قالب بندی چیست ؟ معرفی انواع قالب به همراه کاربرد و نحوه اجرا - شیوا مارکت

قالب بندی چیست؟

در پاسخ به پرسش قالب بندی چیست باید گفت که یکی از عملیات در اجرای فونداسیون، ستون و تیرهای بتنی است. قالب بندی در واقع عملیاتی موقت است که در یک بازه زمانی از پیش تعیین شده در بخش خاصی از ساختمان اجرا می گردد. قالب بندی در فونداسیون، ستون و تیر ها اجرا می گردد. در ادامه بیشتر به انواع آن خواهیم پرداخت.

انواع قالب بندی از نظر جنس

بعد از اینکه به پرسش مبنی بر اینکه قالب بندی چیست و از چه ساخته شده است، بد نیست که مروری بر انواع مختلف قالب بر اساس جنس، شکل و کاربرد داشته باشیم.

قالب آجری

قالب بندی های آجری در بتن ریزی فونداسیون استفاده می شوند. استفاده از این قالب بندی به دلیل ساده بودن عملیات و همچنین قیمت کم و در دسترس بودن مصالح، بسیار استفاده می گردد. در قالب بندی آجری عمدتاً از ملات های سیمانی برای چیدن دیوارها استفاده می گردد. نکته مهم میزان استفاده از ملات سیمان است که این مقدار باید چیزی در حدود 150 تا 200 کیلوگرم بر مترمکعب باشد.

نقطه ضعف این نوع از قالب بندی، خروج شیرآبه بتن و جذب مقدار زیاد آب به وسیله شکاف های موجود و یا خود آجر است. به منظور جلوگیری از این پدیده مخرب، قبل از بتن ریزی، از یک ورق عایق نایلونی استفاده می گردد. از طرفی هم در حین اجرای این نوع از قالب بندی باید از تراز بودن آجر ها اطمینان حاصل کرد. از دیگر نقاط ضعف قالب آجری باید به این اشاره نمود که بعد از چیدن و محکم شدن، دیگر نمی توان تغییری در آن ها ایجاد کرد.

قالب چوبی

در حال حاضر در صنعت ساختمان سازی، قالب بندی با استفاده از چوب رایج ترین روش است. قالب های چوبی وزن کمی دارند، ارزان هستند، به راحتی می توان آن را جایگزین کرد. استفاده از قالب های چوبی در فونداسیون، ستون و تیر دیده می گردد. تخته قالب بندی، پشت بند فرعی، پشت بند اصلی، شمع مایل و شمع افقی از جمله اجزای قالب بندی چوبی هستند. اگر چه استفاده از قالب های چوبی بسیار ساده است اما وقتی مقیاس پروژه عظیم باشد، حجم زیاد قالب های چوبی می توانند وقت گیر باشند.

بیشتر بخوانید: قالب بندی فونداسیون چیست؟ مزایا و معایب هر یک از انواع آن

استفاده از قالب بندی چوبی خالی از عیب و ایراد هم نیست. اول اینکه قالب های چوبی بعد از چند بار استفاده انسجام خود را از دست خواهند داد و امکان خروج بتن و شیرآبه بتن وجود خواهد داشت. از طرفی هم قالب های چوبی در برابر رطوبت مقاومت پایینی دارند.

قالب فلزی

قالب های فلزی روز به روز در پروژه های ساختمانی بیشتری استفاده می شوند. قالب های فلزی در کنار ابعاد کوچک تری که دارند، از مقاومت بسیار بهتری برخوردار هستند و در برابر فشار ناشی از بتن شکل خود را از دست نخواهند داد. مقاومت بالا این امکان را می دهد که بارها و بارها از آن ها استفاده کرد. به دلیل مهندسی شدن این قالب ها، رعایت دقیق ترین استانداردها در ساخت اسکلت های بتنی ممکن خواهد شد. در واقع دقت کار با این قالب ها بسیار بالاتر است.

قالب پلاستیکی

قالب های پلاستیکی از جدیدترین در نوع خود هستند. استفاده از آن ها در داخل کشور بسیار کم دیده می گردد. استفاده از پلاستیک ها به دلیل انعطاف پذیری بالا و همچنین سبک وزن بودن می تواند مزایای زیادی در پی داشته باشد. در هر صورت هزینه بالای این نوع از قالب نقطه ضعف عظیمی است و بسیاری دیگر انواع قالب ها را ترجیح می دهند.

انواع قالب بندی بر اساس شکل

قالب ها را صرف نظر از مصالحی که در ساخت آن ها به کار می برند، می توان به شکل های مختلفی در آورد. قالب ها می توانند مربعی، مستطیلی و دایره ای باشند. قالب های مربعی و مستطیلی و دایره بیشتر در اجرای ستون ها و تیر ها استفاده می شوند.

انواع قالب بندی بر اساس موقعیت

قالب بندی ها با شکل و مصالح مختلف را می توان در بخش های مختلفی از اسکلت ساختمان اجرا کرد. قالب ها را از نظر موقعیت مکانی می توان در چند دسته زیر قرار داد.

• قالب بندی فونداسیون
• قالب بندی ستون
• قالب بندی تیر
• قالب بندی دیوار
• قالب بندی سقف

اصطلاحات قالب بندی

در ادامه رایج ترین اصطلاحات به کار رفته در فرآیند قالب بندی شرح داده شده اند.

• سه گوش: قطعه چوب باریک با مقطع مثلثی است که برای پخ نمودن گوشه های عضو بتنی در گوشه های قالب به کار برده می گردد. گوشه های تیز آسیب پذیر هستند.
• زبانه آزاد: نوار باریک با جنس چوب است که در شکاف عرضی موجود در محل درز دو قطعه مجاور چوبی قرار داده می گردد و موجب چفت شدن آن ها به یکدیگر می گردد.
• روکش قالب: ورقه های نازکی از جنس پلاستیک چوب یا فیبر هستند که در رویه قالب یعنی سطحی که با بتن در تماس است کوبیده می گردد و سطح بتن را صاف و یکدست می نماید.
• تخته کوبی رویه قالب: آن قسمت از قالب که مستقیماً با بتن تماس دارد.
• کلاف قالب: سیم یا پیچی است که دو قطعه مقابل را به یکدیگر متصل کرده تاز باز شدن آن ها جلوگیری کند.
• پشت بند: قطعه چوبی است که به صورت افقی و یا قائم برای سخت کردن قالب به پشت آن کوبیده می گردد.
• دریچه نظافت: برای تمیز کردن کف قالب ستون، دریچه ای در پایین آن نصب می نمایند که به دریچه نظافت موسوم است.
• پشت بند قائم: به اعضای قائمی اطلاق می گردد که در پشت قالب وجود دارند و کلاف های قالب از دور یا میان آن ها عبور می نمایند. مهارهای مایل نگهدارنده قالب دیوار نیز به این اعضا تکیه می نمایند.
• دستک: یک عضو فشاری.
• کمرکش: به چهار تراشه ای گفته می گردد که به صورت افقی در پشت بندهای قائم نصب می شوند و مهارهای مایل را به آن ها تکیه می نمایند. سختی طولی قالب نیز توسط کمر کش ها زیادتر می گردد.
• تکیه گاه مهار یا پابند: به قطعه چوبی گفته می گردد که برای تامین نقطه اتکا بر روی قطعه اصلی نصب می گردد.
• مهار مایل: یک عضو فشاری است که برای نگه داشتن تعادل قالب، به صورت مایل در پشت آن قرار داده می گردد.
• لقمه: قطعه کوچک بتنی است که ما بین میلگردها و قالب قرار می گیرد. برای تامین فاصله مناسب برای پوشش بتن روی میلگرد استفاده می گردد.
• پاخور- رامکا: برای قرار گیری لبه پایینی قالب اصلی در محل خود، قبل از قرار دادن قالب، باید قالب های کوچک موقت در محل دقیق دیوار یا ستون قرار داده گردد و پس از گیرش بتن، این قالب ها را باز کرده و قالب اصلی در محل خود قرار داده می گردد.
• یوغ: حلقه هایی که محیط قالب های گرد را در بر می گیرد و از باز شدن آن ها جلوگیری می نماید.
• چپ و راست - مهار: یک قطعه چوبی مورب برای مهار قالب
• پایه: شمع سبکی به طول تعیین

نکات مهم در قالب بندی

تا به این جا به پرسش قالب بندی چیست و انواع قالب کدام ها هستند؟ پرداخته شد. در انتخاب و اجرای انواع مختلف قالب ها باید اصول و نکات مهمی را مورد توجه قرا داد که در زیر به مواردی از آن ها اشاره شده است.

• اول از همه در انتخاب نوع قالب از نظر جنس باید به نوع پروژه و بودجه در دسترس توجه گردد و از با توجه به اینکه قالب بندی و برداری هزینه های زیادی در پی دارند، سعی گردد کمترین هزینه را به کارفرما تحمیل کرد.
• صفحات و اندازه قالب ها باید به اندازه کافی به هم چسبیده و متصل شوند تا از خارج شدن شیره بتن، که باعث ایجاد حفره هایی در سطح بتن می گردد و همچنین خراب یا به اصطلاح کرمو شدن بتن جلوگیری گردد.
• قبل از بتن ریزی قالب ها را باید در کلیه جهات عمودی و افقی، کنترل نمود و از استحکام پشت بندها، دستک ها و تیرهای نگهدارنده قالب مطمئن شد.
• در موقع بتن ریزی قالب ها را باید پیوسته کنترل کرد و در صورت لزوم آن ها را تنظیم و یا تقویت کرد.
• قبل از بتن ریزی کلیه قسمت های داخلی قالب را باید کنترل نمود و آن را از هر گونه اشیا اضافی، نظیر خرده های چوب پاک کرد.
• اگر ارتفاع بتن ریزی بیش از 5/1 متر باشد باید از وسایلی نظیر ناودان های فلزی و یا لوله های لاستیکی استفاده کرد تا از جدا شدن دانه های شن و ماسه و دوغاب سیمان از هم جلوگیری گردد.
• در موقع ویبره کردن بتن باید انتهای ویبراتور تا حد پایین بتن پایین برد و حتی بتن ریخته شده قبلی را تا حداکثر 20 سانتی متر ویبره کرد. باید توجه داشت که ویبره کردن بتن ریخته شده قبلی، به ویژه در صورتی که بتن سخت شده باشد، محتمل است موجب باز شدن و شکستگی قالب به ویژه در دیوارها گردد.
• یادآوری می گردد که ویبره کردن بتن ریخته شده قبلی در صورتی که بتن به حالت پلاستیکی درآید برای بتن ضرری نخواهد داشت.
• هنگامی که بتن ریزی با پمپ و از ته قالب انجام می گردد باید توجه داشت که پر کردن قالب از بتن با سرعت زیاد صورت گیرد تا از سخت شدن آن قبل از پر شدن قالب جلوگیری گردد. در صورتی که قدرت پمپ و میزان بتن ریزی به اندازه ای کم باشد که بتن آغاز به دریافت کند فشار زیادی به سطوح داخلی قالب وارد آمده و ممکن است باعث باز شدن و یا شکستگی گردد.

سخن آخر

در پاسخ به پرسش مبنی بر اینکه قالب بندی چیست باید عنوان داشت که قالب بندی از عملیات مهم در ساختمان سازی است که اغلب در مرحله اسکلت به اجرا در می آیند. قالب بندی از نظر شکل، جنس و موقعیت مکانی به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند. هر یک از انواع قالب ها تحت شرایط تعیینی اجرا خواهند شد. خرسند خواهیم شد، نظرات و سؤالات خود را در مورد این مقاله با ما در میان بگذارید.

tafatton.ir: تفطن: گردشگری، تور لحظه آخری ارزان قیمت، بلیط، ویزا، هتل