آشنایی با سوغات متفاوت زاهدان
به گزارش شیوا مارکت، زاهدان از شهرهای گرمسیری منطقه جنوب ایران است که از شرق به کشورهای افغانستان و پاکستان منتهی می گردد. این شهر که مرکز استان سیستان و بلوچستان است، به جهت مرزی بودن، موقعیت استراتژیک تجاری، جغرافیایی و نظامی مهمی دارد. نام پیشین این زاهدان دزاپ بوده است، چراکه چشمه های زیرزمینی در این منطقه وجود داشته که بعد از جاری شدن در ریگ فرو می رفتند. در زمان رضا شاه نام زاهدان بر این شهر قرار گرفت.

ساکنان این منطقه، فارس های سیستانی و بلوچ ها هستند که از دیرباز فعالیت های کشاورزی و دامپروری از شغل های اصلی شان بوده است. محصولات عمده کشاورزی زاهدان، غلات و نباتات علوفه ای است. از آنجایی که آب و هوای آن در طول سال گرم و خشک است، عموما میوه های گرمسیری همچون انبه و خرما در این منطقه کشت می گردد.
زاهدان هرچند یکی از دورترین مناطق ایران به شمار می رود، اما به دلیل تنوع فرهنگی و موقعیت جغرافیایی ویژه اش شهری جذاب برای گردشگران است. در ادامه با ما همراه باشید تا با سوغات و صنایع دستی این منطقه گرمسیری آشنا شوید.
سوزن دوزی
سوزن دوزی یکی از محبوب ترین و معروف ترین صنایع دستی زنان زاهدان است که همچنان آن ها با نخ های رنگی و استفاده از سوزن طرح های بومی را روی یک پارچه ساده ترسیم می نمایند. گردشگران بسیاری به این طرح از لباس ها علاقه دارند و به همین دلیل در بازارهای این منطقه می توان انواع مختلفی از این لباس های سنتی را از جنس کتان، ابریشم، زرباف و پنبه ای مشاهده کرد.
سوزن دوزی، با توجه به جنس پارچه و طرح مورد نظر، به روش های مختلفی انجام می گردد. البته تمام پارچه های به کار رفته در سوزن دوزی، یک ویژگی مشترک دارند و آن هم تار و پود معین و راست آن ها است. سوزن دوزی روی پارچه های کج راه، انجام نمی گردد. سوزن دوزی اصیل ترین صنایع دستی زاهدان است.
آیینه دوزی
آیینه دوزی در دوره صفوی به اوج شکوفایی خود رسیده و مرکز آن استان سیستان و بلوچستان است که یکی از صنایع دستی مختص و اصیل این منطقه به شمار می رود. از این هنر در دوخت لباس عروس یا تزیین های خاص درون خانه مردمان بلوچ استفاده می گردد. در آیینه دوزی آینه های کوچکی به شکل دایره ای و مربعی را با استفاده از نخ های رنگی به سبک خاصی روی پارچه های مختلف نگاه می دارند. گفته می گردد که آیینه دوزی از بخشی از کشور پاکستان هم مرز زاهدان به این شهر وارد شده است. محلی ها به آن سامان می گویند. اعتقاد آیینه دوزان بر این است که آیینه انعکاس واقعیت است و به همین ویژگی چه روی لباس دوخته گردد چه روی لوازم تزیینی می تواند، بدی ها و نظرها را از صاحب خود دور کند.
حصیربافی
حصیربافی یکی دیگر از صنایع دستی مردمان این منطقه است که توسط زنان و مردان انجام می گردد. عموما اهالی این منطقه در خانه های خود بسیاری از وسایل مورد احتیاج همچون سبد، ظروف و زیرانداز را به این صورت می بافند. حصیربافی در منطقه سیستان با گویش اصیل بافی و در منطقه بلوچستان تگرد تلفظ می گردد و در نقاط دیگر استان به بوریا بافی و پرده بافی نیز شهرت دارد. به دلیل شرایط خاص اقلیمی و آب و هوایی گرم و خشک، آفتاب سوزان و کویری، شب های سرد، آب کم و پوشش گیاهی اندک، صنعت حصیربافی یکی از صنایع دستی شاخص و مهم این منطقه محسوب می گردد. همچنین به دلیل ارزان بودن مواد اولیه و دسترسی راحت به آن این صنعت بسیار محبوب است.
سفالگری
سفالگری همانند دیگر هنرهای سیستان و بلوچستان رواج دیرینه در این منطقه داشته، به طوری که نمونه هایی از آن مربوط به دوران مادها در برخی نواحی از جمله دهانه غلامان سیستان یافت شده است. در شهر زاهدان نیز از قدیم سفالگری مورد توجه بوده است و هم اکنون به عنوان سوغات در این منطقه به فروش می رسد.
لندو
لندو یکی از شیرینی های محلی این منطقه است که از ترکیب مواد بومی خرما، کنجد و گندم تهیه می گردد. از این شیرینی بیشتر در ضیافت ها و مهمانی ها استفاده می گردد. پس از خارج کردن هسته خرما این مواد را باهم ترکیب می نمایند و زیر یک جسم سنگی می گذارند تا خوب تحت فشار قرار گیرد و باهم ترکیب شوند. سپس پس از چند ساعت آن را بیرون می آورند و به اشکال مختلف تزیین می نمایند.
انبه
انبه از میوه های گرمسیری این منطقه است که با توجه به شرایط آب و هوایی آن از محصول های اصلی کشاورزی به شمار می رود. میوه انبه علاوه بر مصرف خوراکی، آشپزی به عنوان طعم دهنده، رنگ دهنده و عطر کاربرد دارد. میوه هایی همچون انار و مرکبات نیز از دیگر میوه های اصلی این منطقه به شمار می رود.
ادویه
در زاهدان ادویه نقش مهمی در پخت و پز دارد. زاهدان به دلیل همسایه بودن با پاکستان، افغانستان و همچنین داشتن یک بندر که میزبان کشتی های تجار شرقی مانند هندی ها بوده، یک فرهنگ غذایی خاص در آن به وجود آمده که بخش مهمش را ادویه ها تشکیل می دهند. ادویه آچار گوشت که نام آن از هند و پاکستان آمده، یکی از ادویه های منحصربه فرد این منطقه است. این ادویه از تخمه شنبلیله، فلفل قرمز، زرد چوبه، نمک، تخم گشنیز و سیاه دانه تهیه می گردد که مردم در بیشتر غذاهای خود از آن استفاده می نمایند. آچار گوشت زیاد تند نیست و هر ذائقه ای را به خود جذب می نماید. این ادویه را در بسته بندی های 50 گرمی تا 100 گرمی در دسترس است. اوچیزک و تنوری دو غذای معروف زاهدان است که با این ادویه ّای به خصوص تهیه می شوند.
کلوچه خرمایی
کلوچه خرمایی در ماه اسفند پخت می گردد و در ایام نوروز مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از این کلوچه ها خرمایی و برخی نیز بدون خرما با سیاه دانه و رازیانه تهیه می گردد. در قدیم این کلوچه در تنور پخت می شد، اما امروزه در تنور گازی یا فر پخت می گردد.
منبع: گردشبانتور فرانسه: تور فرانسه ارزان | تور فرانسه قیمت، تور پاریس، تور پاییز را همراه ما تجربه کنید.