هنر قالیبافان نافذ و صدایشان کوتاه است - شیوا مارکت

به گزارش ایسنا، روزهای بسکمک پیش، قبل از آنکه کرونا و ظالمان تحریم گر دست به دست هم دهند و راستا را بر شکوفایی هر صنعت و حرفه ای ببندند، به سمن بخس دادن نقشه های ماندگار قالی ایرانی، بسکمک را در دیگر کشورها، از هند گرفته تا چین، کمک کرد تا جامه رقیب به تن کنند؛ اگرچه لباس رقابت با فرش منحصربفرد ایرانی، برازنده هیچ قامتی جز خاستگاه این هنر ماندگار نیست.

امروز خلاقیت و ایده های خلاقانه در کنار پنجه های هنرمند، فرش هایی را بافته اند که هر رج آن تار و پودی از ابتکار و نوآوری دارد و راه را بر دلالان این تجارت اغواگر، خواهد بست؛ خلاقیتی که در ذهن بافند شکل می گیرد و بی نیاز از قلمی شدن کاغذ، با دستانی خلاق، بر تار و پود، رج می شود و بار دیگر جایگاه ایران را در صنعت هنرمندانه قالی بافی، تثبیت خواهد کرد.

در گوشه ای از سرزمین ایران، آنجا که زمانی پایگاه ساسانیان بود و همچنان یادگار آن دوران و پادشاهی شان همان بناها و یادبودهای ثبت شده در میراث دنیای، بر دشت و کوه چشم نوازی می کند؛ زنی از تبار عشایر، نقش و نگار هنر و هنرمندی ایرانیان را در رج های فرش هایش به تار و پودی همیشگی گره می زند. گره هایی زیبا و ماندگار که عمق و وسعت تفاوت هنر فرش دستباف و بافندگان هنرمند فرش دستباف را نشان می دهد.

روستای جایدشت شهرستان فیروزآباد استان فارس، کارگاه بانویی هنرمند است که هنر اصیلش از اصالت او پا گرفته و دست های خلاقش با قوت دریافت از ذهن پویای او با پشم و کرک و نخ و ریسمان، کیمیاگری می کند؛ بانویی که هر رج فرش هایی که می بافد، سطری است از صنعت هنرمندانه ایران.

دست بافت های او، خلاقانه و بی نظیر است؛ هر فرش کتابی مصور که با بیننده سخن می گوید؛ نقاشی است، شعر و داستانی بافته شده بر تار و پود؛ این بانوی هنرمند، در آموزش هم بی دریغ آنچه را که دارد، هنرمندانه به دیگران می آموزد؛ هنری که حالا متکی به نقشه های نقاشی شده بر کاغذ نیست، بلکه از ذهن و دل هنرمند عاشق و ایده پرداز بر می آید و با سرانگشتان صنعتگران هنرمند، بر تن تار و پود گره می شود و یک داستان می سازد.

عشرت بهمن نژاد، کارآفرین برتر کشور در سال 99، از طایفه عمله ایل قشقایی است که با بیش از 15 مدرک داخلی و با دستان خالی، کارگاهی در روستای جایدشت فیروزآباد راه اندازی کرد و امروز ثمره آن تولید بیش از 11 اثر هنری بی نظیر و دریافت 27 لوح قدردانی و سپاس و کسب عناوین برتر کارآفرینی و بافنده برگزیده از نمایشگاه های داخلی و خارجی است.

بهمن نژاد، که با لبخند و مهربانی میزبان گفت و گوست، می گوید: سال 79 در مقطع کاردانی فارغ التحصیل شدم و درست یکسال بعد اولین فرش را به نام سواران بافتم. بعد از آن روی تابلو فرشی به نام روزگار کار کردم.

او با اشاره با اینکه اول بار، کارخانه ای در شهرستان زرقان، اولین محل کارش بوده، آنجا را محل خلق نخستین اثر هنری اش به نام بهشت گمشده می داند و می افزاید: همان اثر به عنوان برگزیده نمایشگاهی انتخاب شد تا راهی آلمان و ژاپن شوم.

بهمن نژاد که از یک کارگر بافنده به کارفرما بدل شده و بستری را برای تعلیم و پرورش هنرمندانی دیگر، ایجاد کرده است، با این اعتقاد که بافندگی علاوه بر آنکه عزت و سربلندی به دنبال دارد، یک معمای عجیب را درون خود جای داده است، می گوید: از سال 86 همزمان با تحصیل در رشته کارشناسی، به یک قالی باف ماهر، آموزشی به نام گردآفرین دادم و او یک قالی به نام سیمرغ بافت.

این بافنده چیره دست فرش، که نام فرش ها را براساس طرح آن انتخاب کرده و بر هر اثر خلق شده هنری، اسمی با مسما، می گذارد، می گوید که بارها زمین خوردن را تجربه کرده ام، فرودهایی که به مستحکم شدن پایه های تلاشم برای رسیدن به فراز، کمک و عشقم را به هنر قالی بافی، بیشتر و عمیق تر کرد.

بهمن نژاد که قالی هایش، تابلوهایی هنری است و بیننده از تماشای آن سیر و خسته نمی شود، همراهی نکردن بانک برای پرداخت تسهیلاتی که کارشناسان تائید کرده بودند را عامل اصلی پشیمانی اش از راه اندازی کارگاه در گچساران می داند و این نامرادی را هم ایجاد کننده راستای جدید برای رسیدن به هدفش توصیف می کند.

او که 8 گره قالی را به نام خود ثبت کرده و فرش هایش را با سبکی جدید می بافد، می افزاید: در این سال ها نمایشگاه های زیادی از داخل و خارج دعوت شدم.6 ماه در آلمان و یک سال در مسکو به درخواست طرف های خارجی ساکن شدم؛ استقبال از طرح ها و فرش هایم، بسیار بسیار زیاد بود.

بهمن نژاد، با لبخندی که شیرین هم نیست، می گوید: آنها، کیلومترها دورتر از اینجا، از کاری که اجرا شده بود، خبر داشتند و مهمتر اینکه به آن اهمیت دادند، بر خلاف اغلب کسانی که نزدیک من بودند و شاید درست نمی دیدند؛ همان سفرها بود که به درخواست میزبان تصویر یک چهره را بافتم؛ کاری که به دلشان چسبید.

او می گوید: امروز ایران و قالی ایرانی، رقبای زیادی دارد، همه جای دنیا، اما طرح های ما، به خوبی در هر نقطه از دنیا به فروش می رود؛ به حتم بافندگان خارج از ایران، بیش از داخل حمایت می شوند و زمینه هم برای کار و فعالیت آنها، وجود دارد؛ اگرچه دشواری هایی هم هست.

این زن هنرمند ایلاتی، با بیان اینکه سبک های جدید بافندگی موجب رونق خوبی در بازار می شود و با تمرکز بر آن می توانیم جایگاه ایران را ارتقاء دهیم، می افزاید: خلاقیت در هر هنری، تسهیل کننده راستا رشد و تضمین کننده موفقیت است.

این بانوی کارآفرین با بیان اینکه 15 هزار و 700 رای واقعی و سالم، او را در جایگاه کارآفرین برتر قرار داده؛ از وعده های به سامان نرسیده مدیران و مسئولان، گلایه مند است؛ می گوید: انتظار اینست، مسئولان کار جدید و خلاقیت در بافندگی و هر هنر دیگری را باید باورکنند، آن را دست کم نگیرند و با حمایت از هنرمندان، رشد ایران را تضمین کنند.

بهمن نژاد می افزاید: گره هایی را ابداع کرده ام که برای ثبت هر کدامشان، بارها و بارها، پله های ادارات را از پایین به بالا و از بالا به پائین شمردم، رنج بردم و دشواری های فراوانی را تمحل کردم؛ حالا آنچه می خواهم، ثبت دنیای آن به نام ایران است؛ نه یک ایرانی. ثبتی که مانع از کپی کردن و .... خواهد شد.

او ادامه می دهد: برخی می گویند این کار را قبلا بافندگان ما هم بلد بودند و کار من تکرار آنهاست، سئوال می کنم که چرا الآن، تنها 4 هنرجوی من، کس دیگری قادر به انجام آن نیست، اگر دیگرانی هم این را بلدند، چرا یکی از کارها و بافته هایشان در معرض دید و دسترس نیست؛ اصلا به چه دلیل مرا به عنوان کارآفرین برتر، انتخاب کردند؟

بهمن نژاد می گوید: وقتی فکر می کنم که در دیگر استان ها، داورانی تنها از روی طرح و فیلم های موجود، به من رای داده اند اما در شهر خودم مسئولان، بی خبرند! تلخ می شوم. بارها حتی به تازگی از بازارهای دنیای پیشنهاد تولید داشتم اما بافنده ندارم و برای تعلیم بافنده نیازمند حمایت هستم.

این کارآفرین برتر که هنوز حتی از داشتن مجوز یک آموزشگاه محروم است، ادامه می دهد: اکنون 40 ساله هستم و همچنان پر انرژی، اما به 10 سال دیگر می اندیشم که انرژی امروز نیست، بخل ندارم، قصدم در سینه نگه داشتن هنرم نیست؛ می دانم آدم های با استعداد زیادی اطرافمان هستند و تنها نیازشان برای شکوفایی، آموزش است.

بهمن نژاد، پویایی هر هنری را در آموزش می داند و می افزاید که کارآفرینی یک عنوان نیست، معنا دارد، کارآفرینی یعنی بتوان در سخت ترین شرایط، ناامید کننده ترین شرایط و با کمترین امکانات، به بهترین شکل ممکن کار کرد؛ یکی از راه های درمان درد اقتصاد کشور، صادرات غیرنفتی است و هر کارآفرین، اگرچه کوچک به لحاظ توان مالی، می تواند سهمی در نجات اقتصاد کشورش داشته باشد.

مهمترین خواسته این هنرمند کارآفرین، هموار شدن راستا و تسهیل فرایند برای ایجاد کارگاهی آموزشی و تعلیم و پرورش شاگرد و امکان رسیدن به تولید انبوه است.

مجله آزمون اول: مجله آزمون اول: مجله خبری تحلیل صنایع آموزشی و کارگاهی