کرونا امید به زندگی را نشانه گرفت - شیوا مارکت

به گزارش ایران، اعضای ستاد ملی کرونا می گویند؛ بخشی از این شرایط پیچیده ناشی از تغییر رفتار مردم است، مردمی که برای اجرای سیاست های محدود نماینده مانند گذشته همکاری نمی نمایند. در مقابل مردم اما می گویند دولت نتوانسته بحران را مدیریت کند و کارنامه قابل قبولی ندارد. با افزایش موارد ابتلا و فوت ویروس کرونا و خستگی و فرسودگی کادر درمان در موج سوم کرونا این سؤال مطرح می گردد که آیا توانسته ایم بعد از 9 ماه از شیوع این پاندمی افکار عمومی را به منظور رعایت پروتکل های بهداشتی قانع کردن کنیم یا خیر؟ اگر مسئولان می گویند باید ماسک بزنیم، باید فاصله گذاری فیزیکی را انجام داد و... آیا قانع کردن سازی کافی از سوی آنها برای اهمیت رعایت و دلیل انجام آن نیز اجرا شده است؟

حسن آقاجانی، فوق تخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران معتقد است: دولت در بحث مدیریت اپیدمی کرونا با لحاظ کردن تنگناها کارنامه نسبتاً قابل قبولی دارد اما نکته مهمی که برآن تأکید دارد این است که الزام مردم به رعایت پروتکل های بهداشتی و شکستن زنجیره انتقال ویروس علاوه بر آنکه احتیاجمند اعمال محدودیت های مؤثر و جدی تری است به قانع کردن افکار عمومی به ارائه پیغام های روشن، قاطع، هماهنگ و مرتب و مداوم از سوی مدیران مقابله با کرونا احتیاج دارد. با دکتر آقاجانی که فوق تخصص قلب و عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران است پیرامون تبعات مختلف بحران همه گیری ویروس کرونا گفت و گو نموده ایم که در ادامه می خوانید:

به عنوان نخستین سؤال بفرمایید به نظر شما بحران همه گیری کووید19 چه تأثیری بر روابط اجتماعی و نوع تعاملات افراد جامعه برجای گذاشته است؟ تغییراتی که این پاندمی در سبک زندگی مردم ایجاد کرد مشمول چه ویژگی هایی است؟

بیماری کرونا به عنوان حادثه غیرمترقبه ای که کل جهان را درگیر کرد دارای ویژگی هایی است که هنوز قسمت زیادی از ابعادش ناشناخته است. طبیعتاً روبروه انسان با چنین پدیده ای بر تمام ابعاد زندگی فردی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و روانی تأثیر گذاشته است. شیوع کرونا به عنوان بیماری نوپدید در جهان به گونه ای بود که حتی جامعه پزشکی هم نسبت به این بیماری اطلاعات چندانی نداشت. اگرچه از قبل با انواع خانواده این ویروس روبرو بوده ایم اما کووید19 به صورت ناگهانی با تعداد موارد ابتلای افزایش یابنده ابتدا در چین و بعد در همه جهان گسترش پیدا کرد. وحشت زیادی در همه جوامع به وجود آمد و تبعات آن علاوه بر مردم، دولتمردان، فعالان اقتصادی و... را گرفتار کرد. جهان با پدیده ای روبرو شده بود که اولاً نسبت به آن جهل داشت و ثانیاً به دلیل جهلی که نسبت به حجم این مشکل حاصل شده بود ترس و وحشت زیادی هم ایجاد شد و این اضطراب و نگرانی در سطح جامعه تسری یافت. مردم نیز در روبروه با این اپیدمی دنبال این بودند که چه کار باید بنمایند؟ در چنین شرایطی برخورد عالمانه ومدبرانه از طرف مدیران جامعه در جهت دهی به آحاد مردم بسیار حیاتی است، مردم اصلی ترین نعمت و سرمایه خود و عزیزان شان را در معرض تهدید جدی و ملموس می دیدند و جدی بودن مرگ بر بازی زندگی بی رحمانه خودنمایی کرد. اطلاعاتی که مسئولان و دست اندرکاران حوزه سلامت ارائه می دادند در مطلعی بخشی مردم مؤثر بود. علاوه بر این وسایل ارتباط جمعی و فضای مجازی نیز نقش مهمی دارند. من به عنوان عضوی از جامعه پزشکی احساس می کنم مردم ایران به خاطر غنای فرهنگی و حس یاری و همدردی و نوعدوستی که در طول تاریخ در وجودشان نهادینه شده است یاری کردند تا در مقابل این بیماری مقاومت و تاب آوری نسبتاً خوبی بروز یابد و زمینه و بستر تدبیر مناسب را داشته باشیم. اینها سرمایه عظیمی است که ملت کهن ایران دارند و نشان داده اند این ملت از پس تندباد حوادث بر می آیند. ملتی که از کودکی ذهن و زبانش مشحون و گویا به چنین ابیاتی است:

بنی آدم اعضای یک پیکرند

که در آفرینش ز یک گوهرند

چو عضوی به درد آورد روزگار

دگر عضوها را نماند قرار

تو کز محنت دیگران بی غمی

نشاید که نامت نهند آدمی

از سرمایه بزرگی بهره مند است

این اشعار همه مرزهای جغرافیایی و سیاسی را درنوردیده و زینت بخش سازمان ملل است.

بنابراین وقتی سلامت تهدید می گردد اولویت ذهنی افراد تغییر می نماید. وقتی شما احساس می کنید نعمت سلامتی دچار تهدید شده طبیعتاً زندگی رنگ دیگری به خود می گیرد. افراد می بینند دوست و همکار و همسایه به ناگاه به خاطر اهمال فرد دیگری و شرایط ناخواسته دچار بیماری شده و بعد هم از جهان رفته است بنابراین جدی بودن نعمت سلامتی و اهمیتی که باید به زندگی بدهد و قدرش را بداند بیشتر می گردد. کرونا یکی از درس های بزرگی که به جامعه داد، این بود که با سن و سال افراد و طبقات اجتماعی و اقتصادی شان کاری نداشت. کرونا امید به زندگی را که مثلاً در ایران 76سال است بهم ریخت، چه تعداد افراد با داشتن سن کم از دست رفتند؟ حتی طبقات اجتماعی را نیز برهم زد. اگرچه افراد با وضع اقتصادی مناسب با فرهنگ بهداشتی مناسب و تغذیه و ورزش کافی در برابر بیماری قوی تر هستند ولی کرونا نشان داد همین افراد هم اگر دستورالعمل های بهداشتی را رعایت ننمایند از دست می فرایند. کرونا به ما نشان داد؛ قدر زندگی را بهتر بدانیم و از فرصت ها بهتر استفاده کنیم. چه نعمت هایی که داشتیم و دیدیم با وجود کرونا براحتی از دست می فرایند. مثل لذت سرزدن به هم، روبوسی کردن، دست دادن، میهمانی و دور هم بودن و دید و بازدید عید و... چیزهایی که معمول بود و هزینه مادی نداشت غیر از احساس علاقه و اراده. کرونا نشان داد چنین نعمت هایی می تواند براحتی از دست برود. به هر حال آنچه روشن است؛ اپیدمی های نهفته به موازات این بیماری در جامعه اتفاق افتاده است. وضع اقتصادی بسیاری از افراد دچار مشکل شده بویژه افرادی که بواسطه شغل شان باید در محیط باشند و مشاغل روزمزد دارند و درآمدشان صرفاً به خاطر کار فیزیکی است. به عبارتی جدای از اپیدمی کووید19 اپیدمی مسائل نهفته زیر پوست همه جوامع در جریان است. نگرانی هایی از قبیل از دست دادن شغل و مسائل اقتصادی و تبعات اجتماعی و مشاغل امنیتی آن برای همه جوامع مهم است. مسئولان و نخبگان و روشنفکران جامعه باید به تبعات اقتصادی کرونا توجه داشته باشند و حمایت و مساعدت های لازم را از این اقشار انجام دهند. به هر حال این پاندمی که کل جهان را در نوردیده موجب هوشیاری بیشتر مردم شد. مردم نسبت به مراقبت های فردی مطلع تر شدند و به بهداشت شان بیشتر اهمیت می دهند. باید توجه کنیم در کنار رعایت فاصله فیزیکی، همبستگی جمعی به عنوان عامل چسبندگی روح جمعی ما باید تقویت گردد.

بعضی بروز کرونا را نتیجه دست درازی در طبیعت می دانند اینکه تخریب طبیعت منجر به از دست رفتن تاب آوری جهان شده است. شما فکر می کنید طغیان کرونا تا چه اندازه به این موضوع ربط دارد؟

کرونا نشان داد وقتی به طبیعت دست درازی می کنیم طبیعت به ما سیلی می زند. در نظر بگیرید در طول تاریخ با طبیعت هر چه مهربان بودیم طبیعت هم بازخورد مهربانانه اش را دریغ ننموده است اگر با خوی تجاوزگری مهارناپذیر به طبیعت حمله می کنیم طبیعت هم به ما سیلی می زند. کرونا یکی از پاسخ های طبیعت بود همان طور که با میزان فراوری آلاینده های شیمیایی تغییراتی را در لایه اوزن به وجود می آوریم. تغییر درجه حرارت، آب شدن یخ های قطب، تغییر فصول و ایجاد باران های سیل آسا و... همه و همه زنجیره اتفاقاتی است که به خاطر دستکاری در طبیعت اتفاق افتاده است. چرا چنین بی محابا و شتابان بند از بند طبیعت جدا می کنیم؟ وقتی گوهر عقل قدر نبیند و برصدر ننشیند بشر تجاوزگری می نماید حتی با بقیه توانایی های بالقوه ارزشمند مثل علم. در چنین برخوردی با طبیعت قهراً باید منتظر انواع تهدیدهای زیست محیطی باشیم که کرونا یکی از آنهاست. وقتی به ادعای یکی از برندگان نوبل در ژاپن فکر می کنیم که گفته است طبق بعضی قرائن ویروس کرونا یک ویروس دست ساز است این دستکاری مخرب بشر در طبیعت پررنگ تر هم می گردد. ویروس کرونا نشان داد که رفتار معمول ویروس های دیگر را ندارد هم سرما دوست است، هم گرما دوست و این میهمان ناخوانده همچنان مصر است بماند و آسیب بزند.

به نظر می رسد همزمان با شیوع این بحران پزشکان و کادر درمان از هیچ کوششی دریغ نکردند و تمام و کمال پای کار آمدند. در این دوره اعتماد مردم به پزشکان و پرستاران بیشتر شد به اعتقاد شما اگر از خودگذشتگی پزشکان و کادر درمان نبود بحران اجتماعی دیگری هم قابل پیش بینی بود؟

باید بگویم؛ یک پزشک تمام متن زندگی اش خدمت است. البته همه کادر درمان از پرستار و بهیار و خدمه ای که بیمار را نظافت می نماید، پزشکی که از صبح تا شام به فکر نجات جان بیماران است، کسی که در آزمایشگاه نمونه گیری می نماید، راننده آمبولانس که باید گوش به زنگ باشد و بیمار را بموقع به بیمارستان برساند و... همه و همه در متن خدمت اند یعنی راستاشان راستا خدمت است. در شرایطی که جامعه پزشکی در تیررس انواع اعتراض ها و اتهامات بعضاً سوگیرانه و مغرضانه قرار گرفته بود با این توجیه که پزشک ها دنبال پول اند، پای کار آمدند. در حقیقت هدف یک پزشک خدمت و ارائه و حفظ نعمت سلامت و زندگی به مردم است. زدن چنین برچسب هایی نازل کردن جامعه پزشکی و جفا در حق نخبگان کشور است. ما اگر پزشکان را به عنوان الگوی یک جامعه تخریب کنیم کل جامعه را تخریب نموده ایم. در جامعه ای که قله های علمی اش را تخریب و بی آبرو نمایند صدمه اش به چه کسی می رسد؟ ثمره چنین روینمودهایی در جامعه چه فجایعی خواهد بود؟ جامعه پزشکی شرافت ذاتی دارد. آنقدر این راه سخت و پرمشقت است اگر کسی عاشق این کار نباشد نمی تواند پیروز گردد. برفرض عده ای معدود هم که دنبال درآمدهای نامشروع باشند، اینها افرادی هستند که در دل جامعه پزشکی جایگاهی ندارند. به هر حال این عظمت جامعه پزشکی در اثر حب و بغض ها، حسادت ها و کوتاه بینی ها به طور سهوی یا عمدی دچار تخریب شده بود. در این بزنگاه جامعه پزشکی یک بار دیگر درخشش و عظمتش را نشان داد به گونه ای که بیش از 300 نفر از جامعه پزشکی جان شان را در دفاع از مردم در این بحران همه گیر از دست دادند.

اینها افراد معمولی نبودند، متخصص و فوق تخصص بودند. اینکه تصاویری از خواب رفتن از فرط خستگی همکار عزیزی که متخصص خون و آنکولوژی بعد از شیفت در فضای مجازی پخش شد و همین عزیز در راه خدمت جانش را سخاوتمندانه تقدیم کرد می تواند الگوی إیثار و فداکاری در کتاب های درسی مدارس معرفی گردد. بسیاری از پزشکانی که جان شان را تقدیم مردم می نمایند اینها افرادی هستند که اگر انگیزه مادی ملاک بود در حالی که می توانستند مدت ها بدون کار کردن امورشان را بگذرانند، ولی بیش از زمان قبل از کرونا وقت و انرژی می گذارند. تمامی اعضای جامعه پزشکی از جان و دل کار می نمایند. چند وقت پیش در یکی از پروازها پزشک متخصص بیهوشی را از داخل کابین هواپیما خارج کردند به صرف اینکه پزشک از بیمار کرونایی مراقبت می نماید. جامعه پزشکی این مصایب را می بیند ولی مثل باران که بر همه می بارد و مثل آفتاب که به همه نور می دهد به بیماران با وجود تلفات جانی، به نحو احسن خدمات ارائه می دهد.

ارزیابی شما از سیستم سلامت کشور در روبروه با بحران کرونا چیست و شما اقدامات دولت را چطور می بینید؟ به عبارتی تصمیمات ستاد ملی کرونا تا چه اندازه در جامعه اثر بخش بوده و به طور کلی چرا بعضی از مردم کرونا را جدی نمی گیرند؟

معتقدم نظام سلامت از پیروز ترین بخش های کشور است اگر ما بخواهیم بخش هایی از کارنامه 40 ساله نظام را در جهان مانور بدهیم به نظرم قطعاً یکی از مهم ترین آنها دستاوردهای نظام سلامت است این را با ادله و مستندات می گویم. من در دورافتاده ترین روستاها خدمت کردم و رئیس شبکه بهداشت و درمان تا مدارج بالای نظام سلامت بودم. بعد از انقلاب توسعه خانه های بهداشت روستایی و نظام شبکه شکل گرفت و خدمات اولیه سلامت به زبان بومی و ساده در دور افتاده ترین روستاها از سوی افرادی که حتی تا کلاس پنجم ابتدایی سواد داشتند به عنوان بهورز ارائه می شد. بهورزها آموزش های اولیه را به روستاییان می دادند، واکسیناسیون انجام می دادند و تشخیص اولیه علائم بیماری جزو وظایف شان است. با راه اندازی خانه های بهداشت بسرعت شاخص های سلامت در کشور ارتقا یافت. این سیستم که در کل کشور وجود دارد یک اسکلت بندی مناسبی را برای ارائه خدمت فراهم کرد. در این بحران همه گیری کووید19 نیز می توانستیم از این ظرفیت بیشتر و بهتر استفاده کنیم. به هیچ وجه قصد ندارم زحمات تک تک عزیزان را نادیده بگیرم و دست همه زحمتکشان این عرصه را در تمام سطوح می بوسم ولی به دلیل درس دریافت و اصلاح بعضی مطالب را عرض می کنم، توجه داشته باشیم که ما هنوز در کوران این بحران هستیم و این قصه سر دراز دارد:

نکته اول؛ اینکه وقتی که با چنین پاندمی روبرو شدیم آن هم در شرایطی که تحت شدیدترین تحریم ها و تنگناها از جمله منابع اقتصادی قرار داریم بهترین استراتژی استفاده از حقایقی است که حاصل علم و تجربه بشری است.

نکته دوم؛ اینکه ویروس کرونا چگونه منتقل می گردد یک واقعیت علمی است. برای مدیریت این بحران تهویه و رقیق کردن میزان و تعداد ویروس در هوای تنفسی و حفظ فاصله فیزیکی و زدن ماسک و شست و شوی مرتب دست ها و عدم تماس با سطوح آلوده حقایق اثبات شده ای است که همه سیاست ها در جهت نیل به این راه چارههای عملی پیروز خواهند بود. شکستن زنجیره انتقال جز با ایجاد محدودیت های مؤثر، عملی نخواهد بود. دادن پیغام های روشن، قاطع، هماهنگ، مرتب و مداوم اساس مدیریت مردمی است که تشنه اطلاعات هستند. بیان مطالب مبهم از قبیل معین زمان اتمام بحران کرونا، اظهار اینکه قرنطینه برای قرون وسطی است، عدم معین تکلیف قاطع در خصوص سفر های نوروزی و عدم استفاده از فرصت تعطیلات نوروز و ماه رمضان که فعالیت های مردم معمولاً خیلی کم است برای قرنطینه و شکستن قاطع زنجیره انتقال ویروس در موج اول به نظرم از مواردی است که می شد به گونه بهتری باشد و همین کلمات و پیغام های متناقض جز آثار منفی و به هم زدن روح و روان جامعه و خدشه دار شدن اعتماد عمومی به مفاهیم علمی، ثمره دیگری نداشت در حالی که از این ظرفیت بهتر می توانستیم استفاده کنیم.

یعنی معتقد هستید شیوه کنترل موج اول کرونا در سطح جامعه انتظار دست اندرکاران نظام سلامت را تأمین نکرد؟

ما تعطیلات زیادی را در نوروز، ماه رمضان، هفته آخر اسفند و فروردین ماه داشتیم اگر در آن موقع تصمیمات قاطعانه و صدای واحد از مسئولان کشور به سطح جامعه انتقال پیدا می کرد قطعاً کنترل اوضاع در موج اول بهتر بود. در حالی که از بعضی مسئولان کشور پیغام های متناقض می شنیدیم مثلاً درباره اینکه سفر نوروزی برویم یا نه؟ حرف ها همه مبهم و بعضاً متناقض بیان می شدند. این نحوه بیان ها اثراتی در جامعه به همراه داشت. نظام سلامت سرباز خط مقدم این داستان بود و اگرچه ظرفیت نظام سلامت بسیار بالا است و کادر درمان خوب حرف هم را می فهمند ولی حرف های متناقض این هماهنگی را دچار اشکال می نماید بویژه وقتی این پیغام ها از سوی مسئولانی صادر می گردد که تأثیرگذارند. نکته دیگر توجه زیاد به تبلیغات و بیانات هیجانی و بعضاً غیر علمی و غیر دقیق در خصوص شرایط مدیریت بیماری در کشور و اظهاراتی از قبیل اینکه جهان به دنبال الگو دریافت از مدیریت ماست یا بیان یافتن روش های درمانی و تشخیصی که مبنای علمی روشنی ندارند، گاهی به مردم این پیغام را القا می نماید که اگر پیشگیری هم نکنیم درمان وجود دارد. در حالی که جهان علم در حال حاضر در مقابل این بیماری جز مراقبت و رعایت اصول بهداشتی راه حلی ندارد، علم از کسی دستور نمی گیرد و راه خودش را می رود هر چه بهتر و شفاف تر حقایق علمی را به مردم بگوییم و آنها را درگیر کنیم پیروز تر خواهیم بود البته تأکید می کنم دولت با وجود تحریم ها و مسائلی که کشور با آن روبرو است نمره بالایی را در کارنامه اش ثبت کرد ولی عملکردش در رابطه با اعمال محدودیت ها در سفرهای نوروزی و تعطیلات ماه رمضان و مراسم محرم بهتر از این می توانست باشد. معتقدم نباید حرف های متضاد به مردم بزنیم اینها باعث می گردد افراد سردرگم شوند.

شما فکر می کنید با توجه به ورود کشور به موج سوم اپیدمی کرونا، آیا تنها با هشدار و توصیه می توان جلوی افزایش موارد ابتلا و مرگ و میر را گرفت؟

باید بدانیم با دستور و هشدار نمی توان با واقعیت علمی روبرو شد. رفتار ویروس منطق خودش را دارد باید آن را بشناسیم و عالمانه آن را کنترل کنیم. باید از نظرات کارشناسی نخبگان بهره مند شویم. بخش پزشکی از سرآمد های این کشور هستند و در ارائه راه چاره و عملی کردن اقدامات در جهت حفظ سلامت مردم بسیار کارآمد است. ما در شرایط خطرناکی قرار داریم و فقط می گویم خدا در پاییز و زمستان به مردم ما رحم کند مردم ما بی پناه اند. به خاطر تحریم ها در نقل و انتقال ارز دارو دچار مشکل و مضیقه هستیم در این شرایط خدا یاری کند تعداد بیمار کم گردد تا نظام سلامت از ارائه خدمت ناتوان نگردد. برای همین در حال حاضر اصل بر پیشگیری است. بنابراین کسانی که تریبون در اختیار دارند باید پیغام واحد منتقل نمایند. بعضی افراد حرف های بی ربطی می زنند که وهم دین و اسلام و عقلانیت و مقابل قرار دادن دین با عقل بشر است. شهید مطهری در کتاب علل گرایش به مادی گری می نویسد: از عللی که در جوامع اروپایی باعث شد مردم از دین گریز پیدا نمایند این بود که دیدند تعالیم و مدعیاتی که افراد به عنوان نماینده دین مطرح می کردند، ضد عقل بود. مردم وقتی دیدند این حرف ها که به اسم دین می زنند با عقل و علم جور در نمی آید دچار تناقض شدند و دین شان را از دست دادند. افراد باید توجه نمایند حرف هایی که زده می گردد و پیغام هایی که به افراد می دهیم ضامن اثرات آنها هستیم. پیغام هایی که منجر به تهدید سلامت افراد یا گسترش بیماری گردد به لحاظ عقلی، علمی و شرعی خلاف است.

به طور کلی باید بگویم؛ بخش سلامت با تمام ظرفیت درگیر این بحران بوده و نشان داد که نظام سلامت در صف و میدان بسیار ایثارگرانه وخوب عمل نموده است. به نظر من در موج اول شیوع کرونا می توانستیم از این فرصت بیشتر و بهتر استفاده کنیم و با اعمال قرنطینه اپیدمی را بهتر مدیریت کنیم. بعضاً به ناممکن بودن قرنطینه به دلایل اقتصادی اشاره می گردد. اما کارشناسان و محاسبات و تجربه سایر کشورهایی که درمهار بیماری پیروز تر بوده اند به ما خواهد گفت که شاید هزینه اقتصادی قرنطینه کمتر از شیوه های بینابینی است اگر همه جنبه ها را در نظر بگیریم.

در چند ماه اخیر شیوع همه گیری ویروس کرونا به ایجاد اضطراب و یأس اجتماعی در جامعه دامن زده است. به عنوان فردی که در این حوزه تجربه دارید و در نظام سلامت مشغول هستید چه راه چارههایی را برای عبور از این بحران به مردم پیشنهاد می دهید؟چرا مردم کرونا را جدی نمی گیرند؟

یکی از مسائل بحران همه گیری کووید19 این است که بعد از مدتی حساسیت زدایی در جامعه اتفاق می افتد و مردم از شرایط خسته می شوند. با این حال باید با اجرای قوانین قاطع توجه مردم را به عمل به دستورات بهداشتی جلب کنیم. برای مثال در کشورهایی که توانستند اپیدمی را کنترل نمایند می بینیم در محل ورودی اماکن پرتردد مواد ضدعفونی گذاشته اند یا ماسک زدن در سطح شهر و مکان های شلوغ اجباری است، اماکن عمومی طی روز چندبار ضدعفونی می شوند در وسایل نقلیه عمومی حتماً باید فاصله فیزیکی رعایت گردد، بعضی تجمعات قاطعانه تعطیل می شوند، مدارس کاملاً غیر حضوری یا تعطیل است. همه این تصمیمات قاطعانه اجرا می گردد و مردم می دانند یک نوع تدبیر در خصوص تعطیلی اماکن، قرنطینه، بستن اماکن عمومی و... وجود دارد. به نظر من در بخش هایی که حاکمیت پیغام روشن عقلانی به مردم منتقل می نماید پیروز تر بوده ایم و نتیجه بهتر گرفته ایم. الان مهم ترین مسأله ما کرونا است. سلامت مردم تهدید شده و همه بخش ها باید به این مسأله ورود نمایند.

پیغام واحد بدهند، دستورات را بدرستی اجرا نمایند، نکات بهداشتی را به مردم آموزش دهند و نظارت بر اجرای دستورالعمل ها را پیگیری و تکرار نمایند همه اینها در کنار هم باعث می گردد مردم نیز به حل این بحران یاری نمایند. باید هشدارها و محدودیت ها مدام به مردم از همه راه ها از جمله ازطریق گوشی تلفن همراه آموزش داده گردد، شبکه خاص کرونا در صداوسیما ایجاد گردد و فقط به موضوع کرونا بپردازد. جالب است به نتیجه یک آنالیز در خصوص لزوم تکرار در تغییر رفتار اشاره کنم. دیده شد اگر شما موضوعی را 200 بار به مردم آموزش دهید بعد از 6 ماه 85 درصد آن توصیه را رعایت می نمایند.

به عنوان یک فوق تخصص بیماری های قلبی و عروقی بفرمایید آیا ویروس کرونا موجب شدت بیماری های قلبی نیز شده است؟ این ویروس سیستم قلبی و عروقی را نیز گرفتار می نماید؟

کرونا یک بیماری عفونی است که کل سیستم بدن را درگیر می نماید که در هر حال گردش خون و سیستم قلبی و عروقی از این قاعده مستثنی نیست. کرونا باعث سکته قلبی و افزایش لخته خون می گردد، آمبولی ریه و در عروق مغز لخته ایجاد می نماید. همه این عوارض می تواند باعث ایجاد سکته های قلبی و مرگ ناگهانی گردد. از طرفی این ویروس روی عضله قلب عارضه ایجاد می نماید و به آریتمی های خطرناک منجر می گردد. ویروس کرونا عضله قلب را تخریب می نماید، پرده و جدار قلب را ملتهب می نماید و روی سیستم هدایتی قلب تأثیر می گذارد. در کنار این ها ویروس کرونا بقیه ارگان های بدن را گرفتار می نماید که از اصلی ترین جاهای درگیر ریه است که در نتیجه اکسیژن رسانی خون دچار مشکل می گردد و فرد در اثر کاهش اکسیژن رسانی خون دچار سکته قلبی می گردد. نکته دیگر اینکه اضطرابی که افراد مبتلا به کرونا متحمل می شوند می تواند باعث ایجاد آریتمی قلبی گردد.

مجله آزمون اول: مجله آزمون اول: مجله خبری تحلیل صنایع آموزشی و کارگاهی