شرایط کنونی چه با یاری دولت و حاکمیت و چه بدون آن، پس از چندی تغییر یافته و این التهابات کاهش خواهد یافت، اما مهم آن است که در این جبهه دولت و بدنه غیر دولتی چگونه به تعامل با هم و تقابل با مسائل برخواهند خاست.