کودک آزاری چیست؟ - چگونه از آزار جنسی بچه ها پیشگیری کنیم؟ - شیوا مارکت

یکی از عظیمترین و پرمسئولیت ترین کارهایی که ممکن است انسان در طول زندگی خود تجربه کند مراقبت فرزندان است. در حالی که خیلی از افراد آمادگی لازم برای به عهده دریافت این مسئولیت را ندارند. بعضی از افراد آنچنان دچار تنش های زندگی هستند که نمی توانند والدین خوبی باشند و در نتیجه با کودک با خشونت رفتار می نمایند، آزار جنسی می رسانند و یا به کلی از او غفلت می نمایند. در ادامه با کودک آزاری، انواع آن و نکات مهم در خصوص پیشگیری کردن از آزار جنسی بچه ها آشنا می شویم.

کودک آزاری چیست؟

کودک آزاری ( child abuse) عبارت است از هر گونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی و جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک کودک شود. هرچند به دست آوردن اطلاعات دقیق در خصوص آزار بچه ها ناممکن است ولی به طور تقریبی در سال بیش از یک میلیون کودک دچار نقص عضو شده، زخمی می شوند، به شدت کتک می خورند، آزار جنسی می بینند، گرسنگی می کشند، چاقو یا شلاق می خورند، زندانی می شوند و یا با آنان بدرفتاری های دیگری می شود. آزار بچه ها در طبقات پایین بیشتر از طبقه متوسط گزارش شده است ولی در همه طبقات، نژادها و گروه های قومی مشاهده شده است.

انواع کودک آزاری عبارت است از:

آزار جسمی: مثل شلاق زدن، هل دادن، لگد زدن، پرت کردن، جراحت جسمی به کودک وارد کردن، حمله فیزیکی، بریدگی، کبودی، شکستگی استخوان و... که برای کودک قبل از سن 18 سال توسط افراد عظیمسال ایجاد شود.

آزار عاطفی: بی توجهی به احتیاجهای عاطفی کودک، طردکردن کودک، اعمال خشونت خانگی در حضور کودک، تشویق نکردن کودک، خوردن الکل و استفاده از مواد در حضور کودک و... که کودک را از نظر عاطفی مورد آسیب قرار می دهد.

غفلت از کودک: بی توجهی و غفلت نسبت به کودک، فراهم نکردن بهداشت، مسکن، مراقبت طبی مناسب، و تحصیل می تواند مصادقی دیگر از آزار به بچه ها به حساب آید.

آزار جنسی: هرگونه آزار جنسی و درگیر کردن کودک در فعالیتی که باعث ارضای فرد عظیمسال شود. لمس، بوسیدن، وادار کردن کودک به دیدن روابط دو فرد عظیمسال، اجبار به برهنه شدن، عکس دریافت از بدن کودک، نشان دادن عکس از افراد برهنه به کودک را می توان از انواع کودک آزاری جنسی نام برد.

توصیه هایی به والدین برای پیشگیری از آزار جنسی کودک

1. بعضی والدین به فرزندان خود می آموزند که همواره باید به حرف عظیم ترها گوش کرد؛ اما کودک باید یاد بگیرد که گاهی هم به خواسته های دیگران نه بگوید. چون در غیر این صورت کودک خود را تسلیم هر نوع خواسته بیمارگونه و آزاردهنده ای خواهد نمود.
2. اگر فرزند شما مساله ای را که آزارش می دهد یا باعث اضطراب او می شود برای شما تعریف کرد حتی اگر خیلی هم پیش پاافتاده بود، به او نخندید یا واکنشی نشان ندهید که او احساس حماقت کند، چون این کار شما باعث می شود کودک کم کم مسائل خود را بروز ندهد.
3. به فرزندان خود تاکید کنید که هیچ رازی نباید بین آنها و افراد عظیم تر دور از چشم والدین وجود داشته باشد، چون بیشتر افرادی که کودک آزاری می نمایند، به کودک می گویند بوسیدن یا تماس بدنی بین ما، رازی است که غیر از ما دو نفر کسی نباید آن را بفهمد.
4. هر کودکی باید بداند که هیچ کس حق ندارد او را به زور ببوسد یا در آغوش بگیرد. باید به فرزند خود بیاموزید که اگر فردی او را مجبور به انجام چنین کارهایی کرد، حتما به پدر و مادر یا بقیه اعضای خانواده اطلاع دهد.
5. چنانچه آسیب ایجاد شده است به جای سرزنش خود یا مقصر دانستن کودک در اولین فرصت بدون ترس از قضاوت به مشاورین متخصص مراجعه نموده تا از پیامدهای شدید آن جلوگیری کنید.
6. با توجه به اینکه امکان آسیب جنسی برای بچه ها وجود دارد و خیلی اوقات آسیب جنسی توسط افراد نزدیک به کودک اتفاق می افتد احتیاج است والدین در این خصوص حتما اطلاعات کافی داشته باشند. (در این زمینه مقاله مربوط به اختلال پدوفیلیا یا بچه بازی را بخوانید).
7. به اعتقاد روانشناسان بایستی بچه ها را متناسب با سن آنها در زمینه سوءاستفاده جنسی مطلع کرد. چنانچه والدین تربیت جنسی کودک را بیاموزند و از سنین 4-3 سالگی آموزش مسایل جنسی به بچه ها را آغاز نمایند، امکان آسیب های جنسی در بچه ها بسیار کاهش یافته و از پیامدهای آن در کودکی و عظیمسالی جلوگیری می شود.

والدین کودک آزار

رفتارهای آزاردهنده والدین حاصل کنش متقابل بین خصوصیات شخصی و شناختی والدین و رفتار و خصوصیات کودک و زمینه اجتماعی است. بسیاری از والدین بدرفتار در کودکی آزار دیده اند و به نظر می رسد که با آزار بچه ها این الگو را ادامه می دهند.

فقط ده درصد از والدین کودک آزار دچار بیماری های روانی هستند و خصوصیات رفتاری و شخصیتی سایر آنان به نحوی است که نمی توانند با تنش کنار آمده و از عهده پرورش کودک برآیند. به خصوص به هنگامی که تحت فشارند و حمایت اجتماعی نمی شوند.

مادران کودک آزار در مقایسه با مادرانی که به خوبی ازعهده بچه داری برمی آیند:

• کم هوش ترند
• پرخاشگرترند
• حالت دفاعی بیشتری دارند
• تحریک پذیرتر و نابالغ ترند
• ارتباط صحیحی با کودک ندارند
• معمولا در برابر رفتار خوب و بد کودک واکنش چندان متفاوتی نشان نمی دهند

معمولا بچه ها شیرخوار تحریک پذیر و بچه ها نازیبا، بسیار فعال و نافرمان در مقایسه با بچه ها پذیرا، جذاب، ساکت، کم توقع و مطیع بیشتر هدف آزار قرار می گیرند. چرا که کنار آمدن با آنان سخت بوده و روابط خانوادگی را پرتنش می نمایند.

ویژگی های خانواده بدرفتار

• کودک آزاری غالبا بخشی از الگوی خشونت در خانواده است و فرض بر این است که والدین خشمی را که نسبت به یکدیگر دارند بر سر کودک بی دفاع خالی می نمایند.
• تهدید، تنبیه بدنی، انتقاد، تمسخر، عدم تایید و خشم مشخصه واکنش های والدین بدرفتار و به شدت بی اعتنا است. لبخند، پاداش و ابراز محبت در خانواده های بدرفتار به مراتب کمتر از خانواده های معمولی دیده می شود.
• علاوه بر این خواهران و برادران در خانواده های بدرفتار در مقایسه با خانواده های معمولی نسبت به یکدیگر رفتار خصومت آمیزتری دارند.
• شرایط بد مالی و اجتماعی خانواده نیز احتمال بدرفتاری با بچه ها را افزایش می دهد.
• میزان وقوع کودک آزاری در میان نوجوانان افراد کم بضاعت، بیسواد و والدین منزوی و بخصوص خانواده های پرجمعیت در بیشترین حد است.
• با بالا رفتن میزان بیکاری در یک جامعه و تنش ناشی از آن در خانواده میزان آزار بچه ها نیز به فاصله چند ماه بعد بالا می رود.

پیامدهای کودک آزاری در خانواده

• بچه ها آزاردیده در مقایسه با بچه ها معمولی در مقابل مادرشان رفتاری اجتنابی و همراه با نافرمانی از خود نشان می دهند.
• در مهد کودک ها نوپایان آزار دیده با همسالان خود پرخاشگرترند و معمولا نسبت به مربیان خود بی اعتمادند. آنان در برابر ناراحتی همسالان خود به جالی همدلی کردن حالاتی حاکی از ترس، پرخاشگری یا خشم نشان می دهند.
• ظاهرا بسیاری از بچه ها آزاردیده یاد می گیرند که به عظیمسالان اعتماد ننمایند و با دیگران پرخاشگری نمایند. الگویی که ممکن است آن را حفظ نمایند و به هنگامی که پدر یا مادر شدند همان را به کار گیرند.
• با وجود این بسیاری از بچه ها آزاردیده وقتی عظیم می شوند افرادی مهربان و سالم و والدینی بسیار خوب خواهند شد.

در صورتی که جامعه امکانات مناسبمانند امکان اشتغال و آموزش برای مادران و بچه ها و همچنین سیستم های حمایتی برای خانواده های تحت فشار و بچه ها در معرض آسیب فراهم کند میزان کودک آزاری کاهش می یابد.

گروه روانشناسی خبرنگاران

تایلند: تایلند: سفر به کشور زیباییهای جنوب شرق آسیا، بانکوک، پوکت، پاتایا، سامویی، کرابی