هواپیماهای زمین گیر شده دنیا به کجا رفته اند؟ - شیوا مارکت

کرونا یا همان کووید 19 شمار پروازهای روزانه در جهان را به شدت کاهش داده است. حال سوال این است که هواپیماهای روی زمین این روزها به کجا رفته و در چه اماکنی نگهداری یا انبار می شوند؟

به گزارش خبرنگاران به نقل از بی بی سی، این روزها بین یک سوم تا نیمی از جمعیت جهان تعطیل هستند و در نوعی از قرنطینه به سر می برند. مراکز شهر، فروشگاه های تجاری، خیابان های لوکس، مراکز جذب جهانگرد همگی در سکوت فرو رفته اند. آسمان بالای سرمان نیز به همان نسبت ساکت و آرام شده است، زیرا هواپیماها که هیاهوی زمین را به آسمان وصل می نمایند، خانواده های مدرن امروزی را دور هم می نشانند و افق های جدید را نشانمان می دهند؛ تقریبا همگی روی زمین اند.

اسان پچنیک از وب سایت فلایت رادار 24 به عنوان یک مرکز ردیابی آنلاین و زنده پروازها در جهان می گوید: به طور معمول در ماه مارس انتظار 175 تا 180 هزار پرواز در روز را داریم. در ماه مارس سال های گذشته در هر لحظه شاهد 10 تا 15 هزار پرواز در جهان بودیم. اما این میزان در امسال و همزمان با ویروس کرونا به شکل قابل توجهی کاهش یافته و در روز 29 ماه مارس امسال (10 فروردین 99) تنها 64 هزار 522 پرواز را در کل جهان رصد کردیم.

نمایی از سایت فلایت رادار 24 که به صورت زنده تمامی پروازهای جهان را رصد می نماید/ تصویر: سایت فلایت رادار 24

بیشتر هواپبماها که معمولا در هوا هستند این روزها روی آسفالت قرارگرفته اند. در کنار مسائل فراوان و چندگانه مالی و لجستیکی که زمینی شدن هواپیماها برای خطوط هوایی، کارمندان و مسافران ایجاد نموده، اینک مشکل عظیم دیگری نیز به وجود آمده که به نگهداری هواپیماها ربط دارد. هواپیماهای جهان به کجا رفته و در کجا انبار می شوند؟

کارشناسان در پاسخ به این پرسش، تصاویر مختلفی را با توجه به ناحیه خطوط هوایی، نوع هواپیمای پروازی، ظرفیت مهندسی برای مقابله با فرسودگی در زمان ِغیرفعال بودن هواپیما و رسیدگی تیم پشتیباتی تا انتها بحران کنونی ارائه می دهند.

هواپیماهای دومین خط هوایی عظیم کانادا در فرودگاه بین المللی ونکوور- 9 آوریل 2020- بریتیش کلمبیا کانادا/ عکس: Getty Images

فرودگاه های کانونی و قبرستان هواپیماها جایی برای پارک هواپیماهای مدرن امروزی

به عنوان یک قانون، اقتصاد خطوط هواپیمایی بیان می نماید که هواپیماها باید تا حد امکان مورد استفاده قرار گیرند و پرواز نمایند. هواپیماهای عظیمتر به سفرها طولانی تر رفته و احتمالا هر 7 روز هفته به صورت 24 ساعته در پروازند. به عنوان مثال یک هواپیمای بوئینگ 777 با 400 جایگاه پس از پرواز و رسیدن به فرودگاه مقصد تنها برای انجام اموری مانند تخلیه بار، سوخت گیری مجدد، نظافت، ذخیر پک های پذیرایی و بازرسی فنی در فرودگاه مانده و پس از انجام این امور به سرعت پرواز می نماید. یعنی آنها فضایی برای پارک نداشته و مانند کشتی ها یا خودروها مدت زیادی متوقف نمی شوند.

در مقابل بیشتر فرودگاه های جهان فضای کافی برای توقف هواپیماها را ندارند. بعضی از فرودگاه های بین المللی و بین قاره ای مانند دبی، جان اف کندی نیویورک و هیتروی لندن که ارتباط تنگاتنگی با خطوط هوایی عظیم و مسافران بین قاره ای در مناطق مختلف جهان دارند، اجازه پارک و توقف طولانی مدت به هواپیماهای جهان را نمی دهند. به این فرودگاه ها در اصلاح بین الملل هاب یا فرودگاه کانونی می گویند. بنابراین تعداد زیادی از هواپیماها برای مدتی می توانند در این فرودگاه ها در کنار یکدیگر پارگ شوند.

پچنیک از مرکز رصد هواپیماها می گوید: بعضی از خطوط هوایی به صورت اختصاصی از اماکنی خاص برای انبار و پارک هواپیما در دوره بحرانی استفاده می نمایند. به گفته وی خطوط هوایی سوث وست و دلتای آمریکا در حال ذخیره بیش از 50 هواپیما در یکی از پایگاه های قدیمی نیروی هوایی آمریکا در ویکتورفیل کالیفرنیا هستند. این مکان در حال حاضر یکی از مراکز تدارکاتی تجاری، نظامی، حمل و نقل هوایی و پایگاه بیابانی است که تا پیش از این قبرستان هواپیماها به شمار می آمد.

---

یک کارشناس صنعت پرواز: به طور معمول در ماه مارس انتظار 175 تا 180 هزار پرواز در روز را داریم. در ماه مارس سال های گذشته در هر لحظه شاهد 10 تا 15 هزار پرواز در جهان بودیم. اما این میزان در امسال و همزمان با ویروس کرونا به شکل قابل توجهی کاهش یافته و در روز 29 ماه مارس امسال (10 فروردین 99) تنها 64 هزار 522 پرواز را در کل جهان رصد کردیم.

--

پچنیک اضافه نمود: دلتا حدود 80 هواپیما را در مارانای آریزونا و بیرمنگام ایالت آلاباما انبار نموده است. هر دوی این شهرها در آمریکا قرار دارند.

او در ادامه گفت: مجموعه خطوط هوایی یونایتد ایرلاینز و اِمرکن ایرلاینز هواپیماهای خود را در فرودگاه های عظیم مرکزی انبار می نمایند. بیش از 40 هواپیمای خط هوایی یونایتد ایرلاینز در فرودگاه هوایی هوستون در ایالت تگزاس آمریکا پارک شده است. خطوط هوایی امرکن نیز هواپیماهای خود را در فرودگاه های عظیم شهرهای تولسای اوکلاهاما و پیتسبورگ پنسیلوانیا انبار نموده است.

خطوط هوایی عظیمتر، هواپیماهای مشابه را طبقه بندی نموده و هر دسته را در کنار هم نگه می دارند. بعضی از هواپیماها به تعمیر و نگه داری های خاصی احتیاج دارند و نگهداری آنها در کنار مهندسانی با علم و توانایی ویژه معقول به نظر می رسد. برای مثال خطوط هوایی امرکن از 4 فرودگاه برای پارک هواپیماهایش استفاده می نماید. این خط هوایی ایرباس های A320, A321 و A330 و همین طور جت های منطقه ای Embraer E190 را در پیتسبورگ پارک نموده است. این فرودگاه پیشتر به عنوان یک فرودگاه مرکزی برای خطوط هوایی یو اس ایرویز به شمار می آمد. یواس ایرویز در سال 2015 با خطوط هوایی امرکن ادغام شد و اینک فضای بیشتری برای هواپیماهای این خط هوایی دارد.

خطوط امرکن ایرلاینز بیان کرد که به دلیل شیوع ویروس همه گیر کووید -19 یک سوم از پروازهای بین المللی خود را قطع نموده است/ عکس: Getty Images

تولسا خانه موقت بسیاری از هواپیماهای بوئینگ آمریکایی است. در حال حاضر هواپیماهای مکس 737، 757، 777 و 787 در این مکان روی زمین قرار دارند. اما تولسا در میان کوچه گردبادها جای گرفته و در اواخر ماه مارس چندین طوفان شدید به آن آسیب زد.

هواپیماها در هنگام پرواز در برابر تگرگ و بارش های سنگین مقاومت دارند. اما آنها در زمان پارک روی زمین آسیب پذیرتر نشان می دهند. بنابراین آسیب طوفان به هواپیماهای پارک شده گران تمام می گردد.

منطقه موبایل در آلابامای آمریکا که شرکت ایرباس در آن کارخانه دارد نیز هواپیمای A321 و 777 خطوط هوایی آمریکایی را در خود جای داده است. شهر رزول در جنوب شرقی نیومکزیکوی آمریکا در حال حاضر به خانه موقتی بوئینگ های 737, 757, 767 و777 تبدیل شده است. این مکان که یکی از معروف ترین قبرستان های هواپیما در آمریکا به شمار می آمد، اینک پارکینگی برای هواپیماهای مدرن محسوب می گردد. پیشتر منطقه نیومکزیکو جایی برای نگهداری طولانی مدت هواپیماهایی از رده خارج بود. در آن دوران بعضی از قطعات هواپیماها برای استفاده مجدد جدا شده و بعضی از آنها به فرایند بازیافت می رفت، بعضی نیز پس از تعمیر زنده شده و دوباره پرواز می کردند. این پایگاه هوایی در طول جنگ سرد یکی از اصلی ترین پایگاه های نیروی هوایی آمریکا محسوب می شد.

خطوط هوایی، برای پارک هواپیماهای خود هزینه می نمایند. این هزینه با توجه به موقعیت مناسب مکان پارکینگ پرداخت خواهد شد. هر چه پارکینگ هواپیمایی عظیمتر، فرودگاه آن مهم تر و مکان آن در دسترس تر باشد هزینه آن گران تر و محدودیت های آن بیشتر است. به همین دلیل بسیاری از ایرلاین ها هواپیماهای خود را به جاهای دورتر یا خارج از کشور می برند. خطوط هوایی انتخاب دشواری را بین پارک هواپیما در اماکن نزدیکتر با قدرت دسترسی آسان و پرداخت هزینه های سنگین یا استفاده از پارکینگ های ارزان در جاهای دورتر دارند.

پارکینگ فرودگاهی

پروازهای بعضی از خطوط هوایی اروپا کاملا زمینگیر شده و بعضی از ایرلاین ها تعداد محدودی از پروازهای اصلی را برای برگرداندن شهفرایندان و جابه جایی محموله های پزشکی یا بیماران در سراسر جهان انجام می دهند. بقیه پروازها نیز با اجازه و توافق دولت های محلی صورت می گیرد. اما هنگامی که ماموریت این هواپیماها در هوا تمام می گردد آنها از راه چاره های معمول برای پارک هواپیما استفاده می نمایند.

خطوط هوایی ارزان و باربری ایزی جت که با سیستم فرودگاه های عظیم،مرکزی و کانونی تعامل چندانی ندارد 344 هواپیمای خود را در 30 فرودگاه عظیم و شبکه ای در جهان پارک نموده است. این خط هوایی که در مسیرهای کوتاه و با فرودگاه های غیرمرکزی در جهان کار می نماید برای خواباندن هواپیماهای خود در طول شب نقاط مختلفی از اروپا را در نظر گرفته است.

فرودگاه فرانکفورت که یکی از کانونی ترین فرودگاه های اروپاست یکی از چهار باندخود را به پارکینگ هواپیماهای زمین گیر شده اختصاص داده است/ عکس: Getty Images

از آنجا که اروپا به دلیل شرایط آب و هوایی فضای گسترده یا صحراهای خشک و عظیم ندارد، خطوط هوایی مجبور به پارک هواپیماهای خود روی باند فرودگاه ها هستند.

کارشناس مرکز رصد هواپیماها می گوید: خطوط هوایی بریتیش ایرویز بریتانیا نزدیک به 40 هواپیما را در شهر بورن موث در جنوب انگلستان پارک نموده است. بعضی دیگر مانند خط هوایی لوفتهانزا هواپیماهای خود را در بخش های بی استفاده فرودگاه ها خوابانده اند.

ندا جعفری سخن گوی لوفتهانزا در این باره می گوید: حدود 700 هواپیما از 763 هواپیمای خطوط هوایی لوفتهانزا پارک شده اند. این فقط مختص خط هوایی لوفتهانزا نیست و شامل یک خانواده عظیم از خطوط هوایی اتریش، سوئیس، یورو وینگ و بروکسل می گردد.

جعفری در این باره گفت: یکی از باندهای چهارگانه فرودگاه فرانکفوپرت که یکی از شلوغترین و مهم ترین فرودگاه های کانونی اروپاست، اینک به خانه زمینی ده ها هواپیما تبدیل شده و بیشتر هواپیماهای خطوط هوایی لوفتهانزا در آنجا پارک هستند.

او اضافه نمود: براساس برنامه های از پیش معین شده هواپیماهای خود را به فرودگاه های مهم و کانونی فرستادیم تا در اسرع وقت و پس از انتها دوران بحرانی از آنها استفاده نموده و هواپیماها را به پرواز درآوریم. بسیاری هواپیماهای ما در فرودگاه شونفلد برلین هستند که لوفتهانزا یک مرکز تکنیکی و مخصوص در آن دارد.

مراقبت از هواپیماها

جعفری سخنگوی شرکت لوفتهانزا درباره نحوه مراقبت از هواپیماهای زمین گیر شده می گوید: همه چیز به پیش بینی شما از مدت زمان پارک هواپیما و نوع آن بستگی دارد. برای مثال دستورالعمل های تعیین و واضحی برای نگهداری در توقف چند ساعته، هفتگی یا ماهانه هواپیماهای کوچک با توانایی پروازهای کوتاه تر از سوی سازندگان به خطوط هوایی ارائه شده است. یک هواپیمای متوسط A320 با قابلیت پرواز کوتاه و حمل 186 مسافر بین یک تا 5 ساعت باید در توقفی طولانی مدت به شکلی متفاوت از یک هواپیمای قاره پیما نگهداری گردد. ما در چنین مواقعی موتور و سنسورهای هواپیمای A320 را پوشانده و تمامی مایعات آن مانند روغن، نفت سفید و آب را تخلیه می کنیم. برق باتری ها نیز کاملا قطع می گردد.

در واقع راه اندازی دوباره ناوگان هوایی پس از بحران کرونا فرآیندی مشکل ساز است و شاید بسیاری از هواپیما هرگز به پرواز درنیایند. این مسئله برای صنایع هوایی حرکتی رو به عقب خواهد بود.

بازنشستگی هواپیماهای قدیمی

انتظار می رود با کاهش شرایط بحرانی، ویروس کرونا موج تقاضا به تدریج به حالت عادی بازگردد. این فرایند به معنای اتخاذ تصمیمی سخت در خطوط هوایی است.

استفاده از بوئینگ 747 که یکی از شاخص ترین نمادهای صنعت هوایی در تاریخ است از سوی بسیاری از ایرلاینزها متوقف شده و خطوط هوایی KLM هلند و کانتاس استرالیا در حال بازنشسته کردن جمبوجت های خود هستند. این هواپیماهای قدیمی در چند سال آینده از چرخه آسمان حذف می شوند و باقی ماندن آنها در این فضا صرفه مالی نخواهد داشت.

خطوط هوایی ویرجین آتلانتیک آمریکا ایرباس های A340-600 خود را بازنشسته نموده است. این هواپیماهای مسافربری 4 موتوره دیگر توان رقابت با هواپیماهای جدید و کاراتر را ندارند. از طرفی کاهش تقاضا برای استفاده از این هواپیماها از سوی مسافران باعث حذف آنها شده است.

ممکن است بعضی از خطوط هوایی مقدمات بازنشستگی هواپیماهای بوئینگ 757 به عنوان وسایل هوایی متوسط و با قابلیت انجام ماموریت های مختلف را رقم بزنند. این مدل از هواپیماها می توانند با بیش از 150 مسافر بیش از 7 ساعت پرواز نمایند.

در حال حاضر بیشتر این هواپیماها برای پرواز از شرق آمریکا به غرب و مرکز اروپا مشتریان کمتری دارند و اگر به چرخه فعالیت بازنگردند احتمالا شاهد جایگزین شدن ایرباس های جدید A321XLR به جای آنها خواهیم بود.

--

خطوط هوایی، برای پارک هواپیماهای خود هزینه می نمایند. خطوط هوایی انتخاب دشواری را بین پارک هواپیما در اماکن نزدیکتر با قدرت دسترسی آسان و پرداخت هزینه های سنگین یا استفاده از پارکینگ های ارزان در جاهای دورتر دارند.

---

هنوز اطمینانی برای زمان مناسب حذف امن قرنطینه در جهان وجود ندارد و به همان اندازه در خصوص سرعت بازیابی تعداد هواپیماها و انواع آن در دوره ریکاوری جهان شک و تردید وجود دارد. تقاضای استفاده از هواپیماها هنوز در بسیاری از نقاط جهان بسیار پائین است. در تاریخ 2 آوریل (14 فروردین 99) تنها 349 نفر فرودگاه هنگ کنگ را ترک کردند. آنها به راحتی می تواننستند تنها با یک هواپیمای کاتای پسفیک و یک اتاق اضافه پرواز نمایند.

---

--