10 ابهام آیین نامه ارتقای اساتید ، وزارت علوم پای کار بیاید - شیوا مارکت

گروه دانشگاه خبرنگاران، فرزانه کرمی- آموزش عالی به عنوان مهم ترین رکن نظام آموزشی، وظیفه تعلیم و تربیت دانشجویان را برعهده دارد، در این میان از نقش اساتید نمی توان چشم پوشی کرد، زیرا آن ها به عنوان پرچمداران ارائه آموزش و راهنمایی دانشجویان در فعالیت های پژوهشی نقش به سزایی دارند. به همین منظور جهت دهی فعالیت اعضای هیئت های علمی و اساتید دانشگاهی که در راستای آن آموزش و پژوهش دانشجویان تعریف می گردد از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.

وزارت علوم پای کار آمد

وزارت متبوعه علوم از سال 83 با هدف توسعه علمی و پویایی اعضای هیئت علمی در محیط های دانشگاهی اقدام به تدوین آیین نامه ای با نام ارتقاء مرتبه اعضای هیئت علمی کرد. این آیین نامه طی دو دهه اخیر با فراز و فرود های زیادی همراه بود، به طوری که در سال های 85 و 89 یک بار و در نهایت پس از دوسال کش و قوس و جدال دانشگاه ها و موسسات پژوهشی با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای عالی انقلاب فرهنگی درسال 95 با پیشنهادات مختلف و تجمیع دو آیین نامه اعضای هیئت علمی وزارت علوم و وزارت بهداشت دستخوش تغییرات فرمی و محتوایی شد.

اما با وجود تمام آنالیز ها و تشکیل کارگروه های مختلف همچنان مسائل اساسی داشت. تا جایی که رهبر معظم انقلاب، خرداد ماه 97 در ملاقات با اساتید دانشگاهی درباره بحث ارتقای اساتید گفت: یک مساله هم مساله مقاله محوری است که اشاره کردم باید مقاله ها در جهت حل مسائل کشور باشد. جهت ساده فراوری مقاله برای ارتقای اساتید هم خودش یک مشکل است؛ در آیین نامه ارتقا، مقاله برای ارتقای اساتید یک نقش بسیار اساسی دارد. خب این یک جهت ساده ای است. یک مقدار کار را دقیق تر باید انجام داد، یعنی ارتقا را صرفا مبتنی بر مقاله نباید کرد، کار های اساسی تری وجود دارد که آن ها می تواند ملاک ارتقا باشد.

همین مساله باعث شد کوشش ها برای اصلاح ماده های این اساسنامه بیشتر گردد، تا این که وزارت علوم برای رسیدگی به این موضوع در سال 97 کارگروهی را در وزارت علوم تشکیل داد و بیان کرد هدف از تشکیل این کارگروه حمایت از کارآفرینی، تجاری سازی و تقویت مقالات با کیفیت تر است.

بیشتر بخوانید

پرسش و پاسخ با گرد آورنده آیین نامه ارتقای اساتید درباره اعتراض منتقدان به بند های آن / در سطح کلان تغییری نداشتیم

عبداللهی: وزارت علوم آیین نامه ارتقای اساتید را جامع تر تدوین کند / سهل الوصول بودن بعضی بندها؛ عامل کاهش فعالیت های پژوهشی

فقهی: فرایند ارتقا نباید بر مبنای درخواست عضو هیئت علمی انجام گردد / لزوم تفکیک آیین نامه ارتقای اساتید در دانشگاه ها و پژهشکده ها

عامل ارتقای اساتید، مقاله محوری یا پژوهش های کاربردی؟ / مقالات با ترازوی حل مسائل جامعه سنجیده نمی شوند

بحث برانگیزترین ماده آیین نامه ارتقای اساتید

آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی از چهار ماده اصلی تشکیل شده است. ماده 1 شامل فعالیت های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی می گردد، این ماده در ارتقای اساتید، امتیاز حداکثر 10 نمره ای دارد. ماده 2 که شامل فعالیت های آموزشی به منظور آموزش و تربیت دانشجو و حفظ و ارتقای کیفیت آموزشی برای یک استاد دانشگاه است امتیاز حداکثری 20 نمره ای دارد. ماده 4 این آیین نامه نیز بیشتر به فعالیت های اجرایی اشاره دارد که در آیین نامه فعلی برای آن امتیاز نمره ای در نظر گرفته شده است.

ماده 3 آیین نامه ارتقای چه می گوید؟

اما ماده 3 آیین نامه ارتقاء اساتید که بحث برانگیزترین ماده محسوب می گردد و در دوره خود با حاشیه های زیادی همراه بوده است، چیست؟ ماده 3 آیین نامه ارتقاء اساتید با 16 بند تا سقف 85 نمره از 130 نمره را به خود اختصاص داده است. بر اساس این ماده اساتید دانشگاهی با توجه به شرایط پژوهشی و آموزشی و با انتشار تعداد کمی مقالات است، امتیازات این ماده را دریافت می نمایند. این مساله در عنوان هر بند این ماده همچون 1-مقاله علمی/ منتشرشده در نشریه های علمی، پژوهشی معتبر داخلی و خارجی تا هفت امتیاز 2-مقاله علمی- مروری منتشرشده در نشریه های معتبر تا هفت امتیاز 3- مقاله های علمی چاپ شده در نشریه های علمی-ترویجی داخلی معتبر تا سه امتیاز 4- مداخل چاپ شده در دانشنامه ها، دایره المعارف ها و فرهنگ ها با نظر هیات داوری موردتایید هیات ممیزه تا دو امتیاز دیده می گردد.

اصلاح آیین نامه با الحاق ماده 5

تاکید بیشمار بر ارائه مقاله در آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی موجبات افزایش کمی مقالات را فراهم کرد به طوری که اساتید بیش از پیش به ارائه مقاله می پرداختند ودیگر توجه ای به فعالیت های پژوهشی و ارتباط با صنعت در جهت رفع مسائل جامعه نداشتند، همین امر موجب شد تا اعتراضات و نقد ها متوجه وزارت علوم گردد. طی تصمیمات گرفته شده وزارت علوم به اصلاح این آیین نامه پرداخت به طوری که در سال 98 عبدالرضا باقری قائم مقام وزیر علوم در این باره گفت: با هدف یاری به اساتیدی که در پروژه های ارتباط با صنعت احتیاج های جامعه را رفع می نمایند، ماده ای را با عنوان ماده 5 به آیین نامه ارتقاء اعضای هیئت علمی اضافه کردیم، بر اساس این ماده الحاقی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی اختیار دارند در قالب مأموریت های خود، اگر صلاح می دانند مواردی را که در ماده 3 آئین نامه ارتقاء احتیاج به تکمیل و اصلاح دارد را به هیئت ممیزه مرکزی دانشگاه پیشنهاد داده و در صورتی که تصویب شد مبنای عمل قرار دهند.

اختصاص امتیاز به فعالیت های ارتباط با صنعت اگر چه فعالیت پسندیده ای بشمار آمد، اما در اصل ماجرا تغییر مشهودی ایجاد نشد، زیرا همچنان دریافت امتیاز به وسیله ارائه مقاله بسیار آسان تر از انجام فعالیت های صنعتی بود. ضمن اینکه تمام اعضای هیئت های علمی در تمام رشته ها قابلیت ارتباط با صنعت یا ثبت اختراع را ندارند و در نهایت به ارائه مقاله می پردازند.

شرایط محیا نباشد اساتید متضرر می شوند

عبداللهی دبیر هیئت ممیزه دانشگاه خوارزمی در این باره می گوید: بعضی معتقد هستند برای افزایش ارتباط دانشگاه و صنعت باید بند های مربوط به آن در آیین نامه ارتقاء اساتید تقویت گردد. از طرف دیگر عده ای بر این عقیده هستند که اگر این بند مورد توجه واقع گردد و به آن امتیاز بالایی تعلق گیرد، ولی شرایط آن در جامعه مهیا نگردد تا اساتید به آن سمت و سو حرکت نمایند، اساتید متضرر خواهند شد.

نقدها به آیین نامه ارتقاء اساتید برخلاف گفته مسئولان تنها به ماده 3 آیین نامه ارتقاء اساتید خلاصه نمی گردد و این آیین نامه با وجود تمام اصلاحاتی که داشته است؛ هنوز ابهامات زیادی دارد. در ادامه به بعضی از این ابهامات خواهیم پرداخت.

10 ابهام آیین نامه ارتقای اساتید

1- ترکیب بودن دو وزارت دانشگاهی؛ به این معنی که در فاکتور های ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی وزارت علوم و وزارت بهداشت یکسان انگاری وجود دارد.2- نگاه یکسان به همه دانشگاه ها؛ براساس عقیده بسیاری از اساتید، آیین نامه فعلی ارتقا، نگاه یکسانی به همه دانشگاه ها در حوزه های آموزشی و پژوهشی دارد.3- عدم تفکیک مناطق جغرافیایی؛ یکی از چالش های اصلی این آیین نامه محسوب می گردد. 4- ابهام در انتظارات جدی از اساتید؛ تعیین نیست با اجرای این آیین نامه، انتظارات هر بخش از اساتید چیست.5- علاقه به ISI؛ امتیازات در نظر گرفته شده در این آیین نامه باعث علاقه اساتید به افزایش ارائه مقاله می گردد. 6- شرایط پیچیده تجاری سازی و فراوری دانش؛ پرابهام ترین بخش آیین نامه ارتقاست که در آن امتیازات اساتیدی که به دنبال تجاری سازی طرح های خود هستند، شرایط نامعلومی دارد.7- میانبر خاتمه نامه ها؛ این مورد نیز در ماده 3 آیین نامه ارتقا ابهامات خاص خود را دارد.8- نبود ساختاری برای تنزل علمی اساتید، 9 - افزایش گرایش افراد به انتحال علمی در مساله تقلب و سرقت علمی 10-ارتقای علمی اساتید همواره مسئول 11- ضرورت درخواست عضو هیئت علمی برای ارتقاء 12- عدم تفاوت آیین نامه دانشگاه ها و پژوهشگاه ها نیز از ابهامات دیگر این این آیین نامه خواهد بود.

با توجه به ابهامات موجود در آیین نامه ارتقاء اساتید و لزوم بازنگردی در آن به تبادل نظر با عبدالحسین طاهری مشاور رئیس مرکز هیئت ممیزه وزارت علوم و گرداورنده آیین نامه ارتقای اساتید پرداختیم. وی در این باره گفت: از نظر ما این آیین نامه جامع است و تمام رشته ها را در برخواهد گرفت. اما دانشگاه ها ضروری است پیشنهادات خود را به ما ارائه نمایند تا بعد از آنالیز در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز به تصویب برسد. البته این را هم در نظر داشته باشید که نمی توان هر روز در این حوزه التهاب ایجاد کرد و آیین نامه ارتقاء اساتید را تغییر داد.

وزارت علوم پس از گذشت چندین سال هنوز در پیچ وخم اصلاح آیین نامه ارتقای اساتید باقی مانده و پیروز به تدوین آیین نامه ای در خور اعضای هیئت علمی نشده است. امیدوار هستیم وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی با اتخاذ تدابیری پس از درک اهمیت مسئله و لزوم اصلاح بند های مختلف آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی به تدوین آیین نامه ای جدید بپردازند.

tour-thailand.ir: تایلند: سفر به کشور زیباییهای جنوب شرق آسیا، بانکوک، پوکت، پاتایا، سامویی، کرابی