نقشه استارتاپی تهران برای مدیریت هوشمند زباله

به گزارش شیوا مارکت، محمد کرباسی - دبیر گروه دانش و فناوریاشکان خسروپور - خبرنگار:بازار یک تریلیون دلاری پسماند جهان که در ایران مغفول مانده است، حالا در جهانی فناوری دنبال یک ناجی جوان می گردد؛ استارتاپ ها.

شهردار تهران روز گذشته بر استفاده از استارتاپ ها در مدیریت پسماند پایتخت گفت و تأکید کرد: روزانه 9هزار تن را از خانه های تهران به جنوبی ترین مناطق شهر منتقل می کنیم که هزینه های زیست محیطی و انسانی فراوانی را به دنبال دارد. نگاهی به تجربه دنیا، از کشورهای در حال توسعه گرفته تا کشورهای پیشرفته، نشان می دهد استارتاپ ها در فرایند کنترل تولید و بازیافت زباله نقشی جدی دارند. این استارتاپ ها در این بازار بزرگ طلای سیاه، هم به شهروندانی که با آنها همکاری می کنند نفع می رسانند، هم خودشان سود می کنند و هم درآمد قابل توجهی برای شهرداری ها و سازمان های وابسته شان دارند.

استارتاپ های تهرانی در مرحله پایلوت

مدیریت پسماند در دنیا به طور استاندارد شامل 4بخش است که در ایران فعلا به یکی از بخش های آن توجه نشان داده شده است. در تهران فعلا به صورت پایلوت چند استارتاپ در حال فعالیت جمع آوری پسماند به صورت تفکیک شده هستند. در واقع شیوه کار که در منطقه2 تهران فعلا اجرایی شده، اینگونه است که با فرهنگسازی، مردم زباله ها را به صورت تفکیک شده به جای گذاشتن در سطل زباله به این استارتاپ ها تحویل می دهند. این تفکیک مثلا به صورت جداگانه شامل پلاستیک، کاغذ، شیشه، آلومینیوم و دیگر موارد است.

با تعیین کردن لوکیشن روی نقشه، ماشین ویژه تحویل پسماند به در خانه تان می آید و این زباله ها را تحویل می گیرد و در حساب شما تحویل آنها منظور می شود. این استارتاپ ها در مقابل این فعالیت محیط زیستی، شما را با شیوه های مختلف مثل دادن هدیه یا بن تشویق می کنند تا به فعالیت تان ادامه دهید. این تفکیک می تواند به صورت جدی راه را برای بازیافت بسیار بهتر هموار کند.

استارتاپ های پیروز حوزه پسماند در دنیا

طبق آنچه در دنیا اجرا شده، استارتاپ های حوزه پسماند می توانند در حوزه هایی مثل مدیریت تولید پسماند و فرایند جمع آوری آن، بازیافت و فروش پسماند، غربالگری پسماند و آموزش و فرهنگسازی فعالیت کنند. اینها نمونه چند استارتاپ پیروز خارجی هستند که توانسته اند پیروزیت هایی نیز در سطح دنیا به دست بیاورند.

1ـ مدیریت فرایند تولید و جمع آوری پسماند
AMCS
انگلیس

محصول تولیدی: نرم افزار هوشمند و سیستم های مبتنی بر اینترنت اشیاء

مخاطب: شهرداری/شرکت های جمع آوری پسماند

مدل درآمد: فروش سرویس/ دریافت حق اشتراک

بررسی وضعیت حرکت خودروهای جمع آوری زباله و بهینه کردن حرکت آنها با توجه به میزان بار، راستاهای حرکت و مقصد نهایی ازجمله خدماتی است که این استارتاپ ارائه می کند. بنا به درخواست مشتری می توان سیستم پایش وضعیت سطل های زباله شهری و نصب GPS را نیز انجام داد.

Enevo
آمریکا

محصول تولیدی: نرم افزار و سیستم مبتنی بر اینترنت اشیاء و هوش مصنوعی

مخاطب: شهرداری/ شرکت های جمع آوری پسماند

مدل درآمد: فروش سرویس

این سیستم مکان سطل های زباله شهری و میزان زباله درون آنها را گزارش می کند و با استفاده از هوش مصنوعی، بهترین راستا برای جمع آوری سطل ها در زمانی که بیشترین زباله درون شان جمع شده باشد را ارائه می کند. این سیستم در عین حال، راستای را انتخاب می کند که منجر به مصرف کمتر سوخت شود.

2ـ بازیافت و فروش دوباره پسماند
Attero Recycling
هند

مخاطب: تولیدکنندگان ضایعات الکترونیکی

مدل درآمد: فروش پسماند و اقلام حاصل از تجزیه پسماند

این شرکت سامانه ای برای استخراج فلزات و قطعات گرانبها از قطعات و وسایل الکترونیکی ایجاد کرده است. این سیستم ها که سازگار با محیط زیست طراحی شده اند، فلزات گرانبها را از دستگاه ها استخراج کرده و می فروشند.

Recycling Technologies
انگلیس
مخاطب: مراکز دریافت پسماند
مدل درآمد: فروش محصول ثانویه

این استارتاپ سامانه ای ماژولار طراحی کرده که می تواند پلاستیک ها را در شرایط خاصی به محصولاتی مثل موم، روغن و... تبدیل کند. این شرکت سامانه اش را به استارتاپ های دیگری که در زمینه جمع آوری پلاستیک فعال هستند می فروشد.

Food Maven
آمریکا
مخاطب: تولیدکنندگان پسماند خوراکی
مدل درآمد: دریافت حق اشتراک و واسطه گری

در پلتفرم این شرکت مواد خوراکی که خودشان یا بسته بندی شان ایرادهای جزئی دارد با قیمت پایین تر به فروش می رسند. با این حساب، مشتری هایی با وضعیت مالی ضعیف تر می توانند به مواد مورد نیازشان دسترسی داشته باشند و ضرر شرکت های تولیدکننده نیز کمتر می شود.

Emterra
کانادا
مخاطب: کشاورزان و مرغداران
مدل درآمد: فروش محصولات

این استارتاپ پسماندهای ارگانیک را به بستر زندگی حشره ای به نام مگس سرباز سیاه تبدیل می کند که لاروهای این حشره منبع غنی پروتئین هستند. این لاروها برای تهیه خوراک حیوانات و کودهای کشاورزی استفاده می شوند.

3ـ غربالگری پسماند
Zen Robotics
فنلاند
مخاطب: شرکت های تفکیک پسماند
مدل درآمد: فروش محصول

این شرکت با یک سیستم روباتیک و هوشمند تفکیک زباله را انجام می دهد. این سیستم می تواند همزمان با استفاده از بازوهای مکانیکی فلزات، چوب ها، پلاستیک و... را جداسازی کند. در مدل های سنتی انسان ها چنین وظیفه ای را برعهده دارند که باعث هزینه های انسانی و مالی فراوان برای کارگر و کارفرماست.

Clean Robotics
آمریکا
مخاطب: اماکن عمومی شهری
مدل درآمد: فروش محصول و تبلیغات

این استارتاپ یکسری سطل های هوشمندی را طراحی کرده که با استفاده از حسگر، دوربین و فلزیاب هایی که داخلش تعبیه شده می تواند زباله ها را به طور هوشمند تفکیک کرده و در بخش مربوط به خودش بیندازد.

4ـ آموزش و فرهنگسازی
Quench
کانادا
مخاطب: شهروندان
مدل درآمدی: غیرانتفاعی

این اپ رایگان موبایلی مکان هایی که می توان در آنها بطری های آب آشامیدنی را به رایگان پر کرد، در اختیار مخاطبانش می گذارد. کافه ها و رستوران ها، آبسردکن های شهری و فروشگاه ها در این نقشه گنجانده و بنا به منطقه شهری قابل تفکیک است.

Zero Waste app
آمریکا
مخاطب: شهروندان
مدل درآمدی: جذب سرمایه و فروش اشتراک

در این اپ فروشگاه هایی معرفی می شوند که محصولات شان آسیب کمتری به محیط زیست می زند. محصولاتی که به صورت فله ای یا بدون بسته بندی هستند یا رستوران هایی که از شیوه های دوستدار محیط زیست بهره می گیرند، در این اپ معرفی شده اند.

چالش استارتاپ ها در تهران

استارتاپ های تهرانی هنوز در آغاز راه هستند. هرچند راه پیشرفت برایشان باز شده اما یکی از بزرگ ترین مسائل شان که تقابل با سنتی هاست، در مورد بقیه کسب و کارهای نوپا نیز دیده می شود. بررسی های خبرنگاران نشان می دهد استارتاپ های تهرانی توسط رقبای سنتی شان دچار مسائل فراوانی هستند. گروهی که قبلا گنج سیاه را کشف کرده و از آن سود به دست آورده اند، براساس آنچه بنیانگذاران استارتاپ های پسماند می گویند حالا آنها و رانندگان شان را به مرگ و ضرب و جرح تهدید می کنند. از دیگر مسائلی که این استارتاپ های تهرانی با آن دست به گریبان هستند، ناتعیین بودن روند بازیافت برای برخی زباله ها، به خصوص زباله های الکترونیکی و باتری است که فعلا تنها راه چاره شان دریافت و انبار کردن آنهاست.

مدل های درآمدی از مدیریت پسماند

استارتاپ های حوزه پسماند که در تهران فعال شده اند، کارشان عموما جمع آوری و تفکیک پسماند است و به طور غیرمستقیم، با ارائه بن مجازی یا شارژ کردن اعتبار، شهروندان را به شرکت در این فرایند تشویق می کنند. در برخی موارد این بن ها برای خرید اقلامی که در نهایت در مناطق روستایی و محروم تهیه می شود، قابل استفاده هستند. خود استارتاپ ها نیز از روش های مختلفی کسب درآمد می کنند که ازجمله می توان به فروش محصول و خدمت شان یا دریافت تبلیغات اشاره کرد. برخی از این استارتاپ ها در کشورهای پیشرفته از شهروندان حق اشتراک نیز دریافت می کنند.